ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » Artık Neredeyse Hiç Kullanılmayan Yok Olmaya Yüz Tutmuş 9 Eski Alfabe

Artık Neredeyse Hiç Kullanılmayan Yok Olmaya Yüz Tutmuş 9 Eski Alfabe

Tarih, yazının icadıyla ortaya çıktı. Yazının icadı ise çok eskilere dayanıyor.

Buse Ürgir Yazar: Buse Ürgir
3 Aralık 2020
Kategori: ListeList Özel, Tarih
0
Artık Neredeyse Hiç Kullanılmayan Yok Olmaya Yüz Tutmuş 9 Eski Alfabe
Share on FacebookShare on Twitter

Yazının icadı çok uzun zaman önceye dayanıyor. Tarihte yazıyı ilk kez Sümerler bulsa da, pek çok toplum ve kültür kendi alfabelerini oluşturdu. Nitekim bazı kültürler zamana yenik düştü. Kimi asimile oldu ve farklı dilleri benimsedi, kimiyse zor olan alfabelerini değiştirdi. Biz de artık neredeyse hiç kullanılmayan alfabeleri araştırdık ve derledik. İşte tarihin tozlu raflarında yok olmaya mahkum edilmiş eski alfabeler.

1. Cherokee

eski alfabeler
Eski alfabeler listemizin başında Cherokee bulunuyor. Manataka Amerikan Kızılderili Konseyi, eski bir Cherokee yazı sisteminin bir noktada var olabileceğini söylese de, Cherokee dili 19. yüzyılın başlarına kadar az çok konuşulan bir dildi. 1809 yılına gelindiğinde, Sequoyah adında bir Cherokee adamı sembollerin heceleri temsil ettiği, 86 karakterlik bir yazma sistemi üzerinde çalışmaya başladı. Ancak, Sequoyah okumayı asla öğrenmemişti. O zamanlar, birçok Yerli Amerikalı için yazı çok yeni bir şeydi. Bu nedenle alfabeyi oluşturan Sequoyah, büyücülükten yargılandı. Ancak kabile liderleri yazının Cherokee dilini ve kültürünü korumak için kullanılabileceğini anladıklarında, Sequoyah’dan hece öğretmeye başlamasını istediler.

1830’daki Hindistan Yerinden Kaldırma Yasasını takip eden yıllarda yaşanan düşüş döneminden sonra Cherokee dil eğitimi, 20. yüzyılın sonlarında bir şekilde yeniden canlandı. Nitekim İngilizcenin ve Latin alfabesinin hakimiyeti, Cherokee’ye olan ilgiyi yeniden azalttı. Bugün bu alfabe neredeyse yok olmak üzere.

2. İnuitçe

eski alfabeler
İnuit halkları, az bilinen etnik gruplardan biri. Bu halklar, kültürel olarak farklı gruplara ayrılıyorlar. Batı ve Doğu Kanada İnuitlerinin kullandığı alfabe ise neredeyse yok olmak üzere. Aslında Kanada’da yaşayan İnuitler, dokuz farklı yazı sistemi kullanılıyor. Bunların çoğu Latin alfabesine dayanıyor ancak yukarıdaki fotoğrafta gördüğünüz alfabede, ilk olarak 19. yüzyılda Avrupalı ​​misyonerler tarafından tanıtılan heceler kullanılıyor. Bu alfabe oldukça zor olduğu için, Kanada’nın ulusal Inuit organizasyonu Inuit Tapiriit Kanatami, şu anda tüm Inuit’ler için ortak bir alfabe geliştirme sürecinde. Kuruluşun web sitesinde şu ifadeler yer alıyor; “Mevcut yazı sistemlerimiz kolonizasyon sürecinde tanıtıldı. Birleşik Inuktut [Inuit dillerinin toplu adı] yazı sistemi, Inuit tarafından Kanada’da Inuit için yaratılan ilk yazı sistemi olacak.”

3. Glagol alfabesi


Eski alfabeler listemizdeki bir diğer alfabe de Glagol alfabesi. Bu alfabe, bilinen en eski Slav dili olan Kilise Slavcası için kullanılmış olan alfabe. Alfabenin, İncilleri tercüme etmek ve Slavları Hıristiyanlığa geçirmek amacıyla MS 860 civarında misyonerler Saint Cyril ve Saint Methodius tarafından icat edildiğine inanılıyor. Glagol kelimesi ise eski slavcada “konuşmak” anlamına gelen bir kelimeden türemiş. Artık kullanılmayan bu alfabe sadece Yunan Ortodoks kiliselerinde Slav destekçilerinin, yani Rusların, Bulgarların, Sırpların ayin düzeni kitaplarında yer alıyor.

4. Mandombe alfabesi


Bu Afrika alfabesi birkaç nedenden ötürü alışılmadık. Birincisi, Mandombe alfabesi; Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki Kimbanguist kilisesinin bir üyesi olan David Wabeladio Payi’ye 70’lerin sonlarında bir dizi rüya ve manevi karşılaşmada geldi. Bir gün, duvarına baktığında, tuğlaların arasındaki harcın iki sayı oluşturduğunu fark etti; beş ve iki. Bunların ilahi ipuçları olduğuna inanıyordu, bu yüzden bu şekillere dayalı bir dizi sembol yaratmaya koyuldu. Sonunda, sembollere fonografik anlam atadı ve bunu Kikongo ve Lingala dillerini konuşanların kullanabileceği bir alfabeye dönüştürdü. Belki de en dikkat çekici olan ise telaffuzun sembollerin nasıl döndürüldüğüne bağlı olarak değişmesi.

5. Ditema Tsa Dinoko


Ditema tsa Dinoko ise Güney Afrikalı dilbilimciler, tasarımcılar ve yazılım programcılarından oluşan bir ekip tarafından icat edildi. Güney Afrika, Botsvana, Zimbabve ve Mozambik’teki yerli dilleri konuşanların kullanabileceği umuduyla bu alfabe son derece karmaşık görünüyor. Alfabedeki semboller, bölgeye özgü sanat eserleri ve boncuk işlemeli nesnelerden ilham alınarak oluşturuldu. Bu özelliğiyle alfabe aynı zamanda bir kültür ögesi.

6. Mandaic


Bu eski, mistik yazının geçmişi MS 2. yüzyıla kadar uzanıyor. Alfabe, hala Irak ve İran’daki bazı Mandalar tarafından kullanılıyor. Efsaneye göre, dilin kendisi insanlıktan önce var oldu ve dini metinler oluşturmak için kullanıldı. Şu anda Rutgers Üniversitesi’nde Orta Doğu dilleri ve edebiyatı doçenti olan Charles Häberl, 2006 tarihli bir makalesinde Mandaic’in “Modern Orta Doğu’da bulunan diğer hiçbir alfabeye benzemediğini” yazdı.

7. Lanna

eski alfabeler
Eski alfabeler listemizde yer alan Lanna alfabesi ise, esas olarak günümüz Tayland’ında 13. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar hüküm süren Lanna Krallığı döneminde kullanıldı. Hala kuzey Tayland’ın bazı bölgelerinde kullanılan alfabe neredeyse yok olmak üzere. Çünkü ülkede baskın olarak Tay alfabesi kullanılıyor. Lanna kelimesi “bir milyon pirinç tarlası diyarı” anlamına geliyor.

8. Dongba

eski alfabeler
Çin’in Yunnan eyaletindeki Naxi etnik azınlığının üyeleri, bu renkli resimsel alfabeyi 1000 yıldan uzun süredir kullanıyor. Resimler çamur, dağlar ve yüksek dağ çayırları gibi somut nesnelerin yanı sıra insanlık ve din gibi soyut kavramları da temsil ediyor. Tarihsel olarak, çoğunlukla rahipler tarafından tören ayinlerini hatırlamalarına yardımcı olmak için kullanılan alfabenin ismi ise “Bilge Adam.” anlamına geliyor. Bununla birlikte, alfabe sanat ve turizm endüstrilerinde çalışan insanlar tarafından teşvik edildiği için son yıllarda bir canlanma yaşandı. Alfabe şu an bazı ilkokullarda da öğretiliyor ve bugün hala kullanılmakta olan birkaç piktografik alfabeden biri olmaya devam ediyor.

9. Tibetçe

eski alfabeler
Dünyanın bazı alfabe ve dilleri ne yazık ki siyasi nedenlerle tehlike altında. Tibet ise bunun en bilinen örneği. Çin hükümeti, baskın dil olan Mandarin’i tanıtmak amacıyla son yıllarda dil eğitimini sınırladı. Ancak bu sınırlamanın asıl nedeninin azınlık dilleri ortadan kaldırmak olduğunu düşünenler de bulunuyor. Tibet’te, birçok okul artık derslerinin çoğunu Mandarin dilinde veriyor. Tibetçe öğrenmek içinse ayrı bir dil kursuna gitmek gerekiyor.

Kaynak: 1

PaylaşTweetleGönder
Buse Ürgir

Buse Ürgir

Gündemden uzak kalamayan, psikoloji meraklısı gazeteci birey.

İleri
Dünyanın Farklı Noktalarında Satışa Sunulan En İlginç 11 Starbucks Ürünü

Dünyanın Farklı Noktalarında Satışa Sunulan En İlginç 11 Starbucks Ürünü

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

İlgili İçerikler

2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10 Logo Tasarım Trendi
Tasarım

2020’de Tüm Markaları Etkisi Altına Alacak 10 Logo Tasarım Trendi

Amerikan Rüyasının İhtişamını Yitirdiğini Gösteren 13 Gerçeküstü Fotoğraf
ListeList Özel

Amerikan Rüyasının İhtişamını Yitirdiğini Gösteren 13 Gerçeküstü Fotoğraf

Otomobil Severlerin Gözünde Son 10 Yılın En Çirkin Arabaları
ListeList Özel

Otomobil Severlerin Gözünde Son 10 Yılın En Çirkin Arabaları

YouTube video nasıl indirilir
Teknoloji - Bilim

Youtube Videoları Nasıl İndirilir? Bilmeniz Gereken Tüm Yöntemler

17 Ocak 2021
Fosiller
Tarih

Fosiller Hakkında Öğrenir Öğrenmez Çok Şaşıracağınız 25 İlginç Bilgi

16 Ocak 2021
netflix ilginç belgeseller listelist
Belgesel

Küfürlerin Tarihinden Zorlu Hapishanelere: Netflix’te İzleyebileceğiniz 19 İlginç Belgesel

16 Ocak 2021
Tesla: Otomotiv Sektörünün Dev Şirketi Hakkında Bilmedikleriniz
Teknoloji - Bilim

Tesla: Otomotiv Sektörünün Dev Şirketi Hakkında Bilmedikleriniz

16 Ocak 2021
kübizm nedir listelist
Tasarım

Kübizm Nedir: Nesnelerin Görünmeyen Yanlarına Odaklanan Akım Hakkında 17 Bilgi

16 Ocak 2021
Birbirinden Tuhaf Amaçlar İçin Kullanılan Daha Önce Hiç Görmediğiniz 13 Noktalama İşareti
ListeList Özel

Birbirinden Tuhaf Amaçlar İçin Kullanılan Daha Önce Hiç Görmediğiniz 13 Noktalama İşareti

16 Ocak 2021
Veganlar Buraya! Güne Lezzetli Bir Başlangıç Yapmanızı Sağlayacak Vegan Kahvaltı Önerileri
Yeme - İçme

Veganlar Buraya! Güne Lezzetli Bir Başlangıç Yapmanızı Sağlayacak Vegan Kahvaltı Önerileri

16 Ocak 2021
Bilmekte Fayda Var! Kuzey Kutbu İle İlgili Daha Önce Hiç Duymadığınız 11 İlginç Bilgi
ListeList Özel

Bilmekte Fayda Var! Kuzey Kutbu İle İlgili Daha Önce Hiç Duymadığınız 11 İlginç Bilgi

15 Ocak 2021
Zombi dizileri
Dizi

Virüs Salgını ile Başlayıp Hayatta Kalma Mücadelesine Dönüşen 21 Müthiş Zombi Dizisi

15 Ocak 2021
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel 35 Tweeti
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel 35 Tweeti

15 Ocak 2021
İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?
ListeList Özel

İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?

7 Ekim 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020
Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu
Gündem

Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu

9 Nisan 2020
Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları
Alışveriş

Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları

8 Nisan 2020
Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi
ListeList Özel

Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi

8 Nisan 2020
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020
Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri
Alışveriş

Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri

15 Mart 2020
Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar
Kadın

Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar

28 Eylül 2019
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü

8 Haziran 2019
Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?
Sağlıklı Yaşam

Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?

10 Nisan 2019
“Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi
Gündem

“Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi

9 Nisan 2019
  • Hakkımızda
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2019 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video

© 2019 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Oturum süresi doldu

Lütfen tekrar giriş yapın. Giriş sayfası yeni bir pencerede açılacaktır. Giriş yaptıktan sonra pencereyi kapatıp bu sayfaya dönebilirsiniz.

>

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız.

Daha fazla bilgi ve hangi çerezleri kabul edip etmeyeceğinizi öğrenmek için ayarlara bir göz atabilirsiniz.

ListeList
Gizlilik

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız. Çerez bilgileri tarayıcınızda saklanmaktadır ve takip eden ziyaretlerinizde siz olduğunuzu bilebilmek, sitenin hangi alanlarını ilgi çekici bulduğunuzu incelemek gibi amaçlarla kullanılmaktadır.

Kullanılması gerekli çerezler

Kullanılması gerekli çerezler tercihlerinizi saklamak ve buna uygun hizmet verebilmek adına her zaman etkin durumdadır.

Eğer bu çerezi kapatırsanız, bu ekranda yapmış olduğunuz tercihleri de saklayamayız. Bu da siteye ger gelişinizde çerezleri etkinleştirip etkinleştirmeme işlemini tekrar yapmanız gerektiği anlamına geliyor.