Şehirler, binlerce yıldır insan yaşamında hayati bir rol oynuyor. İnsan becerisinin ve yeteneğinin sınırlarını gözler önüne seren pek çok şehir, tarih boyunca insanlığın yaşam ve düşünme pratiklerini yansıtan önemli unsurlar arasında bulunuyor. Elbette şehirlerin isimleri de tarihsel ve kültürel bakımdan oldukça önemli ipuçları barındırıyor. Ancak şimdiye kadar dünya üzerindeki pek çok önemli şehir isim değiştirdi. Üstelik bazıları birkaç defa! Bazı şehir isimleri, önemli olayların sonunda değişti. Bazılarının ismi ise tarihi şahsiyetleri onurlandırmak için değiştirildi. Sebebi ne olursa olsun ismi değişen bir şehir, dönemin tarihi, siyasi ve ideolojik olaylarla birlikte meydana gelen zihniyet değişikliklerini anlamlandırmak için her zaman yol gösterici oldu. İşte şimdiye kadar ismi değiştirilen 8 önemli şehir…
1. Ho Chi Minh – Vietnam
Vietnam’daki en büyük şehir olan Ho Chi Minh, 1975 yılından önce Saygon adıyla biliniyordu. Ancak şehir Vietnam Savaşı’nın sona ermesiyle Vietnam’ın Gia Dinh eyaletine katıldı. Daha sonra, savaştaki başarıları nedeniyle dönemin başbakanı Ho Chi Minh’in ismi verildi. Buna rağmen günümüzde pek çok kişi şehri orijinal ismiyle anmaya devam ediyor.
2. Mumbai – Hindistan
Hindistan’ın en büyük şehirlerinden olan Mumbai, Hindistan’da ismi değiştirilen çok sayıdaki şehirden yalnızca biri. 1995 yılında Hindistan’daki iktidar değişikliğinden sonra şehrin Bombay olan adı, Mumbai yapıldı. Bu isim değişikliğinin sebebi ise, Bombay isminin Hindistan’ın İngiliz sömürgesi altındaki günlerini çağrıştırmasıydı.
3. İstanbul – Türkiye
Bizans İmparatoru Konstantinos, imparatorluğun başkentine “Konstanin Şehri” anlamına gelen “Konstantinopolis” ismini vermişti. Üstelik şehir 1453 yılında Osmanlılar tarafından fethedildikten sonra bile bu isimle veya türevi isimlerle anılmaya devam etti. Ancak Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ardından 1930 yılında şehrin adı resmen İstanbul olarak değiştirildi.
4. Oslo – Norveç
Norveç’in başkenti Oslo 1624 yılında, Danimarka ve Norveç Kralı IV. Christian döneminde meydana gelen korkunç bir yangın sebebiyle yerle bir oldu! Şehrin yeniden inşası sırasında IV. Christian şehre kendi adının verilmesini istedi. Böylece Oslo, Christiania adıyla anılmaya başladı. Ancak 1925 yılında şehir eski adına kavuştu ve bir kez daha Oslo haline geldi.
5. New York – Amerika Birleşik Devletleri
Dünyanın en kalabalık ve ünlü şehirlerinden birisi olan New York da tarih boyunca ismi değişen şehirler arasında. 17. yüzyılda bölgeye yerleşen Hollandalılar, şehre “New Amsterdam” ismini verdiler. Ancak bölge 1664 yılında İngilizler tarafından ele geçirildi. Daha sonra İngiltere’deki York Dükü’ne ithafen şehrin adı New York olarak değiştirildi.
6. Toronto – Kanada
Kanada’nın en önemli metropollerinden olan Toronto da bir dönem İngilizler tarafından ismi değiştirilen şehirlerden biri. 1793 yılında bölgeye gelen İngilizler şehrin zaten Toronto olan adını, York olarak değiştirdiler. Ancak şehrin yerel sakinleri şehirlerinin orijinal ismi ile anılmasını istiyordu. Bu nedenle şehrin adı 1834 yılında bir kez daha değişti ve yeniden Toronto oldu.
7. St. Petersburg
Rusya’daki en önemli kültür merkezlerinden birisi olan St. Petersburg’un ismi, 1914 yılında, I. Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde “fazla Alman” bulunduğu için değiştirildi. Yılların St. Petersburg’u bu tarihten itibaren “Petrograd” olarak anılmaya başladı. Ancak 1924 yılına gelindiğinde şehrin adı bir kez daha değiştirildi. Vladimir Lenin’in ölümü üzerine şehir “Leningrad” adını aldı. 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte, Leningrad ismi de terk edildi ve şehrin ismi tekrar orijinal haline, St. Petersburg’a döndü.
8. Duşanbe – Tacikistan
Tacikistan’ın başkenti ve en büyük şehri olan Duşanbe’ye 1929 yılında Sovyet lider Josef Stalin’in onuruna, “Stalinbad” ismi verildi. Ancak Stalin’in ölümü sonrasında başlatılan “de-Stalinizasyon” süreci kapsamında 1961 yılında yeniden Duşanbe ismini aldı.
