Ayrılık yaşayan birine yardım etmenin ilk adımı, ayrılık acısı yaşayan kişinin süreci kabul etmesini sağlamaktan geçiyor. Eğer yakınınızda biri ciddi bir ayrılık sürecinden geçiyorsa önce onu yargılamadan dinleyin ve ihtiyacı olan her konuda yanında olduğunuzu bilmesini sağlayın. Sezgisel olarak bile arkadaşınıza yanında olduğunuzu hissettirmek çok önemlidir. Arkadaşınıza duygularına yer açması ve acıyı kabul edip hislerini tam anlamıyla yaşayabilmesi için zaman tanıyın. Bu süreçten sonra ona iyi gelecek aktiviteleri yapmak için öneride bulunun. Ayrılık süreci oldukça yıpratıcı ve duyguların sıcak kaldığı bir süreç. Ayrılık yaşayan arkadaşınıza bu süreçte nasıl destek olacağınıza dair önerileri sizin için listeledik.
Ayrılık sonrası kişinin kendini kötü hissetmesi çok normaldir. 2019 yılında PLOS ONE’da yapılan bir araştırmaya göre, kalbi kırık insanların depresyon belirtileri göstermesinin muhtemel olduğu saptanmış. Birçok insan için depresyonun ayırt edici özelliklerinden biri de başarısızlık duygusu ya da bir şekilde etrafındakileri hayal kırıklığına uğratmış olma endişesi. Arkadaşlarınıza her şeyden önce ilişkileri yürümediği için “başarısız” olmadıklarını hatırlatmak faydalı olacaktır. Ayrılık süreci yaşayan insanlar, biten ilişkinin yasını tutmanın yanı sıra ortak paylaşılan gelecek hayallerinin de yasını tutuyorlar. Bu süreçte arkadaşınıza sürecin gerçekten zor olduğunu bildiğinizi ve onu desteklemek için yanında olduğunuzu ifade edebilirsiniz.
2. İfadelerinize dikkat edin
Kurduğunuz cümlelere dikkat etmek ve zor bir ayrılık sürecinde arkadaşınıza nasıl yardım edebileceğinize karar vermek zor olabilir. Yaşam koçu Krista St-Germain, “Çoğumuz bizi etkisi altına alan olumsuz duygular hakkında pek bir şey öğrenemedik, bu nedenle önemsediğimiz insanlar bu duygulara sahip olduğunda nasıl davranacağımızı bilemeyebiliriz” diyor. Çevremizde bu süreci yaşayan arkadaşlarımıza anlayışlı ve destekleyici davranarak yardımcı olabiliriz. Olumsuz duygular ayrılıkların bir parçasıdır, çözülmesi gereken bir sorun değildir. Bu nedenle onlar olmadan daha iyisin vb. cümleler kurmak doğru değil. Toksik pozitiflikten kaçınıp sadece onlar istediği sürece yanlarında olduğunuzu hissettirmeniz oldukça önemli. Empati ve merhamet sahibi olmanız ve bu süreçte arkadaşlarınızı dinlemeniz onlara iyi hissettirecektir.
3. Onları yalnız da kaliteli vakit geçirmeye teşvik edin
Arkadaşınız ayrılık sürecinde henüz başkaları ile vakit geçirmeye (siz dahil) hazır değilse bireysel olarak kaliteli vakit geçirmeye onları teşvik edebilirsiniz. Çünkü bu dönemde ayrılık acısı yaşayan insanların daha fazla zamana ve yalnız kişisel alana ihtiyacı olduğunu söyleyebiliriz. Bu dönemde meditasyon ve günlük tutmak sakinleştirici olacaktır. Bireysel terapiye başlamak ve eğer ihtiyaç duyuluyorsa psikolojik yardım almak bu süreçte önemli.
4. Pratik yardım sunun
Bazen sadece “Ne yapabilirim” demek yerine somut yardım sunmak daha iyi bir fikir. Mesela arkadaşınız sosyal medya hesaplarında sürekli eski partnerinin paylaşımlarını görüyorsa, bu içerikleri görmek onu mutsuz edebilir. Eğer arkadaşınız eski partnerini bloklamak konusunda kararsız ise siz bu konuda devreye girebilirsiniz. En azından ona bu durumu açıklayarak, partnerine dair yeni haberler almasının onu sadece üzeceğini hatırlatabilirsiniz.
5. Hayal kırıklıklarına saygı duyun
Talkspace terapisti Cynthia Catchings, “Eski sevgili hakkında olumsuz yorumlardan kaçının” diyor. “Arkadaşını desteklemek için ordasınız, kimseye saldırmak için değil.” Sizi veya yakın arkadaşınızı o anda daha iyi hissettirse bile, bu konuda olumsuz konuşmanın sakıncaları olabilir. 2011 yılında Journal of Family Psychology’de yayınlanan bir araştırma, ilişki ne kadar mutlu olursa ayrılığın aslında o kadar kolay olduğunu ortaya çıkardı. Bu nedenle ilişkinin iyi yönlerine odaklanmak ya da en azından kötüyü sürekli dile getirip vurgulamamak arkadaşınızın bu süreci daha kolay atlatmasına ve uyum sağlamasına yardımcı olabilir.
6. Ona bir seyahat hediye edin
Eğer uzakta yaşıyorsanız, arkadaşınız için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri eğer bütçenizi sarsmayacaksa arkadaşınıza bir bilet ısmarlamak. Günlük güzel bir seyahat ona iyi gelecek ve olumsuz düşüncelerden biraz uzaklaşmasını sağlayacaktır. Eğer arkadaşınız ile aynı şehirde yaşıyorsanız onu hafta sonu günübirlik bir geziye götürmeyi teklif etmek de işe yarayabilir. Yeni yer ve yeni deneyimler yıkıcı duyguların ardından tazelenmiş bir enerji depolamaya yardımcı olur. Araştırmalara göre yeniliğe açık insanlarda stres, endişe ve depresyon yaşama olasılığı daha düşük olduğu belirlenmiş. Bu nedenle yeni bir şey denemek ya da yeni bir seyahat arkadaşınızın ruh haline pozitif etki sağlayabilir. 33 yaşındaki Bette, “Son partnerimden ayrıldıktan sonra en yakın arkadaşımı görmek için Toronto’ya uçtum” diyor. “Benim için biletleri ayırttı ve hava gerçekten soğuk olsa bile orda olmak harikaydı.”
7. Evinize davet edin
Yakınlarda yaşıyorsanız, arkadaşınıza evinizin onlara her zaman açık olduğunu belirtin. Ayrılık sürecinden geçen arkadaşınızı evinize davet etmek, hissettikleri yalnızlık ve terk edilme duygusundan onları korumanın yollarından biri. İhtiyaçları olduğunda güvenle gelebilecekleri bir yerin olduğunu bilmeleri onlara iyi hissetirecek. Birlikte planlanan bir film gecesi ya da gece yürüyüşü arkadaşınıza bu süreçte iyi gelecektir. Tabii ki siz ve birlikte yaşadığınız insanlar için doğru sınırları belirlemeli ve buna göre hareket etmeye de özen göstermelisiniz.
8. Duygularını önemseyin
Arkadaşınızın üzüntüsünü alkollü bir gece geçirerek yatıştırmak bir süre duygularını unutmasını sağlayabilir ancak bu durum ters etki yaratmaya da müsait. Alkol depresyon ve kaygı bozuklarını daha da kötüleştirebilir. Arkadaşınızı hızla toparlamaya çalışmak ya da onları yeni bir ilişkiye hazır olduklarına ikna etmek doğru bir adım olmayacaktır. Bu durum onlara aceleye getirilmiş ve duyguları önemsenmemiş gibi hissettirebilir. Onlara yardım etmek isterken onları kendinizden uzaklaştırmayın. Geçici çözümler yerine ona iyi gelecek aktiviteler planlayabilirsiniz. Mesela akşam üzeri bir sahil yürüyüşü ya da ortak bir yoga dersi hatta mutfakta hazırlanan lezzetli bir makarna bile inanın onları daha iyi hissettirecek.
9. Arkadaşınıza ihtiyacı olanın ne olduğunu sorun
Arkadaşınızı yıpratmadan ve yüzlerce soru yöneltmeden size verdiği cevaplardan ipuçları çıkarın ve ona destek olun. Eğer çok fazla kontrol ettiğinizden endişeleniyorsanız bunu onlara sormaktan çekinmeyin. Ancak büyük olasılıkla ekstra destek bekliyorlar. Bazı zamanlarda ilişkilerdeki bozulmalar arkadaşlıkları da zorlayabilir. Ayrılık sürecinden geçen arkadaşınıza, onun hayatında hala bulunduğunuza dair güven vermek, bu süreci yumuşatmaya yardımcı olabilir. Şüpheniz varsa, süreci yaşayan arkadaşınıza onları nasıl desteklemeye devam edebileceğinizi sormanızda bir sakınca olmadığını hatırlatalım. “Onlara ne iyi geliyor?” Belki bir film gecesi ya da birkaç iç dökmeli telefon sohbeti mi? Sadece sormayı deneyin ve elinizden gelen desteği sağlayın.
10. Takvimini not edin
Ayrılık sonrası bazı tarihler diğerlerinden çok daha fazla etkileyebilir. Yıldönümleri, ilk seyahat, doğum günleri vb. Arkadaşınızla bu sürecin ardından düzenli olarak görüşmeye devam edin ve zor duyguları tetikleyebilecek tarihler olup olmadığını nazikçe sorun. Bu tarihleri bir yere not edin ve o günlerde bir merhaba bile olsa arkadaşınızı kontrol edin, yanında olduğunuzu hissettirin.
11. Arkadaşlığınızı simgeleyecek bir hediye alın
Arkadaşınıza yaşadığı zor ayrılık sürecinde onu mutlu edecek küçük sürprizler yapın. Onlara değerli olduklarını hatırlatmanız ve desteklemeniz bu süreçte arkadaşlarınızı iyi hissettirecek. Belki lezzetli bir dondurma ya da güzel bir kitap seçim tamamen sizin hayal gücünüze kalmış.
12. Keşfetmeye ve yeniliğe teşvik edin
Arkadaşınıza yakın oturuyorsanız, yaşadığı alanı yeniden dekore etmesine, gardrobunu boşaltmasına, saçını kestirmesine veya yeni bir başlangıç yapmasına yardımcı olmayı teklif edebilirsiniz. Araştırmalar, ayrılıkların kişinin benlik kavramını veya kendi kimliği hakkında nasıl hissettiğini gerçekten değiştirebileceğini ortaya koyuyor. Bir partnere gerçekten bağlı olduğunuz ve sıklıkla onunla hareket ettiğiniz de, o olmadan kim olduğunuzu merak etmeniz çok normal. Ayrılık kararından sonra bireylerin kafası karışmış hissetmesi ve duygusal olarak güçsüz hissetmelerinin nedenlerinden biri de budur. Kendinizi yeniden keşfetmek ve gerçekten kim olduğunuzu bulmak size bu süreçte duygularınıza dair netlik kazandıracaktır. İşte arkadaşlar tam bu noktada devreye girer. Size kendinizi keşfetme imkanı sağlayan ve ilham veren arkadaşlarınızın desteğine özellikle bu süreçte izin verin.
13. Zor dönemlerinizde size nasıl destek olduklarını hatırlayın
Bir ayrılık sürecinde arkadaşınıza nasıl yardım edeceğinizi bilmiyor musunuz? Gerçekten zor dönemlerde size yardımcı oldukları zamanları hatırlamanız size ipucu verebilir. Gerçekten değer verdikleri türde bir destek sizin için bir rehber olabilir. Arkadaşınızın kişiliğini ve zor günlerinizde sizi desteklemek için söylediklerini veya yaptıklarını aklınıza getirin. Benzer bir yaklaşım kullanmak bu süreçte doğru bir adım olabilir. Gerçekten moralinizin bozuk olduğu bir zamanda size yemek yapın kapınız çaldılar ise, siz de lezzetli bir yemek ile gelin. Ya da onları güzel bir kahve ısmarlamak için sürpriz bir şekilde evlerinden alın.
14. İyileşme sürelerine saygı gösterin
Ayrılık sürecinde arkadaşınızı en hızlı şekilde iyileştirmeyi dileseniz de bazen ihtiyaçları olan tek şeyin yormayan bir destek olduğunu hatırlamamız gerekiyor. Acıyı ortadan kaldırmak yerine, acıyı kabul etmesini sağlayıp, destek ve şifa sunmak daha sağlıklı bir yol olacaktır. Bazen bir arkadaş olarak yapabileceğiniz en değerli şey onlara taze bir fincan çay ikram ederek sadece tüm acı duygularını yargılamadan dinlemektir. Ayrılık yaşayan arkadaşınıza olumlu hisler ve düşünceler aşılayın ancak bunu rahatsız edici derecede değil tam kararında yapmalısınız. Bu süreçte arkadaşınızın iyi uyuduğundan ve sağlıklı beslendiğinden emin olun. Arkadaşınızın morali bozuk olduğunda, tepkinizi onu incitmeyecek şekilde gösterin ve her zaman destekleyici olun. Taze mevsim çiçeklerinden oluşan bir buket veya lezzetli bir dilim pasta ile onları keyiflendirebilirsiniz. Ancak arkadaşınıza iyileşmesi için ihtiyaç duyduğu süreyi ve alanı tanımaya da özen gösterin.
