Teknoloji ve mühendisliğin bu denli gelişmediği dönemlerde, insanlar gerek güvenlik gerekse inançları gereği evlerini, kiliselerini, mezarlarını, kısacası tüm yaşam alanlarını dağlara inşa ediyordu. Kayaların oyularak yapıldığı bu görkemli yapılar öylesine sağlam tasarlanıyordu ki günümüzde hala sapasağlam ayaktalar! Gelin şimdi, yüzlerce hatta binlerce yıl önce inşa edilen bu yapılara birlikte göz atalım!
1. Petra, Ürdün
Ürdün’ün güneyinde yer alan Petra, kaya üzerine oyulmuş en ünlü antik şehirlerden biri. Şehir, bir zamanlar Nebati Krallığı’na başkentlik yapıyordu. Arabistan, Mısır ve Suriye arasında yer aldığı için o dönem özellikle tütsü ticareti için mükemmel bir konum olarak görülüyordu. M.S. 1. yüzyılda yaklaşık 20.000 kişinin yaşadığı düşünülen Petra’da tapınaklar, kiliseler, rezervuarlar, geçitler ve bir adet amfi tiyatro bulunuyor.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Petra, aynı zamanda 1989 yapımı Indiana Jones: Son Macera filmine ev sahipliği yaptı.
2. Predjama Kalesi, Slovenya
Slovenya’da bulunan Predjama Kalesi, bundan tam 800 yıl önce uçurumun ortasına inşa edildi! Kuşatmalara dayanabilecek şekilde tasarlanan kale, aynı zamanda dünyanın en büyük mağara kalesi olma özelliğine sahip. Düşmanın ulaşamayacağı şekilde tasarlanan Predjama Kalesi’nin arkasında işgal ihtimaline karşı yapılan onlarca gizli geçit bulunuyor.
3. Ellora, Hindistan
600 – 1000 yılları arasında inşa edilen Ellora, 34 manastır ve 1 tapınaktan oluşuyor. Hinduizm, Budizm ve Jainizm’e adanan manastırlar, Hindistan’daki farklı dinlere mensup kişilerin hoşgörü içinde bir arada yaşamalarını sembolize ediyor. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınan Ellora Mağaraları, aynı zamanda Hindistan’ın manevi, kültürel ve sosyal tarihine ışık tutması bakımından da oldukça büyük bir öneme sahip.
4. Likya Mezarları, Türkiye
Fethiye’de bulunan Likya Mezarları, M.S. 4. yüzyılda inşa edilmiş. Rivayete göre Likyalılar, kanatları olan sihirli yaratıkların ölüleri öbür dünyaya taşıyacaklarına inanıyordu. Bu nedenle devasa mezarları olabildiğince yukarı inşa ediyorlardı.
Mezarların dış kısmı oldukça estetik ve görkemli olsa da cesetleri koymak için kayaya oyulan odacıklar nispeten daha sade ve küçük bir şekilde tasarlanmış.
5. Ajanta Mağaraları, Hindistan
M.Ö. 2. yüzyıl ile M.S. 650 yılları arasında inşa edilen Ajanta Mağaraları, 30 adet Budist mağara anıtından oluşuyor. Buda’nın hayatını tasvir eden resim ve heykellerle bezenen bu görkemli yapılar, antik Hint ve Budist sanatının en güzel örnekleri olarak değerlendiriliyor.
Günümüzde UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Ajanta Mağaraları, yakın geçmişte keşişler, tüccarlar ve hacılar tarafından dinlenmek ve muson rüzgarlarından korunmak için kullanılıyordu.
6. Longmen Mağaraları, Çin
Çin’de bulunan Longmen Mağaraları’nın yapımı, İmparator Xiaowen (M.S. 471 – 499) döneminde başlamış ve yaklaşık 400 yıl sürmüş. 1 kilometre boyunca uzanan Longmen Mağaraları’nda 1300’den fazla mağara, 97 bin Buda heykeli ve Buda heykellerinin konulduğu 2345 hücre bulunuyor.
2000 yılında Unesco Dünya Mirası Listesi’ne alınan Longmen Mağaralar Topluluğu, Çin’in taş – heykel sanatının en yüksek seviyesi olarak değerlendiriliyor.
7. Lalibela Kiliseleri, Etiyopya
Etiyopya’nın Amhara bölgesinde bulunan Lalibela kiliseleri, Kral Gebre Mesqel Lalibela (1181 – 1221) döneminde inşa edildi. Kiliselerin 4 tanesi kayaya oyulmuşken 7 tanesi düz zeminde yer alıyor. Ortodoks Hristiyanları için oldukça değerli bir yer olan Lalibela Kiliseleri, günümüzde hala dini bayramlar veya günlük ibadetler için ziyaret edilebiliyor.
8. Cliff Palace, ABD
13. yüzyılda inşa edilen Cliff Palace, Amerika’nın Colorado eyaletinde bulunuyor. Yerlilerin Colorado’nun değişen ikliminden korunmak için yaptığı düşünülen bu yer, 1888 yılında Richard Wetherill ve Charlie Mason tarafından keşfedildi. Restore edildikten sonra ise halkın ziyaretine açıldı.
9. Sassi Di Matera, İtalya
İtalya’nın güneyinde yer alan Matera, yaklaşık 9000 yıl önce inşa edildi. Tarih boyunca sürekli işgale uğrasa da arkadan gelen kuşaklar evleri, kiliseleri ve mezarları kayaların içine inşa etmeye devam ettiler.
Sürekli yerleşimin dünyadaki en eski örneklerinden biri olan Matera, 1993 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edildi.
10. Kropfenstein Kalesi, İsviçre
Kropfenstein Kalesi’nin neden ve ne zaman yapıldığı bilinmiyor. Ancak araştırmacılar kalenin 13. – 15. yüzyıllar arasında faaliyet gösterdiğini düşünüyor. Kaleye, doğu tarafta kayaya oyulmuş patika bir yol ile ulaşılıyor.
Bu içeriğimiz de ilginizi çekebilir;
Orta Çağ’ın Büyüleyici Mimarisinin Korunduğu 8 Avrupa Kasabası
Kaynak: 1
