ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » Dünya Lideri Atatürk’ün Bulgaristan’a Verdiği Tarihi Ayarın Detayları

Dünya Lideri Atatürk’ün Bulgaristan’a Verdiği Tarihi Ayarın Detayları

Gökhan Bitiren Yazar: Gökhan Bitiren
1 Mayıs 2019
Kategori: Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Dünyanın derin bir saygı duyduğu Mustafa Kemal bu ününü yeri geldiğinde barışçıl çabalar göstermesine, yeri geldiğinde ise gözünü karartarak askeri harekatların sinyalini göndererek hedef belirlediği ülkelere gözdağı vermesine borçludur. Hiç şüphesiz, bu savı örnekle kanıtlayabilecek olaylardan biri de 1934’te yaşanan “Bulgar darbecilerini” tehdit ettiği olaydır.

Askeri darbeyle yönetimi devralan faşist düzen yanlılarının tehdit ettiği bölge azınlığı konumundaki Türkler, yönetimi ele geçiren darbecilerin saldırılarına ve baskılarına maruz kalırken Atatürk gibi bir liderin buna seyirci kalması pek de mümkün gözükmüyor zaten.

Yazımızda bölgedeki Türklerin o meşhur dönemlerine ışık tutmaya çalışırken, diğer yandan da Atatürk’ün askeri ve siyasi dehasını vurgulayan örneklerin detayları vermeyi amaçladık.

Bu dönemde Bulgarlar ile Türkler aynı coğrafyada en az sorunla yaşarlar

1. Dünya Savaşı sona ermiş, yenilen devletler, yenenlerin istediği onur kırıcı ve bir o kadar yıkıcı sonuçlara gebe anlaşmalara imza atmışlardı. Osmanlı Devleti ve Berlin Anlaşması ile var edilen Bulgaristan da aynı kaderi paylaşmış ve ittifakta yer almanın bedelini ödemişlerdi.

Bulgaristan’da da hemen hemen aynı dönemlerde önce bir ihtilal yaşanmış ve ardından gerçekleştirilen seçimle Aleksandr Stambuliyski  liderliğindeki Çiftçi Partisi yönetim hakkı elde etmişti.

Bazı tarihçilere göre 1919-1923 yılları arasındaki dönem bölge halkı ile azınlık durumundaki Türkler arasında bir sorun göze çarpmadığı gibi Türklere verilen haklar düşünüldüğünde en rahat olunan dönemdi.

Bu dönemdeki huzurun altında yatan sebepler

Tarihçilere göre Türk azınlığın bu kadar huzurlu bir dönem yaşamasının altında birçok sebep var. Bu sebepler o dönem içindeki konjonktürü belirleyen olayları değerlendirmeyi şart koşuyor.

Öncelikle iki milletin henüz bitmiş olan I. Dünya Savaşı’nda silâh arkadaşlığının olması ve buna bağlı olarak ortak bir kader olduğu anlayışının hüküm sürmesi bu sebeplerden ilk ikisini oluşturuyor. Ayrıca o dönem mevcut yönetimin yani  Çiftçi Partisi’nin fayda olarak gördükleri tarımsal gelişme için ihtiyaç duydukları çiftçi desteği de bir başka sebebi meydana getiriyor çünkü bölgede yaşayan Türklerin yaklaşık yüzde 80’i çiftçilerden oluşuyor.

Son olarak savaşın ardından Bulgaristan’ın imzaladığı Neuilly Antlaşması’nın da, Bulgaristan Türk azınlığının dinî, kültürel ve eğitim alanındaki haklarını teminat altına alan hükümler taşıması bölgedeki Türkler için olumlu sonuçları hazırlayan zeminin parçaları oluyor.

Bölgedeki Türklerin öğretim hakları genişletilir

21 Temmuz 1921’de yürürlüğe giren Bulgar Millî Eğitim Yasası Türk okullarıyla çok dikkat çekici bazı hakların hayata geçmesini sağlıyordu. O anlaşmayla Türk okullarına dair gerçekleştirilenlere yüzeysel olarak bakarsak; ayrı bir müfettiş atanması, 20’den fazla okulu bulunan encümenlerin birer orta ve ilkokul öğretmeni seçmesi, Bulgarca eğitim yapma zorunluluğunun kalkması, okul fonları oluşturulması, mevcut okullara ve yeni okul yapımına devlet desteği sağlanması ki bunlar o dönemin koşullarında oldukça rahatlatıcı maddeler olarak tarihteki yerini almış durumda.

Aynı yasa ve bu yasayı hayata geçiren halkçı zihniyet sayesinde 1921 / 22 eğitim döneminde Bulgaristan Türklerinin okul sayısı, 1712’ye ulaşıyor.

Huzuru kaçıran askeri darbe

Bir darbe ile rüya sona erer çünkü darbeyle dikta rejimini ilan eden ve böylece ipleri eline alan yönetim Bulgaristan’da Çiftçi hükümetini devirir ve Çiftçi Partisi’nin yarattığı olumlu havanın üstüne kara bulut misali çöker.

Faşizmin en net kanıtı olan “Bulgaristan Bulgarlarındır” sloganı zihniyetin karanlık yüzünü açığa çıkarır nitelikteydi. Bu dönemden itibaren bölge Türklerinin üzerindeki baskı artırılmış ve olumsuz bir tablonun hazırlanması için tüm güçler seferber edilir.

Yine bu darbe yönetimi döneminde önceki iktidarın açılmasına olanak tanıdığı tüm okulların kapatılması için yoğun bir çalışma başlatılır.

Bulgaristan’tan Türkiye’ye göçler bu dönemde yoğunlaşır

1914-1934 yılları arasında Bulgaristan’dan Türkiye’ye yıllık ortalama 10.000 kişi göç ediyorken 1934’de Bulgaristan’daki askeri darbenin ardından bu oran yılda ortalama 20.000 kişiye ulaşılır. Türkiye’de Cumhuriyet’in ilanından sonraki ilk on yılda Bulgaristan’dan Türkiye’ye tam 101.537 göçmen gelmiş ve Bulgaristan’daki olumsuz durumu kanıtlayacak bir örnek yaratılır.

İsmet İnönü’ye suikast düşünülür

Dönemin Başbakanı İsmet İnönü resmi temasları sağlamak üzere Bulgaristan’a gider. Tarihler 1934’ü gösterdiğinde iki ülke arasındaki gerilim gittikçe tırmanan bir grafik çıkarmaya başlamıştı. İnönü’nün ziyareti de böylesine sıcak bir döneme denk gelir.

Tarihi kaynaklara göre, Bulgaristan’da Türk Elçiliğinin etrafını saran Bulgar komitacıların İnönü’ye suikast düzenleyeceği haberi Ankara’ya ulaşır. Bulgar Hükümeti de konuyla ilgili herhangi bir somut adım atmayınca, Türk Dışişleri Atatürk’e danışarak ne yapılmasını gerektiğini öğrenmek ister.
Görüşmeler sırasında bazı bürokratlar Bulgaristan’a ekonomik ambargo uygulamayı teklif ederler. Atatürk ise gülerek telefonu ister ve donanmaya emir verir; ertesi gün, Yavuz zırhlısı Varna açıklarına demirleyerek, 101 pare top atışı yapar ve Yavuz’un amirali de Bulgar Hükümeti’ne İsmet Paşa’yı almaya geldiği söyler. Sıkıysa verme…

Nitekim öyle olmuş. Yani sıkıysa denilir ki sıkmamış anlaşılan çünkü İsmet Paşa devlet töreniyle Bulgaristan’dan uğurlanır.

Atatürk’ten bir başka emir daha gelir ve çözüm sağlanır

19 Mayıs 1934 yılında bir darbe yapan Bulgar Ordusu, kurdurduğu geçici hükümet sayesinde Hitler Almanya’sının safında yerini alır, Bulgaristan Türklerine yönelik işkence ile öldürmeler çoğalır. Ayrıca elemanlarını Bulgar köylerinden temin ettikleri çeteler toplu katliama hazırlanır. Türk istihbaratı bu haberi Atatürk’e iletir.  Atatürk de, o sıralarda Trakya’da askerî tatbikat yapmakta olan 3. Ordu Komutanı Salih Omurtak Paşa’ya, biraz Bulgar sınırını ihlâl ederek Bulgarlara gözdağı vermesi konusunda talimat verir.

Yağmurlu bir gecede, akşamdan Bulgar sınırını sapa bir yerden geçen ordunun öncü birlikleri, sabah ortalık aydınlandığında Filibe yakınındaki Hacıilyas (Pırvomay) kasabasına varır. Bu birlikleri kendi askerleri sanan Bulgarlar, hava iyice aydınlanınca, Filibe’ye doğru ilerleyen birliklerin Türk askeri olduğunu fark ederler ve olayı Bulgar Kralı’na iletirler.

Bulgar Kralı’ndan Atatürk’e telaşlı bir telefon


Ülke sınırlarını ihlal eden orduya müdahale edemeyen Bulgaristan’ın Kralı III. Boris, zaman kaybetmeksizin telefona sarılır ve Atatürk’le yaptığı görüşmede, “Ekselansları acaba Bulgaristan’a harp mi ilân ettiniz?” diye sorar…

Atatürk, “Neden böyle bir şey yapalım ki!” deyince, Kral Boris:”Askerleriniz Filibe önlerinde ve Sofya yönünde ilerliyorlar!” diye cevap verir.

Atatürk “Yolu şaşırmışlardır, Kral Hazretleri, şimdi olayı tetkik eder, Haşmetmeaplarına malûmat arz ederim” diyerek teselli eder ve Salih Omurtak Paşa’ya: “Maksat hâsıl olmuştur, geri dönün“, talimatı gönderir.

Bu gözdağı üzerine, Kral hemen duruma el koyar ve kitle halinde yapılması plânlanan Türk katliamı da durdurulur.

Sonuç olarak kurucu lider olan Ulu Önder’in dehasına ve zekasına hayran olunması için bir güzel tablo daha tarihteki yerini alır…

Kaynak: 1 2 3 4 5 6 7 8

PaylaşTweetleGönder
Gökhan Bitiren

Gökhan Bitiren

Yaklaşık 8 yıl boyunca çeşitli dijital reklam ajanslarının bünyesinde pek çok markanın projelerinde metin yazarlığı yapmamın yanı sıra hala akademik öğretim danışmanlığı ve iletişim danışmanlığı alanlarında hizmet veriyorum. İstanbul Üniversitesi Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümünün "okulu uzatan kıdemli öğrencilerinden biri" olarak; 2016 yılındaki mezuniyetimi takiben yeniden metin yazarlığı, eğitmenlik gibi görevlerinde bulunmaya başladım. Bununla birlikte 2017 yılında Nayn.co internet haber sitesinde baş editörlük görevini üstlendim. 2019 Şubat itibariyle, Listelist.com’da okuyucularımızın keyif almasını, yeni bilgiler edinmesini umduğum tarihi ve güncel içerikli yazılar üretme gayretinde olan bir editörüm. Bu bağlamda sıklıkla tarihi ve güncel konularla birlikte bilimsel araştırmalara yönelik içerikleri, kağıtlarım kalemim ve klavyemin ortaklığında beğeninize sunuyorum.

İleri
Bilim İnsanları Karanlık Madde Arayışlarını Hassaslaştırdı

Bilim İnsanları Karanlık Madde Arayışlarını Hassaslaştırdı

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey
Teknoloji - Bilim

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?
Astroloji

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri
Kadın

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı
Gündem

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey
Sağlıklı Yaşam

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık
Tarih

Tartarya: Dünyanın Dört Bir Yanındaki Görkemli Yapıları İnşa Ettiği İddia Edilen Uygarlık

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan
Hayvansever

Görünce Sarılmak İsteyeceksiniz! Japonya’nın Hokkaido Adası’na Özgü 7 Sevimli Hayvan

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya
Teknoloji - Bilim

Mikrodalga Fırından Aynalara: Wi-Fi Sinyalinizi Bozabilecek 7 Eşya

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey
Kadın

Kadınlar Ne İster Diye Merak Eden Erkeklerin Bilmesi Gereken 19 Şey

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi
Seyahat

İnsan Bedeni, Hastalıklar Ve Bilimin Karanlık Yüzüne “Işık Tutan” Tartışmalı Mütter Müzesi

Karanlığın İçinden Doğan Japon Dansı Butoh Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Müzik

Karanlığın İçinden Doğan Japon Dansı Butoh Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Susuzluktan Alerjiye: Göz Altı Morluklarına Neden Olan 10 Şey
Sağlıklı Yaşam

Susuzluktan Alerjiye: Göz Altı Morluklarına Neden Olan 10 Şey

Manipülatör İnsanların Sorun Sizdeymiş Gibi Hissettirmek İçin Yaptığı 14 Şey
Yaşam

Manipülatör İnsanların Sorun Sizdeymiş Gibi Hissettirmek İçin Yaptığı 14 Şey

La La Land’den Oppenheimer’a: 21. Yüzyılın En Çok Abartılmış 15 Filmi
Film

La La Land’den Oppenheimer’a: 21. Yüzyılın En Çok Abartılmış 15 Filmi

Markanızın Hikayesini Liste İçerik Formatında Anlatmanız İçin 8 Neden
Sponsorlu İçerik

Markanızın Hikayesini Liste İçerik Formatında Anlatmanız İçin 8 Neden

Türkiye Bunu Konuşuyor! Sahte Diploma Soruşturması Hakkında Neler Biliniyor?
Gündem

Türkiye Bunu Konuşuyor! Sahte Diploma Soruşturması Hakkında Neler Biliniyor?

Psikologlara Göre Mahremiyetinizi Korumanız İçin Kimseyle Paylaşmamanız Gereken 11 Kişisel Bilgi
Yaşam

Psikologlara Göre Mahremiyetinizi Korumanız İçin Kimseyle Paylaşmamanız Gereken 11 Kişisel Bilgi

Beş Duyunun Çok Ötesinde! Bilim İnsanları “Altıncı His” Konusunda Ne Düşünüyor?
Teknoloji - Bilim

Beş Duyunun Çok Ötesinde! Bilim İnsanları “Altıncı His” Konusunda Ne Düşünüyor?

Konusu, Oyuncuları, Bölümleri: Dexter: Resurrection Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Dizi

Konusu, Oyuncuları, Bölümleri: Dexter: Resurrection Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bir Yıldır Helsinki’de Trafik Kazası Kaynaklı Ölüm Yaşanmadı: Peki Bunu Nasıl Başardılar?
ListeList Özel

Bir Yıldır Helsinki’de Trafik Kazası Kaynaklı Ölüm Yaşanmadı: Peki Bunu Nasıl Başardılar?

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?
Astroloji

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?

1 Temmuz 2025
Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem
Sağlıklı Yaşam

Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem

16 Kasım 2021
Evde İngilizce öğrenmek
ListeList Özel

Evde İngilizcenizi Geliştirmek İçin Yapabileceğiniz 12 Şey

2 Ocak 2021
Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime
Edebiyat

Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime

25 Şubat 2021
Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey
Teknoloji - Bilim

Hava Durumunu Kontrol Etmek Mümkün Mü? Bulut Tohumlama Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey

9 Ağustos 2025
Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?
Astroloji

Addams Ailesi Hayranları Buraya! Burcunuza Göre Hangi Wednesday Karakterisiniz?

9 Ağustos 2025
Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri
Kadın

Kendi Döneminin Çehresini Değiştiren Tarihin En Ünlü 20 Kadın Lideri

8 Ağustos 2025
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

8 Ağustos 2025
Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı
Gündem

Filenin Sultanları 2025 FIVB Dünya Kadınlar Voleybol Şampiyonası Maç Programı

8 Ağustos 2025
Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey
Sağlıklı Yaşam

Sessiz Bir Gece Uykusu Mümkün! Horlamayı Durdurmak İçin Denemeniz Gereken 9 Şey

8 Ağustos 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu