“Catfishing” kavramı, genellikle sanal ortamda sahte bir profil oluşturularak duygusal ilişki arayan bireylerin dolandırılmasını tanımlıyor. Bu tarz dolandırma vakalarının artması nedeniyle yetkililer, sosyal medya kullanıcılarını uyarıyor. Söz konusu dolandırıcılar istismar edici, manipülatif ve anlatımları aşırıya kaçan bir dil kullanıyor. 2019 yılında yapılan bir araştırma, flört sitelerine üye olan kullanıcıların %27’sinin Catfishing’e maruz kaldığını gösteriyor. Öte yandan İngiltere’deki bankacılık sektörünü temsil eden UK Finance için yapılan bir araştırmada, “romantik dolandırıcılık” kapsamındaki para transferlerinin her geçen gün arttığı görülüyor. Peki Catfishing’ten kaçınmak için nelere dikkat edilmelidir?
Catfishing kavramı ilk kez Nev Schulman isimli bir adamın kendi kandırılma hikayesini anlattığı 2010 yılında gösterime giren bir belgesel filmde kullanıldı
Bu dolandırıcılık yöntemi, internetin kullanılmaya başladığı ilk yıllarda hayatımıza girmeye başlamıştı. Ancak mevcut adını 2010 yılındaki belgesel filmden sonra aldı.
Catfishing, dolandırıcının başkasının profilini kopyalamasıyla başlıyor
Dolandırıcı önce, başka bir kişinin doğum tarihi, imajı, yaşadığı şehir, fotoğrafları ve hayat hikayesi dahil olmak üzere hemen her şey hakkında bilgi sahibi oluyor. Daha sonra bu bilgileri kendine yeni bir kimlik oluşturmak için kullanıyor.
İnsanlar birçok farklı nedenle Catfishing yapıyor. Uzmanlar en temel nedenin öz güvensizlik olduğunu söylüyor
Bazı kişiler kendilerini daha iyi hissetmek ya da belirli bir amacı gerçekleştirmek için farklı bir “benlik” üstlenmek istiyorlar. Bu nedenle farklı bir insanın kimliğini alarak, olmak istedikleri kişi gibi hissediyorlar. Öte yandan intikam duygusu da Catfishing yapılmasına neden olabiliyor. Bazı kişiler sahte kimlikler kullanarak karşısındaki kişiyi duygusal olarak incitmeyi amaçlıyor. Bu nedenle kişi, kendini sosyal medyada farklı biri gibi göstererek Catfishing’i intikam alma aracı olarak kullanıyor. Tüm bunların dışında insanlardan para alabilmek için de Catfishing yöntemine başvurulabiliyor. Özellikle duygusal ilişki kurmak isteyen kişiler, çeşitli sosyal medya mecralarında dolandırıcılığa maruz kalabiliyor.
Catfishing’e maruz kaldığınızı nasıl anlarsınız? Nelere dikkat etmelisiniz?
Catfishing konusunda uzman olan bazı kişiler gerçek kimliklerini profesyonel bir şekilde gizleyebilirler. Ancak bu 7 işaret Catfishing’i anlamanıza yardımcı olabilir:
- Sosyal medya hesaplarında çok fazla gerçek profil bulunmaz
- Görüntülü konuşmak istemezler
- Profil resimleri uzun bir süre değişmez
- Buluşmaktan kaçınırlar
- Anlattıkları hikayelerde kopukluk vardır
- Sizden para isterler
- Büyük vaatlerde bulunurlar
Catfishing dolandırıcılığından kaçınabilmek için, sosyal medyada yeni tanıştığınız kişilere çok fazla soru sorabilirsiniz. Aynı zamanda sohbet ettiğiniz kişilere ait bilgileri araştırabilir ve verdikleri bilgilerin doğru olup olmadığını teyit edebilirsiniz. Eğer profilin gerçek olup olmadığı konusunda emin değilseniz, aile ya da arkadaşlarınızdan tavsiye isteyebilirsiniz. Son olarak, sosyal medyada tanıştığınız bir kişiyi gerçek anlamda tanımadan önce kişisel bilgilerinizi vermemeniz gerektiğini hatırlatalım.
İlginizi çekebilir:
Korkunç Bir Siber Tehlike: Deepfake Nedir, Nasıl Çalışır ve Tehlikeleri Nelerdir?
