Vahşi kedi denilince herkesin aklına aslanlar ve kaplanlar gelir ama aslında vahşi kedilerin bir çoğu evimizdeki kediler kadar hatta onlardan çok daha küçük.
Büyük kuzenleri gibi, küçük kedilerin de sayısı her geçen gün yaşam alanlarının tahribatı ve avlanma nedeni ile azalıyor ancak medyada yüksek profilleri olmadığından, küçük kediler, vahşi kediler için mevcut toplanan koruma fonunun yüzde birinden daha azını alıyor.
Bizde hem farkındalık yaratmak hem de size bu varlığından bihaber olduğunuz güzellikleri tanıtmak için Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Tehdit Edilen Türlerin Kırmızı Listesi’ne göre dünyanın en küçük vahşi kedilerine bakalım istedik.
1. Minik Avcı: Pas Lekeli Kedi
Dünyadaki en küçük kedi, Hindistan ve Sri Lanka ormanlarına özgü pas lekeli kedidir. Ortalama 1.6 kilo ağırlığındaki bu kedi, her ne kadar ufak tefek olsa da başarılı bir avcıdır.
Kocaman sevimli gözlerinin ve minik vücudunun arkasında oldukça çevik ve agresif bir avcı saklıdır. Ağaç tepelerinde sanki yerde yürüyormuşçasına rahat hareket edebilen bu minik avcı hayatını ağaç tepelerinde yakaladığı ufak kuşlar ve kemirgenlerle sürdürür.
Bu cins maalesef IUCN Kırmızı Listesinde “Tehdit Altında” olarak listelenmiştir ve nüfusu hızla azalmaktadır.
2. Siyah Ayaklı Kedi
Dünyanın en küçük ikinci kedisi, Güney Afrika’ya özgü siyah ayaklı kedidir. 1.7 kilo ağırlığındaki bu vahşi kedi Afrika kıtasındaki en ufak kedidir.
“Dünyadaki en ölümcül kedi” olarak da bilinen siyah ayaklı, tüm kedigiller arasında en yüksek av başarı oranına sahip olandır. Genellikle bir gecede 14 kuş ve kemirgeni mideye indirir.
Vahşi doğada sadece 9700 tane yetişkin kaldığını biliniyor, bu da siyah ayaklı kedinin IUCN Kırmızı Listesinde “Hassas” olarak listelenmesine yetiyor.
3. Kodkod Kedisi
Amerika kıtasının en küçük kedisi olan 2.5 kiloluk kodkod, yalnızca Arjantin’in komşu bölgelerine doğru uzanan Orta ve Güney Şili ormanlarında görülür.
Her ne kadar ağaçlara tırmanma yeteneği yüksek olsa da çoğunlukla küçük memelileri, kuşları, kertenkeleleri ve böcekleri hedefleyerek karada avlanmayı tercih eder.
IUCN Kırmızı Listesinde “Hassas” olarak listelenmiştir ve popülasyonu git gide azalmaktadır.
4. Sudan Çıkmayan Bir Kedi: Yassı Başlı Kedi
Dünyanın en tuhaf görünümlü kedilerinden biri olan yassı başlı kedi, aynı zamanda Güneydoğu Asya’daki en hızlı nesli tükenen küçük kedisidir.
Listenin ilk sıralarında yer alan minik kedilerin aksine bu garip görünümlü kedi avını suda yakalamayı tercih eder. Düz alın yapısı, kısmen perdeli ayakları ve çok uzun, keskin kopek dişleri ile adeta kaygan balıkları ve diğer suda yaşayan omurgalıları yakalamak ve öldürmek için programlanmıştır.
IUCN Kırmızı Listesinde “Tehlike Altında” olarak listelenmiştir. Uzmanlar bu cinsin dünyada sadece 2500 kadar yetişkin üyesinin kaldığını söylemekteler.
5. Güzelliği ile Hayran Bırakan Oncilla
Küçük benekli bir Güney Amerika kedisi olan oncilla minyatür bir kaplana benzediği için “kaplan kedisi” olarak da bilinir. Orta Amerika’dan Güney Brezilya’ya kadar geniş bir alanda yaşamaktadır.
Ortalama 3 kilo ağırlığındaki bu vahşi kedi Amerika kıtasında kodkoddan sonra en küçük ikinci kedidir. Çoğu küçük kedi gibi oncilla da küçük memelileri, kuşları ve sürüngenleri avlar.
Maalesef diğer ufak vahşiler gibi Oncilla da IUCN Kırmızı Listesinde “Hassas” olarak listelenmiştir ve nüfusu azalmaktadır.
6. Dünyanın En Sevimli Kedisi: Kum Kedisi
Çölde yaşayan tek vahşi kedi olan kum kedisi Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Orta Asya’da görülür. 3.5 kilo ağırlığındaki bu çöl savaşçısı, zehirli yılanları bile öldürme yeteneğine sahip olsa da çoğunlukla küçük kemirgenler ve kuşları avlar.
Kum kedisi, çölün zorlu ikliminde hayatta kalmak için iyi bir donanıma sahiptir. Yoğun kum rengindeki kürkü onu çöl gecelerinin donduruculuğundan korur. Patilerindeki tuhaf siyah tüyler ise parmaklarını kumun kavurucu sıcaklığından korur. Kocaman kulakları ile bakmaya doyamasak da saklanmakta usta olduğu için kum kedisini vahşi doğada görmek kolay değildir.
Yabandaki kum kedisinin popülasyon büyüklüğü hakkında yeterli bilgi yoktur, ancak IUCN Kırmızı Listesinde “Az Endişe Edilen” listesindedir ve sayılarının sabit olduğu düşünülür.
7. Yakışıklı Leopar Kedisi
Asya’daki en yaygın yaban kedisi, Güney, Güneydoğu ve Doğu Asya’ya özgü Leopar kedisidir.
3.9 kilo ağırlığıyla, Asya’daki en küçük üçüncü yaban kedisidir. Çevik bir tırmanıcı olan leopar kedisi genellikle ağaçlardaki kemirgenleri ve böcekleri avlar.
Maalesef son yıllarda evcil hayvan olarak da ticareti yapılan Leopar kedisinin nüfus sayısı istikrarlı olarak kabul edilir ve IUCN Kırmızı Listesinde “En Az Endişe Edilen” olarak yer alır.
8. Koca Gözlü Güzel, Margay
En akrobatik vahşi kedilerden biri olan Margay, sadece 4 kilodur. Hayatının çoğunu ağaçlarda geçiren bu kocaman gözlü güzel akrobat Orta ve Güney Amerika’ya özgü bir cinstir.
Ağaçlardan kolayca inmesine yardımcı olan esnek eklemleri ve dalların arasında dengede durmasına yarayan uzun kuyruğu ile Margay doğumunu bile ağaç dalları arasında yapar.
Margay’ın bir diğer yeteneği, pusuda beklerken avını cezbetmek için alaca tamarin denilen küçük bir maymunun sesini taklit etmesidir.
Margay IUCN Kırmızı Listesinde “Tehdit Altında” olarak listelenmiştir. Vahşi nüfusun kesin sayısı bilinmemekle birlikte, azaldığı düşünülmektedir.
9. Huysuz İhtiyar: Pallas
Google’a “huysuz yaban kedisi” yazarsanız Pallas’ın binlerce fotoğrafını görebilirsiniz Orta Asya’nın çetin yamaçlarında yaşayan bu öfkeli ve aynı zamanda inanılmaz pofuduk kedi somurtkan yüz ifadesiyle ünlüdür.
Pallas uzun gri kürkünün kalınlığından dolayı çok daha büyük görünse de aslında sadece 4.5 kilo ağırlığındadır.
Geniş bir alana dağılan nüfusuna rağmen, Pallas IUCN Kırmızı Listesinde “Tehdit Altında” olarak listelenmiştir ve nüfusu hızla azalmaktadır.
