Merkeziyetsiz finans (DeFi), tek bir sunucu yerine merkeziyetsiz bir bilgisayar ağı üzerinde çalışan bir finansal sistemdir. DeFi, devlet kurumu yada merkez bankasının finansal işlemleri onaylamasına ihtiyaç olmayan bir sistemdir. Henüz gelişmekte olan dijital bir finansal altyapıdır. DeFi, bir ağdaki tüm düğümlerin birbirine bağlanmasını sağlayan blok zinciri (Bitcoin’in temel aldığı merkeziyetsiz, değişmez, halka açık defter) ile derinden bağlantılıdır. Tek bir varlık, işlem defteri üzerinde kontrol sahibi değildir veya değişiklik yapamaz.
DeFi olarak tanımlanabilecek finansal hizmetlerin çoğu, üzerinde diğer blockchain uygulamalarının oluşturulmasına izin veren bir platform görevi gören ikinci en büyük kripto para piyasası olan Ethereum ağında bulunabilir (İşlem maliyetlerini ödemek için, Ethereum’un kripto para birimi ETH kullanırlar). dApp (Merkeziyetsiz Uygulama) kullanarak, iki veya daha fazla taraf, aracı ve maliyet olmadan blok zinciri ve akıllı sözleşmeler sayesinde doğrudan takas yapabilir, ödünç verebilir-alabilir ve ticaret yapabilir.
Geleneksel finansal sistemde para göndermek veya almak için bankalar veya borsalar gibi aracılara ihtiyacınız vardır. Ve işlemi yaparken kendilerini rahat hissetmek için, tüm tarafların bu aracıların adil ve dürüst davranacağına güvenmeleri gerekir.
DeFi’de bu aracıların yerini yazılım alıyor. İnsanlar, bankalar ve borsalar aracılığıyla işlem yapmak yerine, piyasa oluşturma, ticaret yapma ve tüm sürecin adil ve güvenilir olmasını sağlama işini yapan blok zinciri tabanlı “akıllı sözleşmeler” ile doğrudan birbirleriyle ticaret yapıyor.
Defi ne işe yarar?
DeFi, geleneksel finans kurumlarının işlemler için garantör olarak hareket etmesini gerektirmeyen akıllı sözleşmeler kullanır; merkezi olmayan finans ekosistemindeki katılımcılar bunun yerine doğrudan birbirleriyle işlem yapar ve işlemler blok zinciri teknolojisi ile güvence altına alınır. Çoğu DeFi ürünü, varlıklarınızın kontrolünü elinizde tutmanıza izin vererek fonlarınızın velayetini almaz.
DeFi kullanarak, güvenli bir dijital cüzdan kullanarak fonlarınıza veya varlıklarınıza erişirsiniz. İşlem yapmak istediğinizde, akıllı sözleşmeler aracılığıyla işlemleri başlatabilirsiniz; bu, siz ve karşı taraf bir dizi özel koşulu kabul ettiğiniz anlamına gelir. Örneğin, belirli bir hesaba düzenli olarak para göndermek için akıllı bir sözleşme oluşturulabilirsiniz. Bu işlem yeterli fon olması koşuluyla devam edecektir. Akıllı bir sözleşme bir kez oluşturulduktan sonra değiştirilemez, bu nedenle fonlar yeniden yönlendirilemez ve farklı bir hesaba gönderilemez
Cardano, Binance veya Solana gibi diğer platformlar da benzer uygulamaları hızla geliştiriyor olsa da, çoğu DeFi uygulaması Ethereum blok zinciri platformu üzerine kuruludur. DeFi, merkezi finans sistemlerine kıyasla henüz emekleme aşamasındadır, bu nedenle sürekli yeni uygulamalar yayınlanmaktadır.
DeFi’yi anlamanın en iyi yollarından biri, bugün var olan sorunları anlamaktır.
- Bazı kişilere bir banka hesabı oluşturma veya finansal hizmetleri kullanma izni verilmez.
- Finansal hizmetlere olan erişim eksikliği, insanların istihdam edilebilir olmasını engelleyebilir.
- Finansal hizmetler ödeme almanızı engelleyebilir.
- Finansal hizmetlerin gizli bir ücreti, kişisel verilerinizdir.
- Hükümetler ve merkezi kurumlar istedikleri zaman piyasaları kapatabilirler.
- İşlem saatleri genellikle belirli bir çalışma saatleri ile sınırlıdır.
- Para transferleri, prosedür ve insan gücünden kaynaklı günler alabilir.
- Finansal hizmetler için bir prim oluşturmaktadır. Çünkü aracı kurumların kesintilerine ihtiyaçları bulunuyor.
DeFi (Merkeziyetsiz Finans), bankaların ve kurumların para, finansal ürünler ve finansal hizmetler üzerindeki kontrolünü ortadan kaldırır. DeFi, geleneksel finans sorunlarını çözmek için ortaya çıkmıştır.
DeFi’nin işe yaradığı en önemli özelliklerinden bazıları şunlardır:
- Banka ve finans şirketlerinin hizmetleri karşılığında talep ettiklerini ücretleri ortadan kaldırır.
- Paranızı merkezi bir bankada tutmak yerine güvenli ve yalnızca size ait olan bir dijital cüzdanda tutarsınız.
- İnternet bağlantısı olan herkes kullanabilir.
- Saniyeler ve dakikalar içinde para transferi yapabilirsiniz.
DeFi coinleri hangileridir?
CoinMarketCap verilerine göre şu anda DeFi projesi olarak yer alan 544 kripto para birimi bulunmaktadır. DeFi piyasa değerine göre ilk 10’da yer alan DeFi kripto para birimleri şunlardır: Dai (DAI), Wrapped Bitcoin (WBTC), Avalanche (AVAX), Chainlik (LINK), Uniswap (UNI), Tezos (XTZ), Theta Network (THETA), Aave (AAVE), Neutrino USD (USDN), Maker (MKR).
Defi avantajları nedir?
- Herkese Açık: DeFi için herhangi bir başvuru yapmanız veya hesap “açmanız” gerekmez. Erişim için cüzdan oluşturmanız yeterlidir.
- Kişisel bilgi aktarımının olmaması: Adınız ve e-posta adresinizde dahil olmak üzere herhangi bir kişisel bilginizi vermenize gerek yoktur.
- Esnek: Varlıklarınızı izin almaya gerek olmadan, uzun transferleri beklemeden ve yüksek ücretler ödemeden istediğiniz zaman, istediğiniz yere aktarabilirsiniz.
- Hızlı: Her 15 saniyede bir faiz oranları ve ödüller güncellenmektedir. Bu oranlar Wall Street’teki geleneksel oranlara göre önemli ölçüde yüksek olabilir.
- Şeffaf: İlgili herkes, işlemlerin tamamını görebilir (özel şirketler nadiren bu düzeyde şeffaflık sunar).
