Kimisi karavan misali, kimisi topraktan yapılma, yumurtaya benzeyenini mi ararsınız yoksa UFO’ya benzeyenini mi; ne ararsanız mevcut. Hepsinin ortak özelliği ise yenilenebilir enerjiyle, rahatlığı ve tasarrufu bir araya getirerek sürdürülebilir yapılar olmaları… Bu ortak özelliklerinin yanında, bazısı geri dönüştürülebilir malzemelerden üretilmiş, bazısı bir günde yapılabilen, kimisi de 500 dolar gibi çok ucuza inşa edilebilen farklı farklı özelliklere sahip eko evleri sizler için derledik.
1. Porta Palace
Hollandalı şirket, Woonpioners’ın, daha küçük ve basit bir evde yaşamak ama bunu kendileri inşa etmek istemeyenler için yaptığı bu evler, geniş pencereleriyle oldukça ferah hissettiren yapılar. Karşılıklı yerleştirilmiş mutfak ve banyo, görece mutfaktan biraz daha geniş banyonun tam üzerindeki kısımda ise geniş bir çift kişilik yatak mevcut. Yatak odası kısmına, depo işlevi gören basamak şeklinde inşa edilmiş ahşap dolaplar sayesinde ulaşılıyor. Mutfak tezgahı ise yine geniş bir pencere ile aydınlatılıyor. Hemen yanında çalışma ya da yemek masası olarakkullanabileceğiniz başka bir ahşap ünite bulunuyor. Yukarıda hem hava alabilmeniz hem de yıldızlara bakarak rahat bir uyku çekebilmeniz için tavan penceresi bile mevcut. Çelik çatı ve cam malzemeleri yüzde 100 geri dönüştürülebilir ve evin izolasyonu da keten-kenevirden… Ayrıca istenirse eve, güneş panelleri ve şarj mekanizması eklemek mümkün.
2. Hobbit Hole
Hiç, J.R. R. Tolkien’in romanlarında anlatılan toprak altındaki Hobbit evlerinde yaşamayı düşlediniz mi? Green Magic Homes adlı bir şirket, müşterilerine toprakla kaplanabilen prefabrik evler inşa ederek bu büyüleyici mekanlarda yaşama fırsatı sağlıyor. Muhtemelen bunun en iyi tarafı bu yapıların, sadece üç günde ve üç kişi tarafından yapılabilmesi ve bunun özel bir beceri ya da ağır teçhizat gerektirmemesi. Green Magic evleri, yanal olarak toprak ile takviye edilmiş duvarlarıyla, laminat malzemeden yapılmış prefabrik kemerli panellerden oluşuyor. Ortaya çıkan yapılar istikrarlı ve iklim koşullarına uyumlu, UV ışınlarından iyi korunmuş durumda oluyor. Evin her bir bileşeni eklenip, çıkarabildiğinden, bu evleri kendiniz de tasarlayabiliyorsunuz.
3. Earthship
Earthship Biotecture’ın inşa ettiği bu evlerin, hem maliyeti ucuz hem de yüzde 100 sürdürülebilir ve dünyayı değiştirebilecek türden evler… Sürdürülebilir kelimesini duyanlar genelde, ilkel ve konfordan mahrum yapıları gözlerinin önüne getirse de Earthship evleri, modernlik, konfor ve daha fazlasını sunuyor. Her Earthship evi seralarla donatıldığı için, iklim ne olursa olsun, yıl boyunca kendi seranızda yetiştirdiklerinizle besleniyorsunuz. Ayrıca sabit bir et ve yumurta kaynağınız olsun istiyorsanız, balık göleti ve tavuk kümesi inşa etme seçenekleriniz var. İklimin müsaade ettiği yerlerde, sadece yağmur suyu toplama sistemi sayesinde bile günlük su ihtiyacınızı karşılayabiliyor, sarnıçlarda toplanan suyu, seralara aktarabiliyorsunuz. Burada bitkilerden süzülen su, tuvaletlerde kullanılmak üzere banyoya, oradan da yenmeyen bitkilerinizi beslemek üzere dış bahçeye aktarılıyor. Earthship mühendisliğinin en parlak yanı, yıl boyunca yaşam alanlarınızın ısısını sabit 22 derecede tutabilen ısıtma sistemi. Sera pencereleri aynı zamanda Güneş enerjisini depolayan bir termal bir yapı. Bu Güneş panelleri ve ihtiyaç halinde devreye giren rüzgar türbinleri ihtiyacınız olan tüm enerjiyi sağlıyor. Her bir ev 3 ayda inşa ediliyor ve 7 bin ile 70 bin dolar arasında değişiyor. Kullanılan çoğu malzeme geri dönüştürülebilir; örneğin duvarlar ve merdivenler, araba lastikleri, pet ve cam şişelerden yapılıyor…
4. The Tiny Tack
Taşınabilir bir ev daha… Melissa ve Chris Tack çifti, 13 metre kare büyüklüğündeki evleriyle, yeryüzüne en az zararla yaşamaya çalışıyorlar ve evleriyle her yere seyahat edebiliyorlar. 4 yılda, yalnızca kira masraflarının 58 bin dolar olduğunu fark eden çift, 800 saatte bu evi yaparak, bu soruna bir çözüm bulmuşlar. Sahip oldukları bu alanda, mutfak, banyo, televizyon, çalışma alanı, yatak odası ve hatta kedileri için minik bir tuvaletleri dahi var ve onlara yetiyor… Üstelik gereken enerjiyi de kendileri üretiyorlar. Alışıldık bir evden tek farkı ise; bunlarının hiçbirinin büyük bir alan işgal etmiyor oluşu… Melissa 3D sanatçısı Chris ise bir fotoğrafçı. Bu minicik evi nasıl yaptıklarını ve geçirdikleri hayatı anlatan bir de web siteleri var: (http://chrisandmalissa.com/) Ayrıca 175 dolara sizler için bu evlerden birini tasarlayabiliyorlar. Kendi evlerini de arada bir, Airbnb’den kiraya veriyorlar, elbette kısa bir süre için… 🙂
5. Maine Adası’nda bir kulübe
Tasarımı ve yapımı Alex Porter’a ait bu kulübe, Maine adasında kendi kendine yetebilecek şekilde inşa edildi. O ve ailesi, gürültülü bir jeneratör ve ona yakıt sağlama problemiyle uğraşarak, adada yaşadıkları sükuneti bozmamak için de tamamıyla Güneş enerjisiyle çalışan bu kulübeyi 30 senede yapmışlar. Normal bir evin tüm konforuna sahip bu evde, küçük bir güneş paneli evin güneye bakan çatısına monte edilmiş ve bu enerjiyi elektriğe dönüştürerek süper verimli bir buzdolabını, evin tüm ihtiyacını gidermeye yeten yağmur sularını toplayan küçük bir su pompasını ve duş ile mutfak için lazım olan su ısıtıcısını çalıştırıyor. Evin iç ve dış tasarımı için gerekli olan malzemeler çok dikkatle kullanılmış. Peki, tuvaleti kullanmak gerektiğinde ne oluyor? Bir Sun-Mar kompostlama makinesi, atıkları gübreye dönüştürüyor. Bu sistemlerin hiçbiri çığır açıcı olmamakla birlikte, doğayı kirletmeden nasıl yaşayabileceğimizin şeffaf bir örneği…
6. Minim House
Foundry Architects ve Brian Levy tarafından tasarlanan bu ev aynı zamanda “Tiny House 2,0” ödüllü bir tasarım. Yaklaşık 6 metre uzunluğundaki bu dikdörtgen yapı, sağladığı alan tasarrufu, ergonomik yapısı ve modernliği birleştirmesiyle bu ödülü almış. Yeşil kimlikli bu doğa dostu evde, yüksek yalıtımlı prefabrik duvarlar, 960 watt’lık Güneş enerjisinden faydalanmayı sağlayan bir tesisat, 290 galonluk yağmur sayunu arıtma tesisatı, bir kanepe, bir çift kişilik yatak, esnek bir yemek ya da çalışma masası, bir kahve-bar masası, son model görsel işitsel bir sistem, geniş pencereler, mutfak ve banyo bulunuyor.
7. Çuva
Bu da Türkiye’den, Antalya’nın Kumluca ilçesindeki Alakır vadisinden bir hikaye… Elif ve kızı Cana Işık’ın, Çuva adını verdikleri evlerinin maliyeti tam olarak 1,500 lira… Hayır, hayır ev kirası değil bu, kendi elleriyle yaptıkları bu evin toplam maliyeti bu kadar. Elbette dostlarının da büyük yardımları var. Çuvallara toprak doldurarak ördükleri ve samanla karıştırdıkları elenmiş toprakla sıvadıkları duvarlar, yine taş ve topraktan yapılan daire şeklindeki bir zemin üzerinde yükseliyor. Evin duvarları için 498 adet çuval kullanmışlar. Yaptıkları çatı modeline de “mandala” deniyor. Yalıtım için tır brandası ve hasır kullanılmış. 40 watt’lık bir güneş paneli de evin gereken elektrik ihtiyacını karşılamaya yetiyor. 28 m2’lik Çuva için para ödedikleri malzemeler şunlar: 200 TL çuval, 250 TL pencerelerin üzerine yerleştirilen ahşap kalaslar, 700 TL çatı direkleri, 100 TL camlar ve 250 TL çivi, vida, su borusu, musluk, vana ve tel. Haberin ayrıntıları için sizleri şuraya alalım.
8. Yurt
Orta Asya bozkırlarında Moğollar tarafından kullanılan ve bir günde kurulabilen basit bir ev. Geleneksel yapı malzemeleri bambu, hayvan derisi ve ahşap. Fakat bugünkü modern Yurtlar, yükseltilmiş ahşap platformlar üzerine daha sert iklimlere dayanıklı olması açısından pek çok modern malzeme kullanılarak inşa ediliyor. Büyüklük ve özelliklerine bağlı olarak maliyeti 1000-10.000 dolar arasında değişiyor. Türkçe’deki “yurt” kelimesinin kökeni bu evler, diğer dillerde de aynı biçimde anılıyor.
9. Ekokapsül
Bildiğiniz, yumurta şeklinde bir kapsül bu. İçine bir ev sığdırılabilir mi? Sığdırmışlar efenim. Tümüyle rüzgar ve Güneş enerjisiyle çalışan bu yumurta şeklindeki kapsülü Slovakyaklı bir şirket olan Nice Architects tasarlamış ve yapmış. Tamamıyla kendine yetebilir şekilde tasarlanmış bu ekokapsül, biraz Güneş ışığı olması koşuluyla, 9,744 saatlik bir batarya, 750 watt’lık bir rüzgar türbini, yüksek verimlilikte çalışan bir güneş piliyle, yaklaşık bir yıl boyunca bir evden beklenebilecek tüm ihtiyaçlarınızı karşılayabilecek şekilde tasarlanmış. Kapsül ayrıca yağmur suyu toplama ve arıtma sistemine de sahip. İçinde, tuvalet, duş, mutfak, yatak ve çalışma alanı bulunan kapsül, 4,5 metre uzunluğunda ve 2,4 metre yüksekliğinde iki kişinin içine rahatça sığabileceği büyüklükte. Elektrikli arabalarla da şarj edilebilen bu kapsül, göçebe yaşamı sevenler dışında, bilimsel araştırmalar için kullanılabilecek bir barınak ve afet bölgeleri için bir seçenek olarak bu sene piyasaya sürüldü.
BONUS 1: Dans mon Arbre
Endüstriyel tasarımcı Benoît Fray, ahşap kullanılarak inşa edilen, sürdürülebilir bir ağaç ev tasarımına imza attı. Ahşaptan yapılan bu ağaç evler tükenmez bir enerji sayesinde yiyecek içecek dahi üretebilir halde olacak. Bu ağaç evler, yerleşimci sayısına göre, çevreye yayılabilme özelliğine de sahip. Tümüyle yenilenebilir enerji kullanan evler, hem yerleşimcilerin hem de doğanın ihtiyaçlarına uyumlu olarak tasarlanması nedeniyle geleceğin yaşam biçimi olarak sunuluyor. Enerji tasarrufu, yaşam alanları miktarını azaltmak amaç edinilirken rahat bir yaşam için gerekli olan tüm temel ihtiyaçların karşılandığı bir çözüm. 32 m2’lik yaşam alanına ek olarak bir o kadar daha teras alanı. İhtiyacınıza göre iç tasarımını değiştirebildiğiniz bu ağaç evlerde 2-3 oda, mutfak, banyo bulunacak. Bu evler yerden 5 metre yükseklikte, ağaçların mevcut yapısını ya da genel büyüme şeklini bozmadan kurulacak. Bunu yaparken de ham madde olarak, yerel ormanlarda bulunan ve sürdürülebilir şekilde dikkatle yönetilmesi esas alınan ahşap kullanılacak.
BONUS 2: UFO Home
Henüz tasarım aşamasındaki bir başka sürdürülebilir yaşam alanı. İtalyan tekne şirketi Jet Capsule, Dünya sularında seyahat etmeyi bir yaşam tarzı haline getirenlere sürdürülebilir bir ev tasarımı sunuyor: Unidentified Floating Object (Tanımlanamayan Yüzer Nesne). 😀 Tasarımcıları, “yüzen bir evde yaşamayı ve dünyanın etrafında yavaşça hareket etmeyi” arzulayanlar için bu evi tasarladıklarını söylüyorlar. Uçan daire şeklindeki bu 322 m2’lik iki katlı evin ilk katında, mutfak ve oturma odası, alt katında ise, banyo ve yatak odası bulunuyor. Büyük pencereler, panoromik bir su altı manzarası sunuyor. Güneş, rüzgar ve su gücüyle çalışan bu tasarım tamamıyla kendi kendine yetebilir. Çatısına yerleştirilen Güneş panelleriyle çalışan bir hidrojet eve gerekli enerjiyi sağlarken, su ve rüzgar türbinleri de ek güç sağlaması için tasarlanmış. Bir su jeneratörü yağmur suyunu topluyor ve hatta deniz suyunu içilebilir suya dönüştürüyor. Ayrıca güverte olarak kullanılan yuvarlak halka üzerinde bir de sebze bahçesi var. UFO’nun maksimum hızı saatte dört mil… Sert ve fırtınalı havalarda, dalgalı denizlerde stabil kalmasını sağlayan elastik bir çapa sistemi de mevcut. Bunca özelliği bir arada bulunduran bu evin fiyatı 200 bin dolar.
