ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Seyahat » Evrim Teorisi’nin Kıvılcımı: 17 Maddede Galapagos Adaları

Evrim Teorisi’nin Kıvılcımı: 17 Maddede Galapagos Adaları

Veysel Dinçer Yazar: Veysel Dinçer
18 Eylül 2014
Kategori: Seyahat
Google Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Evrim Teorisi’nin Kıvılcımı: 17 Maddede Galapagos Adaları
Share on FacebookShare on Twitter

Evrim Teorisi’nden dolayı adını sıkça duyduğunuz, bin bir çeşit canlı türünün yaşadığı bu adalar hakkında pek çoğumuzun bilgisi “Darwin evrimin temellerini Galapagos Adaları’nda attı” cümlesinden öteye geçmez. Ama bu adalar topluluğu bu kadarcık bilgiyle geçiştirilebilecek bir yer değil.

WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) tarafından da küresel çapta koruma öncelikli yerlerden biri olan bu adalar topluluğunu elimizden geldiğince sizlere tanıtmak istiyoruz. Ekvador’a bağlı adalar, ziyaret etmek ya da tatil yapmak isterseniz hem biraz uzak düşüyor hem de biraz pahalıya patlıyor. (Pahalıya patlamasının sebebi yol ve otel masrafları değil.)

Bir Galapagos kolay oluşmuyor

Nazca tektonik plakası üzerinde yer alan Galapagos Adaları, bundan 4 milyon yıl önce denizin 4.000 metre derinindeki volkanik hareketlerle oluşmuştur. Doğu adaları (San Cristobal ve Espanola), batı adalarından (Isabela ve Fernandina) milyonlarca yıl daha yaşlıdır. Adalar, art arda gerçekleşen volkan patlamalarıyla oluştuğu için, adanın yükseklik seviyeleri, deniz seviyesiyle 5.000 metre arasında gidip gelmektedir. Bugün de adaların bazıları volkanik özelliklerini sürdürmektedir.

Boşuna “adaları” denmiyor. 13 büyük ada, 6 küçük ada ve 107 kadar adacıktan oluşan bu adalarda toplam 25 bin kadar insan yaşıyor.

Yanlışlıkla keşfedildi

galapagos-adalari-01
Galapagos Adaları’nın “modern” dünya tarafından keşfi 1535’te oldu. Peru’ya gitmekte olan Panama Piskoposu Tomas de Berlanga tarafından istemeden keşfedildi bu adalar. İstemeden diyoruz çünkü Berlanga’nın gemisi açık denize sürüklenmeseydi piskopos bu bölgede bulunmak zorunda olmayacaktı. İnka çanak çömlekleri üzerindeki resimler, “medeniyet” buraya ayak basmadan önce de insanların bu bölgeye geldiğini gösteriyor.

İspanyolca kaplumbağa anlamına geliyor

galapagos-adalari-02
İspanyolca adı “Islas Galápagos” olan adaların resmi adı “Archipiélago de Colón”, yani Colón Takımadalarıdır. Adalar, bağlı olduğu Ekvador’un yaklaşık 1.000 kilometre batısında yer alır. “Galápago” İspanyolca’da “kaplumbağa” anlamına gelir.

Türlerin Kökeni’nin 100. yılında milli park

galapagos-adalari-03
Galapagos Adaları 1959 yılında, yani Charles Darwin’in çoğu bu adalardaki incelemelerine dayanan araştırmalarını kapsayan kült kitabı Türlerin Kökeni’nin yayımlanmasının 100. yılında milli park ilan edildi. Aynı yıl Charles Darwin Foundation kuruldu.

UNESCO koruması

galapagos-adalari-04
Adalar, 1978 yılında UNESCO tarafından insanlığın ortak değeri olarak kabul gördü ve korumaya alındı.

Altı volkan patlamasının sonucu: Isabela Adası

Galapagos Adaları’nın en büyüğü Isabela Adası’dır. Oluşum açısından diğer adalardan farkı, diğer adalar tek bir volkanın patlamasıyla oluştukları halde, Isabela Adası altı volkanın patlamasının yarattığı birikmeyle oluşmuştur.

Dünyada deniz İguanası yaşayan tek yer: Fernandina Adası

galapagos-adalari-05-deniz-iguanasi
Galapagos Adaları arasında volkanik olarak en aktif adalardan biri olan Fernandina dolayısıyla diğer adalardan daha genç bir adadır. Takımadalar arasında en geniş yüzeye sahip olan bu ada aynı zamanda dünya üzerinde “deniz iguanası” yaşayan tek yer olma özelliğine de sahiptir. Bu iguana türü “Galapagos ejderi” ya da “deniz kertenkelesi” olarak da bilinir. Adanın doğal ortamı kara yaşamına çok da uygun olmadığı için -diğer adalarda yaşayan iguanalar karada yaşamlarını sürdürürken- bu hayvancağız beslenme için denize yönelmek zorunda kalmıştır.

Bitki örtüsü ve yerli türler korunuyor: Santiago Adası

galapagos-adalari-06
James Adası olarak da anılan bu ada ismini İngiltere kralı 2. James’e borçlu. Darwin’in ziyaretlerinden ikincisini yaptığı bu ada, son yıllarda yapılan koruma çalışmalarıyla bitki örtüsü ve yerli türler açısından hızlı bir iyileşme süreci yaşıyor. Bu ada, bir yandan bitki popülasyonunun iyileşmesi sürecini yaşarken, öte yandan da siyah sıçanların varlığından mustarip. Gemilerle buraya gelen bu sıçanlar, adada yaşayan diğer türlerin yemesi gereken bitkileri kısa bir sürede yiyip tüketiyorlar.

Galapagosların en turistiği: Santa Cruz Adası

galapagos-adalari-07
Volkanik faaliyetleri uzun bir süre önce sona eren Santa Cruz Adası’nın adı “Kutsal Haç” anlamına geliyor. Yerleşim ve tarımsal faaliyetler açısından uzun bir geçmişi var bu adanın. Adanın jeolojik yapısı, bitki örtüsü çeşitliliği ve yaban hayatı insanların buraya gelmesini sağlamış (Sebep olmuş mu deseydik acaba?). Adalar arasında turistik açıdan en popüler olanı da Santa Cruz zaten. Çünkü booking.com’da Puerto Ayora denilen yerde 50 tane konaklama mekânı görünüyor. Havaalanına yakınlığını, asfalt yollarını falan da hesaba katarsak popüler olması çok normal aslında.

Galapagosların başkenti: San Cristobal Adası


Galapagoslar’ın doğusundaki adalardan biridir. Üç ya da dört sönmüş volkan bulunmaktadır. El Junco denilen küçük göl adanın kalıcı tek içme suyu kaynağıdır. Bu ada Darwin’in 1835 yılında ayak bastığı adadır. Vakti zamanında (1880’de) Ekvador hükümeti bir cezaevi inşa etmiştir. Burada bulunan Puerto Baquerizo Moreno, Galapagos eyaletinin başkentidir. Santa Cruz’dan sonra nüfusun en çok olduğu yerdir.

Diğer adalar

galapagos-adalari-09
Yukarıda sıraladıklarımızın yanı sıra Baltra, Bartolome, Darwin, Espanola, Floreana, Genovesa, Marchena, North Seymour, Pinta, Pinzon, Plazas, Rabida, Santa Fe ve Wolf adaları da Galapagosların birer parçası.

Muazzam bir canlı çeşitliliği

Adalarda memeli hayvanların azlığına karşılık muazzam çeşitlilikte deniz canlısı ve kuş yaşamaktadır. Bitki popülasyonu açısından da ot ve eğreltiotu çok bulunuyorken, büyük tohumlu bitkiler az bulunmaktadır. Adada yaşayan bazı canlılar ispinoz kuşları, mavi ayaklı sümsük kuşu, kara kaplumbağası, Galapagos pengueni, deniz iguanası ve denizaslanıdır.

Ve tabii ki Darwin

Adalara 26 yaşındayken ayak basan Darwin, sanıldığı gibi evrim düşüncesine bu adalarda şekil vermemiştir. Galapagos Adaları’ndaki araştırmaları sırasında kaplumbağalarda ve kuşlarda gördüğü farklılıklar dikkatini çekmiş ve Darwin’de bir “evrim parıltısı” yaratmıştır. Tam olarak olan şudur: Darwin, adalardan birindeki kaplumbağaların üst kabuklarının kafa kısmında bir açıklık olduğunu, fakat yakındaki diğer adalarda yaşayan kaplumbağalarda bu açıklığın olmadığını fark ediyor. Bu iki farklı tür kaplumbağaların beslenme şekillerine odaklanınca, kabuğunda açıklık olan kaplumbağaların yemesi gereken yeşilliklerin bitkilerin üst dallarında bulunduğunu, kabuğunda açıklık olmayan kaplumbağaların yedikleri bitkilerin yerde yetiştiğini görüyor. Buradan hareketle de kaplumbağaların baş kısmında bulunan kabukların, doğal koşullara bağlı olarak evrim geçirdiği fikrine varıyor.

Darwin’in kuşları

galapagos-adalari-10
Sözünü ettiğimiz kuşlar tabii ki Darwin’in evrim sürecine katkıda bulunan ispinoz kuşları ve bu kuşların gagaları. Darwin, Galapagoslar’da birbirlerine gagaları dışında çok benzeyen ispinoz türleri keşfetti. Bu farklı türlerin atasının adalara göç etmiş bir kuş olduğunu öngördü ve kaplumbağalarda olduğu gibi bu kuşların da gagalarının, beslendikleri yere ve beslenme şekillerine göre farklılık gösterdiğini keşfetti. Darwin’in bu keşfi, “uyarlamalı yayılım” (adaptive radiation) denilen sürecin bir örneğini oluşturdu.

Görseldeki kuşlar şunlar:
1. Büyük boy ispinoz
2. Orta boy ispinoz
3. Küçük boy ispinoz
4. Ötleğen kuşu ispinozu

Bir Galapagos münzevisi: Lonesome George

Galapagos’u bu kadar anlatıp Lonesome George’a değinmeden olmaz. Soracaksınız elbette kim bu George diye. George bir Pinta Adası kaplumbağası (Galapagos kaplumbağalarının bir alt türü), ama şanssız ve yalnız bir kaplumbağa. 1971’de Pinta Adası’nda bulunan bu kaplumbağanın yalnızlığının sebebi, çiftleşebileceği kendi türünden bir kaplumbağanın olmaması ve onun kendi türünün son örneği olması. Diyeceksiniz ki başka tür bir kaplumbağayla çiftleşse olmaz mı? Evet olur, çiftleşti de zaten, fakat yumurtalarda embriyo oluşmadığı görüldü. Maalesef çiftleşemeden ve türünü devam ettiremeden 24 Haziran 2012’de aramızdan ayrıldı.

Bonus 1: Darwin’in kaplumbağası Harriet


Evet, evrimi çözümleme sürecinde Darwin’in bizzat üzerinde çalıştığı kaplumbağadan söz ediyoruz. Adı Harriet (idi). 1830’larda doğduğu tahmin ediliyordu. Darwin’in Galapagoslar’dan dönerken yanında getirdiği canlılardan birisiydi Harriet (o sıralar 5-6 yaşlarındaydı). Ölene kadar Steve Irvin’in baktığı Harriet 2006 yılında hayata gözlerini kapadı.

Bonus 2: Denizaslanları gidiyor

galapagos-adalari-12
Galapagoslar’da yaşayan ve oranın yerlisi olan denizaslanlarının, iklim değişikliğinden ve ısı artışından dolayı adaları terk ettiği tespit edilmişti birkaç yıl önce.

Paylaş13TweetleGönder
Veysel Dinçer

Veysel Dinçer

İleri
Rahatlıkla Harikalar Ülkesine Açılabilecek 26 Kapı

Rahatlıkla Harikalar Ülkesine Açılabilecek 26 Kapı

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

İlgili İçerikler

Dünyanın en ücra yerleri
Seyahat

İmkanı Olan Herkesin Mutlaka Görmesi Gereken Dünyanın En Ücra 10 Yeri

Danimarka’nın Muhteşem Faroe Adaları Hakkında 11 Çarpıcı Gerçek
Seyahat

Danimarka’nın Muhteşem Faroe Adaları Hakkında 11 Çarpıcı Gerçek

On İki Ada ile ilgili bilinmesi gerekenleri 7 Soru ile Cevapladık
Gündem

On İki Ada Bölgesi Kaç Adadan Oluşuyor? Yunanistan ile Olan Anlaşmazlığın Kaynağı Ne? 7 Soruyla On İki Ada Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Vücudun Olmazsa Olmazı: K Vitamini Nedir? Faydaları Nelerdir?
Alışveriş

Vücudun Olmazsa Olmazı: K Vitamini Nedir? Faydaları Nelerdir?

25 Şubat 2021
aleyna tilki kimdir listelist retrograde
ListeList Özel

Dünya Starı Olma Yolunda İlerleyen Aleyna Tilki Hakkında Bilmeniz Gerekenler

24 Şubat 2021
Bataklıklarda bulunan ilginç şeyler
ListeList Özel

Tereyağından Çürümemiş Cesetlere: Bataklıklarda Bulunan 11 İlginç ve Şaşırtıcı Şey

24 Şubat 2021
Bisiklet Almadan Önce Dikkat Edilmesi Gereken 10 Önemli Konu
Alışveriş

Bisiklet Almadan Önce Dikkat Edilmesi Gereken 10 Önemli Konu

24 Şubat 2021
Rosa Parks: Otobüste Beyaz Bir İnsana Yer Vermeyi Reddederek Sivil Haklar Hareketini Başlatan İsim
Kadın

Rosa Parks: Otobüste Beyaz Bir İnsana Yer Vermeyi Reddederek Sivil Haklar Hareketini Başlatan İsim

24 Şubat 2021
Verilerinizi Gittiğiniz Her Yere Kolayca Taşıyın! En Kaliteli Flash Bellek Tavsiyeleri
Alışveriş

Verilerinizi Gittiğiniz Her Yere Kolayca Taşıyın! En Kaliteli Flash Bellek Tavsiyeleri

24 Şubat 2021
100 Yıldan Fazla Yaşayan İnsanların Hayatları Boyunca Tüketmekten Vazgeçmedikleri 9 Besin
Sağlıklı Yaşam

100 Yıldan Fazla Yaşayan İnsanların Hayatları Boyunca Tüketmekten Vazgeçmedikleri 9 Besin

24 Şubat 2021
Küresel Isınma ile Birlikte Hayatımıza Giren 5 Sözcük Ve Kavram
Ekoloji

Küresel Isınma ile Birlikte Hayatımıza Giren 5 Sözcük Ve Kavram

24 Şubat 2021
chloe ting kimdir egzersizleri youtube listelist
Sağlıklı Yaşam

Tamamen Ücretsiz Egzersiz Videolarıyla İzleyenlere Hızlı Kilo Verdiren YouTuber Chloe Ting

24 Şubat 2021
Şekerli ve Çiçeksi Bir Parfüm Olan Cacharel Amor Amor İncelemesi
Alışveriş

Şekerli ve Çiçeksi Bir Parfüm Olan Cacharel Amor Amor İncelemesi

24 Şubat 2021
İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?
ListeList Özel

İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?

7 Ekim 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020
Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu
Gündem

Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu

9 Nisan 2020
Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları
Alışveriş

Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları

8 Nisan 2020
Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi
ListeList Özel

Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi

8 Nisan 2020
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020
Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri
Alışveriş

Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri

15 Mart 2020
Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar
Teknoloji - Bilim

Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar

28 Eylül 2019
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü

8 Haziran 2019
Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?
Sağlıklı Yaşam

Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?

10 Nisan 2019
“Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi
Gündem

“Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi

9 Nisan 2019
  • Hakkımızda
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2019 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video

© 2019 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Oturum süresi doldu

Lütfen tekrar giriş yapın. Giriş sayfası yeni bir pencerede açılacaktır. Giriş yaptıktan sonra pencereyi kapatıp bu sayfaya dönebilirsiniz.

>

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız.

Daha fazla bilgi ve hangi çerezleri kabul edip etmeyeceğinizi öğrenmek için ayarlara bir göz atabilirsiniz.

ListeList
Gizlilik

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız. Çerez bilgileri tarayıcınızda saklanmaktadır ve takip eden ziyaretlerinizde siz olduğunuzu bilebilmek, sitenin hangi alanlarını ilgi çekici bulduğunuzu incelemek gibi amaçlarla kullanılmaktadır.

Kullanılması gerekli çerezler

Kullanılması gerekli çerezler tercihlerinizi saklamak ve buna uygun hizmet verebilmek adına her zaman etkin durumdadır.

Eğer bu çerezi kapatırsanız, bu ekranda yapmış olduğunuz tercihleri de saklayamayız. Bu da siteye ger gelişinizde çerezleri etkinleştirip etkinleştirmeme işlemini tekrar yapmanız gerektiği anlamına geliyor.