ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » ListeList Özel » 11 Maddede Tarihin En Ünlü Denklemi E=mc²’nin Anlamı

11 Maddede Tarihin En Ünlü Denklemi E=mc²’nin Anlamı

Barış Gönülşen Yazar: Barış Gönülşen
7 Haziran 2014
Kategori: ListeList Özel
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
3
Share on FacebookShare on Twitter

“Emcekare baba, bunda daha ne anlam olacak işte” derseniz de kendinizce haklısınız tabii. Fakat Einstein’ı bilim dünyasının popstar’ı haline getiren bu ünlü denklem, ülkemizde ve dünyada milyonlarca insanın bildiği belki de tek denklem unvanını öyle boşu boşuna kazanmadı.

Bilim ekibimiz gecesini gündüzüne katarak E=mc²’nin bariz anlamını 11 maddede sizler için derledi. Emcekarenin anlamı nedir diyenlere ilaç niyetine ilimli irfanlı liste!

Yıl 1905…

einstein-01
Einstein “mucize yılı” olan 1905’te Brown Hareketi’ni açıkladı, görelilik kuramını ortaya attı, foton’un varlığını öne sürdü; bunlarla da kalmadı, bir kâğıda dünyanın en ünlü denklemini yazdı: E=mc²

Eşittir işareti neden var?

einstein-02
Denklem enerjinin (E) kütleye (m) eşdeğer olduğunu söylüyordu; eşitlik işareti bu yüzden vardı. Bu, kütlenin enerjiye, enerjinin de kütleye dönüştürülebileceği anlamına geliyordu. İleride gerçekten de nükleer bölünme ve nükleer birleşmede kütlenin enerjiye dönüştüğünü; bir hızlandırıcıda yüksek enerjili parçacıklar birbirleriyle çarpıştırıldığında da enerjinin kütleye dönüştürülebildiğini gözlerimizle görecektik.

Enerji eşittir kütle…

einstein-03
Denklem aslında daha da ileriye gidiyordu; her ikisi de maddenin formlarıydı. Hatta kütle ve enerji aslında aynı şeydi. Kütle katılaşmış enerjiydi. Enerji de kütlenin tanımsal özelliği olan atalete sahipti. Enerji kütledir. Kütle enerjidir. İkisi de maddidir.

c²’ye ne gerek var?

einstein-04
Peki, öyleyse ışık hızının karesi (c²) ne işe yarıyordu? Bu, oransal sabitti. Denklemin özü, enerjinin kütleye oransallığıydı. Burada c² sabiti belli sayıda kilogramı (bir kütle birimi) belli sayıda jul’e (bir enerji birimi) dönüştürme işini yapar. Denklem böylece sağlanır.

1 gram kütle=70 bin hayat

einstein-05
Günlük birimlerle karşılaştırıldığında c² çok büyük bir sayıdır: Kilogram başına 9 x 10^16 jul. Büyüklüğü anlatmak için bir örnek olarak 1 kilogramlık bir kütle içerisinde saklı olan enerjinin Hiroşima’da atılan atom bombasında serbest bırakılan enerjiden 1.500 kat daha büyük olduğunu söyleyelim. Bu patlamada sadece 1 gramlık kütleden daha azı enerjiye çevrildi. Bomba atılır atılmaz ilk anda 70 bin kişiyi buharlaştırmıştı.

Prensip meselesi

Kütlenin enerjiye dönüşümü sadece nükleer alanda olmaz, birçok yerde olur. Her enerji bırakılışında kütlede bir azalma ve her enerji kazanımında kütlede bir artış olur. Boşuna perhiz yapmıyor veya spor aletlerinde koşturmuyoruz. Bir kibriti yaktığımızda, ateşe odun attığımızda vs. hep aynı prensip geçerlidir.

Işığın meseleyle alakası

einstein-07
c²’nin sadece enerji ve kütleyi birbirine bağlayan bir sabit olduğunu anlasak bile, ışığın hızının kütle-enerji denkliğiyle ne alakası olduğunu sorma hakkına sahibiz. Cevap görelilik kuramında ışık hızının uzay ve zamanı birbirine bağlamasında gizli. (Aracınız saatte kaç kilometre yapıyor? Hızın zaten zaman birimi başına mesafe olduğunu hatırlayalım.)

Tarafları eşitleyelim abiler…

einstein-08
Einstein eskiden apayrı olan uzay kavrayışı ile zaman kavrayışını tek bir 4 boyutlu uzayzaman düşünüşünde birleştirdi. Uzay ve zamanın farklı birimlerle ölçülmesi sıkışmışlığından kurtulmak, bu ikisini tek bir 4 boyutlu bütünlükte ifade etmek için zamanı ışık hızıyla çarpmamız şart. Peki, kütle ve enerji için sabit neden c değil de c² derseniz, yanıt tamamen matematiksel: Kilogramı jul’e çevirmek için (metre)² / (saniye)²’yi çözmek gerekiyor.

Enerjinin korunumu

einstein-09
Parçacıkların dünyasında c²’yi göz ardı etmek ve kütleleri enerji birimleri cinsinden ölçmek yaygındır. Haklı da bir gerekçe var. Çünkü parçacıklar için kütleden enerjiye ve enerjiden kütleye dönüşümler olağandır. Kütle ve enerji sürekli kaynaşmaktadır. Örneğin kararsız bir parçacık bozunuma uğrarsa kütle enerjisinin bir bölümü bozunum ürünlerinin kütlelerine, kalanı da uçuşmaya başladıklarında kullanılacak kinetik enerjilerine gider.

Parçacık imhası

einstein-10
Başlangıçtaki enerjinin nasıl paylaştırılacağı parçacıktan parçacığa değişir. Parçacık dönüşümünün bir çeşidindeyse kütlenin % 100’ünün enerjiye dönüşümü mümkün olmaktadır. Bir pozitron (bir karşı elektron) bir elektronla karşılaştığında her ikisinin de kütle enerjisi tamamıyla kütlesiz fotonların kinetik enerjisine dönüşürse, ikisi birden ortadan kalkabilir.

Kaptanın günlüğü…

einstein-11
Uzay Yolu’ndaki Atılgan’da tüketilebilir karşı-madde geminin hareketi için gereken enerjiyi sağlıyordu. Böylesi bir hareketlendirici kuvvetin sağlanması ne yazık ki gerçekçi değil. Kendi kendine sonsuza dek çalışan devridaim makinaları da mümkün değil. Enerji yoktan var edilemiyor ve yok edilemiyor. Enerjinin korunumu yasasına aykırı bu tarz bir makine yaptığını iddia eden dolandırıcılara aman paranızı kaptırmayın.

Paylaş142TweetleGönder
Barış Gönülşen

Barış Gönülşen

İleri
Fıtratında Nostalji Olan 11 Vazgeçilmez Ev Eşyası

Fıtratında Nostalji Olan 11 Vazgeçilmez Ev Eşyası

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Pierdante Piccioni: Trafik Kazası Yaptıktan Sonra Çok Farklı Bir Dünyaya Uyanan Adam
Yaşam

Pierdante Piccioni: Trafik Kazası Yaptıktan Sonra Çok Farklı Bir Dünyaya Uyanan Adam

Mata Hari: Yüzlerce Erkeği Kendisine Aşık Eden Tarihin En Ünlü Kadın Casusu
Tarih

Mata Hari: Yüzlerce Erkeği Kendisine Aşık Eden Tarihin En Ünlü Kadın Casusu

Duygusal Zekası Yüksek İnsanların İlişkilerde Asla Yapmadığı 9 Şey
Yaşam

Duygusal Zekası Yüksek İnsanların İlişkilerde Asla Yapmadığı 9 Şey

Diyetisyenlere Göre Protein İçeriği En Yüksek 10 Kuruyemiş ve Tohum
Yeme - İçme

Diyetisyenlere Göre Protein İçeriği En Yüksek 10 Kuruyemiş ve Tohum

Uzay Mekiği Patlamasından Cinayetlere: Televizyon Ekranlarında Canlı Olarak Yayınlanan En Korkunç 20 An
Tarih

Uzay Mekiği Patlamasından Cinayetlere: Televizyon Ekranlarında Canlı Olarak Yayınlanan En Korkunç 20 An

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Bir Döneme Damga Vurdular! Yeşilçam Filmlerinde Kötü Karakterlere Hayat Veren 16 Jön
Sinema

Bir Döneme Damga Vurdular! Yeşilçam Filmlerinde Kötü Karakterlere Hayat Veren 16 Jön

Araştırma: Bilim İnsanlarına Göre Dokunduktan Sonra Hemen Ellerinizi Yıkamanız Gereken 10 Şey
Sağlıklı Yaşam

Araştırma: Bilim İnsanlarına Göre Dokunduktan Sonra Hemen Ellerinizi Yıkamanız Gereken 10 Şey

Mısır Piramitleri Yapılırken Mamutlar Yaşıyordu! Aynı Anda Gerçekleştiğine İnanamayacağınız 10 Tarihi Olay
Tarih

Mısır Piramitleri Yapılırken Mamutlar Yaşıyordu! Aynı Anda Gerçekleştiğine İnanamayacağınız 10 Tarihi Olay

Notre Dame’dan Kolezyum’a: Dünyanın En Ünlü Yapıları Kaç Yılda Tamamlandı?
Seyahat

Notre Dame’dan Kolezyum’a: Dünyanın En Ünlü Yapıları Kaç Yılda Tamamlandı?

Veni, Vidi, Vici: Caesar’ın Ünlü Sözünün Arkasındaki İlginç Hikaye
Tarih

Veni, Vidi, Vici: Caesar’ın Ünlü Sözünün Arkasındaki İlginç Hikaye

Formunu Korumak İsteyenlerin Gözdesi: Elma Sirkesi Kilo Vermeye Yardımcı Olur Mu?
Sağlıklı Yaşam

Formunu Korumak İsteyenlerin Gözdesi: Elma Sirkesi Kilo Vermeye Yardımcı Olur Mu?

Karagül: Dünyada Sadece Şanlıurfa’nın Halfeti İlçesinde Yetişen Çiçek
Ekoloji

Karagül: Dünyada Sadece Şanlıurfa’nın Halfeti İlçesinde Yetişen Çiçek

İnternetsiz Kullanılabilen Mesajlaşma Uygulaması Bitchat Nedir, Ne İşe Yarar?
Teknoloji - Bilim

İnternetsiz Kullanılabilen Mesajlaşma Uygulaması Bitchat Nedir, Ne İşe Yarar?

X’te Ortalık Karıştı! Grok’a Soruşturma Açılmasının Ardından Gelen Sosyal Medya Tepkileri
Gündem

X’te Ortalık Karıştı! Grok’a Soruşturma Açılmasının Ardından Gelen Sosyal Medya Tepkileri

Antioksidan Deposu! Her Gün Çilek Yediğinizde Vücudunuzda Neler Olur?
Sağlıklı Yaşam

Antioksidan Deposu! Her Gün Çilek Yediğinizde Vücudunuzda Neler Olur?

Duygusal Göndermelerden Vergi Sistemi Eleştirilerine: The Beatles Şarkılarındaki Tarihsel Referanslar
Müzik

Duygusal Göndermelerden Vergi Sistemi Eleştirilerine: The Beatles Şarkılarındaki Tarihsel Referanslar

Shell Grotto: 4.6 Milyon Deniz Kabuğuyla Kaplanan İngiltere’deki Gizemli Mağara
Seyahat

Shell Grotto: 4.6 Milyon Deniz Kabuğuyla Kaplanan İngiltere’deki Gizemli Mağara

Kişinin İlişkilerini Sürekli Sorgulamasına Neden Olan Kaygılı Bağlanma Nedir, Belirtileri Nelerdir?
Yaşam

Kişinin İlişkilerini Sürekli Sorgulamasına Neden Olan Kaygılı Bağlanma Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Sabahları Yorgun Kalkmanızın Nedeni Bunlar Olabilir: Yeterince Derin Uyumadığınızı Gösteren 8 İşaret
Sağlıklı Yaşam

Sabahları Yorgun Kalkmanızın Nedeni Bunlar Olabilir: Yeterince Derin Uyumadığınızı Gösteren 8 İşaret

Jason Padgett: Başına Darbe Aldıktan Sonra Matematik Dehasına Dönüşen Adam
ListeList Özel

Jason Padgett: Başına Darbe Aldıktan Sonra Matematik Dehasına Dönüşen Adam

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Pierdante Piccioni: Trafik Kazası Yaptıktan Sonra Çok Farklı Bir Dünyaya Uyanan Adam
Yaşam

Pierdante Piccioni: Trafik Kazası Yaptıktan Sonra Çok Farklı Bir Dünyaya Uyanan Adam

12 Temmuz 2025
Mata Hari: Yüzlerce Erkeği Kendisine Aşık Eden Tarihin En Ünlü Kadın Casusu
Tarih

Mata Hari: Yüzlerce Erkeği Kendisine Aşık Eden Tarihin En Ünlü Kadın Casusu

12 Temmuz 2025
Duygusal Zekası Yüksek İnsanların İlişkilerde Asla Yapmadığı 9 Şey
Yaşam

Duygusal Zekası Yüksek İnsanların İlişkilerde Asla Yapmadığı 9 Şey

12 Temmuz 2025
Diyetisyenlere Göre Protein İçeriği En Yüksek 10 Kuruyemiş ve Tohum
Yeme - İçme

Diyetisyenlere Göre Protein İçeriği En Yüksek 10 Kuruyemiş ve Tohum

12 Temmuz 2025
Uzay Mekiği Patlamasından Cinayetlere: Televizyon Ekranlarında Canlı Olarak Yayınlanan En Korkunç 20 An
Tarih

Uzay Mekiği Patlamasından Cinayetlere: Televizyon Ekranlarında Canlı Olarak Yayınlanan En Korkunç 20 An

11 Temmuz 2025
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

11 Temmuz 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu