Ülkemiz deprem kuşağında yer alıyor. Birden fazla fay hattının geçtiği Türkiye’de deprem ne yazık ki hayatın gerçeği. Hemen hemen her gün küçüklü büyüklü pek çok deprem oluyor. Nitekim depremden korkmak yerine tedbir almakta fayda var. Bizler her an büyük bir depreme hazırlıklı olmalıyız. Peki deprem öncesinde ne yapmalıyız? Deprem anında ne yapmalıyız? Deprem sonrasında ne yapmalıyız? Bugün yaşananlar hepimize bu soruların yanıtlarını bilmediğimizi ve olası bir depreme hazırlıksız olduğumuzu gösterdi. İşte deprem çantasından evde alınması gereken önlemlere kritik noktalar…
1. İlk ve en önemli adım: Deprem çantası
Sürekli duyduğumuz ancak birçoğumuzun evinde olmayan deprem çantası adeta hayati bir önem taşıyor. Unutmayın ki hiçbirimiz deprem sırasında bulunduğumuz binanın yıkılmasını engelleyemeyiz. Ancak eğer böyle bir şey yaşanırsa gerekli önlemleri alarak hayatta kalabiliriz. Öncelikle hem evinizde hem de iş yerinizde bir deprem çantası olduğundan emin olmalısınız. Yoksa bir an önce bir deprem çantası hazırlamalısınız. Deprem anında vücudunuzu korurken deprem çantasını mutlaka yanınızda bulundurmalı, deprem sona erdikten sonra ise dışarı çıkarken yanınızda taşımalısınız. Bulunduğunuz binanın yıkılması durumunda deprem çantasındaki düdük, yiyecek, ilaçlar ve su hayati önem arz eder. Aşağıda bir deprem çantasında mutlaka bulunması gerekenleri görebilirsiniz.
-2-3 gün yetecek kadar su (1.5-2 litre)
-Bozulmayacak ve enerji verebilecek yiyecekler (Konserve, meyve suyu, kuru meyve vb.)
-İlk yardım çantası
-Düdük
-Fener
-Pilli radyo ve yedek piller
-Telsiz
-Kibrit ya da çakmak
-Nakit para
-Ev ve iş yeri yedek anahtarları
-Kağıt-kalem
-Düzenli olarak kullanılan ilaçlar
-Adres, önemli telefon numaraları, kan grupları, kimlik ve pasaport fotokopilerinin bulunduğu su geçirmez bir dosya.
-Eldiven, sert ayakkabılar, yağmurluk
-Fazla yer kaplamayacak büyüklükte bir battaniye
2. Mutlaka bir toplanma alanı belirleyin
Aile bireylerinizle yada yakınlarınızla ortak bir toplanma alanı belirleyin. Deprem sonrasında iletişim kesildiğinde birbirinizi bulabilmeniz için toplanma alanları belirlemek hayati önem taşır.
3. Deprem anında ne yapacağınızı, kendinizi nasıl koruyacağınızı planlayın
Özellikle evde yaşayanlarla birlikte deprem sırasında ne yapacağınızı konuşun. Kendinizi nasıl koruyacağınızı, deprem çantasını kimin alacağını ve binadan nasıl çıkacağınızı planlayın. Birkaç defa tatbikat yapmayı ihmal etmeyin.
4. Evinizde devrilebilecek, tehlike yaratabilecek tüm eşyaları duvara sabitleyin
Özellikle gardırop, kitaplık gibi eşyaları duvara sabitleyin. Raf ve benzeri yüksek yerlerde deprem sırasında düşüp size zarar verebilecek eşyalar bırakmayın.
5. Çocuklara okulda ya da dışarıda depreme yakalandıklarında ne yapmaları gerektiğini anlatın
Çocuklar ailelerinden uzak olduklarında ne yapacaklarını bilemezler. Ancak onları bu duruma hazırlarsanız ona ulaşmanız çok daha kolay olacaktır. Çocuğunuzun mutlaka numaraları ve adresleri ezberlemesini sağlayın. Aynı zamanda çantasına yazarak koyun. Çocuğunuzun eğitim gördüğü okulda bir deprem planı olup olmadığını sorun. Tatbikatların yapılıp yapılmadığını öğrenin. Çocuğunuza deprem anında kendini nasıl koruması gerektiğini mutlaka öğretin.
6. İlk yardım eğitimi alın
Eğer ilk yardım yapmayı bilmiyorsanız mutlaka ilk yardım eğitimi alın. Hem sevdikleriniz hem deprem sonrası yaralılar için ilk müdahaleler oldukça kritik olacaktır.
7. Deprem anı: ÇÖK-KAPAN-TUTUN pozisyonunu alın
Deprem anında asla dışarıya koşmayın. Yapmanız gereken ilk şey deprem bitene kadar kendinizi korumak. Evinizde deprem anında kendinizi koruyabileceğiniz güvenli alanları belirleyin. İyi monte edilmiş buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi yanı, ağır masa ve sıraların altı, koridor içleri güvenli yerler olarak sayılabilir. Güvenli bir noktada diz üstü çökün, başınızı ve ensenizi koruyacak şekilde kapanın, düşmemek için sabit bir yere tutunun. Ancak kesinlikle cam ve kapı kenarlarında, cam ve ayna yakınlarında, kapı aralarında durmamaya özen gösterin. Deprem sırasında camdan atlamaya, merdivenleri ve asansörü kullanmaya, balkona çıkmaya çalışmayın.
8. Enkaz altında: Nefesinizi kontrol etmeye çalışın
Eğer bulunduğunuz yapı yıkıldıysa öncelikle paniği kontrol etmeye çalışın ve sakin olun. Belli bir ritimde nefes alıp vermeye çalışın. Vücudunuzu, yaralanıp yaralanmadığınızı kontrol edin. Eğer feneriniz varsa fenerle, yoksa el yordamıyla bir çıkış olup olmadığını kontrol edin. Etrafınızda sizi duyabilecek başka depremzedeler olup olmadığını kontrol edin. Düdüğünüz varsa sesinizi duyurmak için kullanın. Umudunuzu kaybetmeyin ve etrafınızda sizi duyabilenler varsa onları da telkin edin. Olumlu şeyler düşünmeye çalışın. Enkaz çalışmaları devam ederken enkaz altında olanlara ulaşabilmek için belli bir süre sessizlik sağlanır. Bu sessizlik sırasında olabildiğince gürültü çıkarın ve orada olduğunuzu belli edin.
9. Deprem sonrası: Toplanma noktasına gidin
Eğer mahallenizin toplanma noktasını bilmiyorsanız mutlaka öğrenin. Eğer yoksa insanların kalabalık bir şekilde bulunduğu en yakın noktaya gidin. Artçı depremlere karşı yıkılmamış binalardan uzak durun. Etrafınızda ve mahallenizde ne kadar hasar olduğunu tespit etmeye çalışın.
10. Acil yardıma ihtiyaç duyanlara yardım edin
Eğer siz ve çevrenizdekiler sağlıklıysa acil yardıma ihtiyaç duyan herkese yardım etmeye çalışın. Eğer toplanma alanında herhangi bir yetkili varsa onun söylediklerini dinleyin. Varsa radyo gibi araçlardan haber almaya ve diğer bölgelerin durumunu öğrenmeye çalışın.
11. Deprem sırasında metrodaysanız sarsıntı bitinceye kadar bir yere tutunun ve talimatlara uyun
Elektriğe kapılma riskine karşı metrodan ayrılmayın.
12. Deprem sırasında araç kullanıyorsanız güvenli bulduğunuz bir noktada sağa çekip durun ve kontağı kapatın
Sarsıntı sırasında bir tünelin içindeyseniz ve çıkışa yakın değilseniz; aracı durdurup aşağıya inin ve yanına yan yatarak ayaklarınızı karnınıza çekip, ellerinizle baş ve boynunuzu koruyun. (ÇÖK-KAPAN-TUTUN)
13. Deprem anında açık alandaysanız enerji hatları, direkler, ağaçlar, binalar ve duvar diplerinden uzak durun. Deniz kıyısından uzaklaşın
14. Eğer depremde zarar görmediyseniz yardım çalışmalarına katılın
