Savaşlar, çıkaranlar için pek sorun teşkil etmese de savaşmak zorunda olanlar için unutulmaz ve çoğu zaman da telafi edilmeyecek götürüleri olan masa başı kararlarıdır. Günlük hayatın keşmekeşinde ilgilenmek istemediğimiz ya da modern zamanların yarattığı tembellikle unutmayı tercih ettiğimiz bu savaşlardan biri de Iwo Jima Muharebesi’dir.
Japonya’ya atılan atom bombasına giden yoldaki adımlardan ve güçlü bahanelerden biri olan bu muharebeye dair bilinmeyenleri okumak hafızaları diri tutmak için güzel bir çalışma olabilir.
1. Kükürt adası
Iwo Jima’nın Türkçe karşılığı kükürt adasıdır aslında. Çünkü bu ada kükürt açısından oldukça zengin bir kaynak. Elementin bu kadar fazla olması haliyle çürük yumurta kokusunun adaya hakim olduğunu akla getirebilir. Doğrudur; ada çürük bir yumurta gibi kokuyor.
2. Stratejik önem
İkinci Dünya Savaşı sırasında bu ada, birbiriyle savaşan iki ülke için de çok stratejik bir konumda. Japonya’ya yaklaşık 1200 km uzaklıktaki ada ABD güçleri için saldırı merkezi, Japonlar için ise savunma hattı olarak çok önemli. Hal böyle olunca iki ülke için de mutlak hakimiyetin sağlanması gerektiğine inanılan bir yer Iwo Jima.
Japonlar için erken uyarı işlevi gören adada bulunan iki havaalanı ABD ordusu için mutlaka ele geçirilmesi gereken bir yer olarak görülüyor. Ancak bu şekilde ana karanın rahatlıkla bombalanabileceğinin farkında olan ABD, Japon askerlerinin direniş gücünü doğru hesaplayamamış olsa da doğru bir stratejik hamle ile bu adanın üzerinde kontrol sağlama hamlesini gerçekleştiriyor. Atılan bu adımın sonuçlarını tahmin eden Japonlar ise adaya asker yığıyor.
3. Japon komutanın sürprizi var
Amiral Chester William Nimitz komutasındaki ordu, adayı önce denizden ve havadan bombalıyor. Havadan bombalamada 2700 sorti yapan Amerikan güçleri, adaya 5,800 tonluk bomba bırakıyor. Tahmini 10 bin Japon askerinin olduğunu düşünen Amerikalılar çıkarma öncesi bombalamanın yeterli olduğunu düşünüyor. Ciddi bir direniş görmeden hedefe ulaşacaklarını düşündüklerinden 19 Şubat 1945 tarihinde adaya asker çıkarıyor.
Karaya çıkan birlikler bombardıman sayesinde direnişi kırdıklarını düşünerek rahat rahat ilerliyor. Ancak Japon ordusunun komutanı General Tadamichi Kuribayashi’nin emir ve taktikleri doğrultusunda çalışan Japon askerleri, çıkartma öncesinde Iwo Jima’nın altında önceden kazmış oldukları tünellerden bir anda çıkarak düşmanı şoke ediyorlar.
Amerikan askerlerinin sahili doldurmasıyla saldırıya başlayan Japonlar, bulundukları yer yarım saatlik bir “Banzai” saldırısından sonra ortadan kaybolmuşlardı. General Tadamichi Kuribayashi, düşmanı yer altında indirmiş ve askerlerine kesin bir talimatla adayı savunma ve düşmana teslim olmama emri vermişti. Güneş battığında Amerika tarafındaki kayıp sayısı 2420’ydi.
Iwo Jima’daki bu şiddetli çarpışmalar 36 gün sürdü ve muharebenin sonunda zaferin tadını çıkaran ABD oldu. O meşhur fotoğrafta olduğu gibi zorlu geçen bir sürecin sonunda bayrağı dikmeyi bildi.
Muuharebenin sonunda Japon generalin naaşı hiç bulunamamış ve 20 binden fazla Japon askeri ölmüş, 2 bin civarı da ABD askerlerince tutuklanmıştı.
4. Japon generalin ülkesine gönderdiği son raporlar
Ana karadan yardım alması zorlaşan Japon komutan General Kuribayachi’nin Tokyo’ya gönderdiği son günlere ışık tutan raporlarında direnişe devam edeceklerinin sinyalini verdiği görülür.
“5 gündür herhangi bir şey yemedik veya içmedik” diyen komutanın bir sonraki gün verdiği raporda; sadece 400 asker kaldıklarını, tankların onlara saldırdıklarını, hoparlörlerden teslim olmalarını tavsiye ettiklerini ama askerlerinin onları dinlemeyip sadece güldüklerini söylediğini biliyoruz.
5. O meşhur “Bayrak Diken Askerler” fotoğrafı
Pulitzer ödüllü fotoğrafçı Joe Rosenthall’ın II. Dünya Savaşı sırasında Iwo Jima Adası’nda çektiği ünlü ‘Bayrak Diken Askerler’ fotoğrafındaki askerlerin hikayesi hala tartışılıyor. 14 saat arayla aynı yere iki kez dikilen bayrak kurgu olduğu iddiasıyla yıllardır fotoğrafçısını da zan altında bırakıyor.
6. Banzai saldırıları
İkinci Dünya Savaşı sırasında Japonların yaptığı süngü taarruzunun adıdır. Japon askerleri “Tenno Heika Banzai” nidalarıyla Amerikan askerlerinin hatlarına saldırmalarına verilen isim. “Çok yaşa İmparator!” anlamına gelen bu saldırı nidaları Amerikalılar için korkutucu olmasıyla biliniyor.
7. Amerikan uçaklarının kabusu olan “Zero”lar
Mitsubishi A6M model Japon uçakları Amerikan bombardıman uçakları için birer kabustu. “Sıfır Tipi Uçak” anlamına gelen bu model uçaklar, hafif bir avcı uçağı.
1940 yılında hizmete giren Kōki adı verilen İmparatorluk Takviminin 2600 yılına karşılık gelmesi nedeniyle bu sayının son hanesi olan 0’dan alınarak Sıfırıncı Tip anlamına gelen Rei Şiki şeklinde adlandırılmıştır. Diğer bilinen ismiyle “Zero Fighter”dır.
8. Iwo Jima’nın ardından
Bu savaşın etkileri iki ülke askerleri ve halkları açısından da unutulmaz nitelikler taşımakta. Dünyanın hala konuşabildiği sayılı direnişlerden biri ile bu direnişi atlatabilecek kabiliyetteki ordunun yönetilme taktikleri bugün hala konuşulabilmekte.
Fakat Iwo Jima Savaşı, aynı zamanda atom bombasının atılmasının bahanesi olarak da dikkat çekmektedir.
Bu adada ve bazı bölgelerde Japonya ordusunun direnişleri ve saldırıları karşısında beklenmedik kayıplar veren ABD bir anlamda sorunu kökünden çözmek adına Iwo Jima’daki savaşı bahane ederek Ağustos 1945’te iki Japon şehrine atom bombası attı ve hafızalardaki o görüntülere sebep oldu.
