Bu listemizde size Barok sanat akımının ilk ve en büyük temsilcisi olarak kabul edilen Michelangelo Merisi da Caravaggio’dan söz edeceğiz. Adını aldığı Milano’nun Caravaggio kasabasında dünyaya gelen ünlü ressam orta sınıf bir aileye mensup. Caravaggio henüz çocuk denecek yaşta veba salgını nedeniyle babasını kaybetmiş ve bu durum onu derinden etkilemiştir. Sanatta devrim yapan ünlü ressam Caravaggio, gerçeğinden ayırt edemeyeceğimiz birçok tabloyu, birbirinden farklı ruh halleriyle betimleyerek oluşturdu.
Eserlerini yaratırken karanlık onu en çok etkileyen kaotik ögelerin başında geliyordu. Caravaggio karmaşık, karamsar ve birçok belirsiz olay yaşadığı hayatını şu şekilde ifade eder: ‘’Nec spe, nec metu.’’ yani “umut etmeden ve korkmadan yaşa.” Ünlü bir ressam olmasının yanı sıra aynı zamanda azılı bir suçlu da olan Caravaggio’nun gizemlerle dolu yaşamına gelin yakından bakalım.
Caravaggio kimdir?
Caravaggio adıyla bilinen Michelangelo Merisi da Caravaggio 29 Eylül 1571 tarihinde İtalya Milano’da dünyaya gözlerini açtı. Rönesans döneminin bitişine doğru eserler veren başarılı bir ressamdı. Caravaggio’nun eşsiz ve derin anlamlar barındıran eserleri Barok dönemin başlangıcını tetikledi. Ünlü ressam kısa ve fırtınalı bir yaşam sürdü. Çizdiği resimler tartışmalara yol açsa da popülerliği gittikçe artıyordu. Avrupa çapında bir ressam kuşağına ilham verdi ve Caravaggism adlı bir harekete yol açmış oldu. Caravaggism 16. yüzyılın sonlarında İtalyan Barok ressam Caravaggio’nun üslup takipçileri olarak biliniyordu. Sonunda Maniyerizm’den çıkan yeni Barok üslubu üzerindeki etkisi ise oldukça derindi.
Caravaggio, diğer çoğu ressam gibi asla bir atölye inşa etmedi ve bu nedenle tekniklerini yaymak için bir okulu bulunmuyordu. Hayatının büyük bir kısmında Roma’da aktif olan Caravaggio, en çok tenebrizmi kullanmasıyla bilinir. Ünlü ressam bir kompozisyon oluştururken önemli figürleri dramatik efektler yaratmak için ön plana çıkacak şekilde aydınlatırdı. Tabloları; insanların karmaşık halini, duygu ve ifadelerini oldukça gerçekçi bir şekilde tasvir ederdi. Dini resimlerinde ise öksüz çocukları ve fahişeleri model olarak kullandığı biliniyor.
Ünlü ressam nasıl bir yaşam sürdü?
Caravaggio’nun erken dönem yaşamı hakkında net bir bilgi bulunmuyor. Örneğin, ünlü ressamın nerede çırak olduğu veya hangi sanatçının ona resim yapmayı öğrettiği bilinmiyor. Ancak, kayıtlara bakılırsa, yirmili yaşlarının başında İtalya’nın sanat merkezi olan Roma’ya taşındı. Bazı araştırmacılara göre ise Caravaggio’nun Roma’da geçirdiği ilk birkaç yıla dair farklı bilgiler bulunuyor. Tarihçilere göre Caravaggio, kendi resmettiği meyve kaseleri ve çiçek vazolarından oluşan tabloları sokakta satarak Roma’daki yaşamını sürdürüyordu. 1595 yılında Caravaggio ilk kamu görevini almış oldu. Roma’da bulunan bir kilise olan San Luigi dei Francesi’deki Contarelli şapelinin dekorasyonu ressamın ilk kamu işiydi. Aile kilisesine gömülen Fransız kardinal Aziz Matthew’un hayatını tasvir eden bir resim yaratılması için kilise özel bir talimat vermişti. Ancak bu görevin Caravaggio’ya teklif edilmiş olması oldukça şaşırtıcıydı. Bunun nedeni ise ünlü ressamın daha önce büyük ölçekli dini bir resim yapmamasıydı.
Caravaggio’nun şapel içinde yarattığı enfes görüntüler öyle ilgi çekici ve yenilikçiydi ki bu görev onu popüler yapmaya yetti. Caravaggio Roma’da yaşadığı dönemlerde birçok kez ruhsatsız silah taşıdığı ve kavgalara karıştığı için tutuklandı. Hatta ünlü ressam 1606’da bir adamla girdiği şiddetli tartışma sonucunda onu bıçakladı ve öldürdü. İşlediği suçun ardından Roma’dan uzaklaştı. Kısa yaşamının kalan kısmını ise adaletten kaçarak sürdürdü. Sırasıyla önce Napoli’ye, ardından Malta ve Sicilya’ya sığındı. Caravaggio’nun Roma’daki müttefikleri Papa’dan af dilemesi için ricada bulundular. Ancak ünlü ressam kısa bir süre sonra, aniden hastalandı ve Roma’ya Papa’dan af dilemek üzere giderken yaşamına veda etti.
Resimlerinde ona ait nüanslar neler, nasıl bir teknik benimsedi?
Caravaggio’nun resim stili Maniyerizm ve Yüksek Rönesans’tan benzersiz özellikler barındırıyor. Ünlü ressam, hatasız kompozisyonlar için taslaklar oluşturmak yerine doğrudan çizimlerini tuvale yaptı. Sıradan yaşamın resmedilişi ise oldukça netti. Caravaggio’nun natüralizm versiyonu radikaldi çünkü etrafındaki dünyayı tuvale yansıttı. Resimlerini sıradan insanlara benzeyen figürlerle kapladı ve bir kontrast yarattı. Bununla beraber Caravaggio’ya göre çizdiği tasvirler tek başına bir amaç değil, derinlemesine ruhsal içeriği aktarmanın bir yolu kabul ediliyordu. Detaylar önemliydi.
Caravaggio tekil anların tasvirini de harikulade betimledi. Genel olarak, figürlerin duygularını yoğun bir şekilde ifade edebilecekleri dramatik bir anı tasvir etmek öncelikli tercihiydi. Şüphesiz ışık ve gölge kullanımı Caravaggio’nun sanatının en önemli özelliklerinden biri. Çizerken aklındaki konuyu sık sık belirsiz, gölgeli veya seyrek ortamlarda konumlandırdı. Buna ek olarak sahnenin duygusal yoğunluğunu artırmak için dramatik ışıklandırma tercih etti.
Caravaggio’nun ünlü resimlerine doğru bir yolculuğa çıkmaya ne dersiniz
Caravaggio kısa bir hayat sürse de oldukça üretken bir ressamdı. Aşağıda sizinle paylaşacağımız resimler ünlü ressamın tenebrizm kullanımını, kompozisyonlarını, sıradan insanları ve yaşamı tasvir edişini ifade ediyor.
Young Sick Bacchus (1593)
Gördüğünüz bu resme dikkatlice bakın. Çünkü bu resmin ünlü ressam Caravaggio’nun hayatta kalan en eski sanat eserlerinden biri olduğu ve hatta bir otoportre olabileceği düşünülüyor.
Adoration of the Shepherds (1609)
Madonna di Loreto olarak adlandırılan bu resim farklı bir anlam uyandırıyor. Caravaggio’nun kutsal figürlerin gerçek, sıradan insanlar gibi görünmesi için oluşturduğu tablolara bir örnek niteliğinde.
Crucifixion of St. Peter (1601)
Bu resim, Aziz Peter’i çarmıha gerilmek üzere olduğunu gösteriyor. Caravaggio’nun bu tablosu, izleyicinin bakışını resimde ortaya çıkan dramaya odaklıyor. Ressamın kompozisyonlar oluşturmak için dik köşegenleri nasıl kullandığına da ayna tutuyor.
Calling of St. Matthew (1599–1600)
Bu resim, Caravaggio’nun resimlerinde tenebrizmi kullanmasının belki de en başarılı örneği niteliğinde. İncil sahnesinin dramını vurgulamak için usta ressam, tiyatral bir aydınlatma kullanıyor.
The Martyrdom of St. Matthew (1599–1600)
Bu tablo; Aziz Matthew’un, ölüm döşeğindeki bir kral tarafından gönderilen gömleksiz bir asker tarafından öldürüldüğünü resmediyor. Tablo, Caravaggio’nun en muazzam ve karmaşık resimlerinden biri. Aynı zamanda modern analiz, tabloyu defalarca yeniden resmettiğini ortaya koymakta.
Boy With a Basket of Fruit (1593)
Caravaggio’nun 1592 sonbaharına doğru Roma’ya geldiğinden söz etmiştik. Meyve Sepeti Taşıyan Çocuk adlı resmi, Caravaggio’nun Roma’ya yeni geldiğinde yaptığı bir tablo. Tablo aynı zamanda sanat dünyasında nispeten bilinmeyen döneme ait bir eser. Resimde poz veren model Caravaggio’nun o zamanlar 16 yaşındaki arkadaşı Mario Minniti’dir. Ünlü ressamın arkadaşı gelecekte birçok resminde ona modellik yapacaktır. Yeşil ve siyah üzümler, elmalar, armutlar, kayısılar, incirler, narlar tabloda göze çarpar. Etkileyici yapraklardan oluşan bir meyve buketi, kıvrık saçları dağınık, aralanmış dudakları ve baygın gözleriyle genç bir adam, sepeti birine sunar gibi görünüyor. Caravaggio’nun cellar adı verilen mahzen ışığı tekniğini kullanarak yaptığı bu eşsiz tablo, zıt ışık alanlarından oluşmakta.
The Cardsharps (1594)
Caravaggio’nun Hilekarlar adlı tablosunda, masada karşı karşıya duran iki genç, aslında aynı kişidir ancak zıt karakterleri yansıtırlar. Tabloda görülen hilekar, bir eliyle oyun masasına yaslanmış, diğer eliyle kemerinin arka kısmından sahte bir kart çıkarır. Gencin yanında yer alan üçüncü kişi kartların sayılarına bakarken, arkadaşına parmaklarıyla üç işareti yapar. Yırtık ve eski eldivenler fakirlik göstergesi değildir aksine işaret olan kartları tanımayı sağlarlar. Bu tablonun yaklaşık olarak 30’dan fazla kopyası bulunuyor.
Saint Francis of Assisi In Ecstasy (1595)
Caravaggio’nun gördüğünüz bu eseri, Barok resim sanatının başlangıç zamanı olarak kabul ediliyor. Resim, bir gece sahnesini betimleyen bir anlatıma sahip. Aziz Francesco, vücudunda stigmataların ortaya çıkışını, meleğin kollarında mutlu bir şekilde kendinden geçerek karşılar. Barok resim sanatının en belirgin noktası olan gece ışığının kaynağı, çobanların yaktığı ateş olarak betimlenmiş. Resimdeki dramatik ışık ve gölge etkisi dikkat çekiyor. Işığın duygunun yoğun olduğu yerlerde, azizin yüzü ve ellerinde, meleğin şefkatli kollarında yoğunlaşması Barok resmine örnek verilebilir. Aziz ve meleğin oluşturduğu çapraz kompozisyon ve resmin bütünündeki tiyatral atmosfer ise Barok tarzının ortaya çıkışında öncüdür. Aziz Francesco’nun çehresinin, sanatçının kişisel portrelerini andırması da oldukça dikkat çekici bir detay olarak izleyiciye göz kırpar.
David with the Head of Goliath (1609-1610)
Vaftiz Yahya’nın kesik başı ile yine aynı dönemde yaptığı Davut ve Goliath resmindeki Goliath’ın kesik başı Caravaggio’nun kendi portresi. Davut ve Goliath resminde, otoportresi olarak yaptığı Goliath’ın başı, ressamın kendisine verilen ölüm cezasını çağrıştırır. Sanatçı, kendini bir günahkar olarak görmekte, pişmanlığını ve affedilme isteğini çizdiği bu resimle yansıtmaktadır. Hatta bu resim, İncil’den alınan bir konunun en ikonografik yorumu bile kabul edilebilir. Caravaggio portresi günahı, onu öldüren Davut ise İsa peygamberi simgeler. Tabloda İsa’nın yeryüzündeki temsilcisi Papa’dan af dilemektedir.
Resmin Deli Dahisi Salvador Dali: Ünlü Ressamın Hayatına Dair Bilmediğiniz 15 Gerçek ilginizi çekebilir.
