Kavurucu sıcaklar pek çoğumuza zor günler yaşatıyor ama bazen iş gerçek anlamda tehlikeli hale gelebiliyor. Güneş altında uzun süre kalma sonucunda, vücut ısısını ayarlayan mekanizmaların bozulmasıyla ortaya güneş çarpması denilen klinik durum ortaya çıkıyor ve yüksek ateş, bulantı ve kas krampı gibi belirtileri de beraberinde getiriyor. İşte güneş çarpmaları hakkında bilmeniz gerekenler…
Sıcak çarpmalarına sebep olan şeyler nelerdir?
Güneş çarpmasının en büyük nedeni çok yüksek sıcaklıklara maruz kalmaktır. Hem tatil amaçlı deniz kıyısında geçirilen vakitler hem de normalin üzerinde sıcaklık seviyesine sahip ortamlarda çalışmak güneş çarpmasının en büyük nedenlerinden biridir. Bunun yanı sıra nemli hava da soğutma mekanizmasını azaltarak güneş çarpmasına sebep olabilir. Yüksek sıcaklıklarda fazla alkol tüketmek, kalın giyinmek ve aşırı besin tüketmek de güneş çarpmasını tetikleyebilir.
Bazı insanlar güneş çarpmalarına karşı daha yüksek risk altında
Başta yaşlı ve çocuklar, yüksek tansiyon, şeker, böbrek yetmezliği gibi kronik rahatsızlıkları olanlar, kanser hastaları, aşırı kilolular, psikiyatrik rahatsızlığı olanlar, hamileler ve dışarıda çalışanlar güneş çarpmasına karşı daha yüksek risk altında. Yalnızca hasta kişiler değil ayrıca güneş altında ağır işler yapanlar da risk taşıyor. Nemlilik de sıcak çarpmalarına karşı riski artırıyor.
Güneş çarpmaları olmadan önce önemli uyarı belirtileri veriyor
Uzmanlara göre güneş çarpmalarının önemli belirtileri şu şekilde:
– Vücut ısısının 39 ve üstü olması
– Cildin sıcak, kırmızı ve kuru olması
– Baş ağrısı
– Hızlı nabız ve hızlı nefes alıp verme
– Baş dönmesi veya sersemlik
– Kusma ya da bulantı
– Bilinç kaybı
Güneş çarptığında neler yaşanabilir?
Uzmanlara göre, sıcak altındaysanız ve yoğun terlemeyle birlikte kas krampları geliyorsa daha serin bir yere geçin ve su içmeye başlayın. Eğer bir saat içinde hala geçmediyse doktora başvurun.
Güneş çarpması olduğunda ne yapmak gerekiyor?
Hastalandığınızda ya da birinin hastalandığını ve kötü bir durum olduğunu görürseniz ilk olarak acil servislerden yardım almak çok büyük önem taşıyor. Bu sırada daha serin bir yere geçebilir ve ateşi düşürecek soğuk bir duş alabilirsiniz. Kan dolaşımını başa doğru yönlendirmek kişinin için ayaklarını yükseltmek, kol ve bacaklara masaj yapmak, duş aldırmak da gerekebilir.
Yapmamamız gereken şeylere de çok dikkat etmemiz gerekiyor
Yapmamanız gereken şeyler ise ateş düşürücü haplar ya da alkol ve kafein içeren içecekler içmek. Böyle anlarda bunları tüketmeniz ateş çarpmasını daha da kötü yapabilir. Uzmanlar sıcak çarpması geçiren kişi kusmaya başlıyorsa ya da bilincini kaybettiyse ona yiyecek ve hatta su bile vermemeniz ve alkol koklatmamanız gerektiğini söylüyor.
Sıcak çarpmasını önlemek için yapabileceğiniz şeyler de var…
Güneş çarpmalarına karşı silahlarınız, hazırlıklı ve sağduyulu olmak… Sıcak günlerde hafif ve bol kıyafetler giyebilirsiniz. Sıcak altında olmanız gereken bir günde sık sık gölgede vakit geçirebilirsiniz. Eğer egzersiz yapıyorsanız hafif bir şekilde yapmanız önem taşıyor. Kapalı bir yerdeyseniz serin yerlere giderek nefes alabilirsiniz.
Hem sıcak çarpması hem de yaşlanmaya karşı güneş kremlerinden destek alabilirsiniz
Bir diğer adım güneş kremi kullanmak… Güneş kremleri cildinizi yaşlanma etkilerinden korumanın yanı sıra deri kanseri riskini de düşürüyor. En etkili koruma için 30 ve 50 koruma faktörü arasında olan kremleri kullanabilirsiniz.
Bol bol su içmenin etkisi büyük
Sıcak günlerde bol su içerek vücudunuzun ihtiyacı olan suyu ona vermeniz büyük önem taşıyor.
Çocuklarınızı güneşe çıkarmadan önce bu noktaları da gözden geçirmenizde fayda var…
Çocuk güneşe çıkarmadan 15 dakika önce koruyucu ürün uygulanmalıdır. Çok açık tenli, renkli gözlü çocuklar ile 1 yaş altı bebeklerde 50 faktör ve üzeri güneş kremleri tercih edilmelidir.
