ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » ListeList Özel » Aşı Nasıl Ortaya Çıktı? Dünyadaki Diğer Salgın Hastalıklarda Aşı Ne Kadar Sürede Geliştirildi?

Aşı Nasıl Ortaya Çıktı? Dünyadaki Diğer Salgın Hastalıklarda Aşı Ne Kadar Sürede Geliştirildi?

Cansu Saçı Yazar: Cansu Saçı
8 Aralık 2020
Kategori: ListeList Özel, Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Aşı Nasıl Ortaya Çıktı? Dünyadaki Diğer Salgın Hastalıklarda Aşı Ne Kadar Sürede Geliştirildi?
Share on FacebookShare on Twitter

İlk olarak 2019 yılının Aralık ayında Çin’de ortaya çıkan corona virüsü, kısa bir süre içinde tüm dünyaya yayılarak üzücü kayıplar vermemize neden oldu. Yeni tip corona virüsünün neden olduğu Covid-19 hastalığı hızla yayılırken, dünya ülkeleri hastalığa karşı aşı üretmek için tüm bilimsel birikimlerini ve maddi kaynaklarını seferber etti. Geçtiğimiz aylarda dünyanın farklı ülkelerinden güzel haberler almaya başladık. Kurucuları arasında Özlem Türeci ve Uğur Şahin’in bulunduğu Alman firma BioNTech ile Amerika Birleşik Devletleri merkezli Pfizer firması ortaklığında, başarı oranı %90’dan fazla olan bir aşı üretildi. Bu haber uzun zamandır karantina hayatı yaşayan milyarlarca insan için umut ışığı oldu. Ancak aşının 8 ay gibi kısa bir süre içinde bulunması bazı soru işaretlerini de beraberinde getirdi. İnsanların çoğu 8 ayda aşı üretmenin imkânsız olduğunu düşünüyor. Peki bu düşünce doğru mu? Bu kadar kısa bir süre içinde aşı üretilemez mi? Gelin hep birlikte, aşıların nasıl ortaya çıktığına ve ne kadar sürede üretildiklerine daha yakından bakalım.

Aşılama, dünyadaki tüm teknolojik yeniliklerden daha fazla hayat kurtardı. Bu nedenle modern tıbbın bir mucizesi olarak tanımlanıyor

aşı tarihi
Aşının tarihi geçmişi çok eskilere dayansa da yazılı kaynaklar ilk aşının 15. yüzyılda Çinliler tarafından variolasyon denen bir teknikle kullandığını gösteriyor. Bugün için ilkel görülen bu teknik özellikle çiçek hastalığını önlemek için kullanılıyordu. Çiçek hastalığı geçiren bir kişinin derisindeki lezyon bir pamuk yardımıyla alınarak sağlıklı kişilerin burnundan vücuduna veriliyordu. Böylece diğer insanlar çiçek hastalığını daha hafif geçiriyor ve ölüm oranları düşürülüyordu. Türkler, Çinlilerden öğrendiği bu tekniği erken dönemlerden itibaren kullanmaya başladılar. Göç ettikleri her yere aşı uygulamasını da götürdüler. Bu nedenle Orta Asya ve Kafkasya coğrafyasında yaşayan insanlar salgın hastalıkları daha kolay kontrol altında almayı öğrendi.

Aşılama yönteminin Avrupa’ya ulaşması 18. yüzyılı buldu. Edward Jenner’in 1796 yılında çiçek aşını üretmesi modern dünya için dönüm noktası olarak kabul ediliyor

aşı
18. yüzyılda Avrupa’da epidemi halinde görülen çiçek hastalığı her on kişiden ikisinin ölümüne neden oluyordu. Jenner’ın aşısı çiçek hastalığını Avrupa kıtasında bir hayli azaltmayı başardı. Bu deneyimden sonra Avrupa ve Amerika’da çiçek aşısı yaptırmak herkes için zorunlu olmaya başladı. 1966 yılında ise Dünya Sağlık Örgütü, tüm ülkelerde genişletilmiş aşı çalışmaları yapılmasını önerdi. Aşı kampanyalarının ardından en son çiçek vakası, 1977 yılında Somali’de görüldü. O tarihten sonra dünyada bir daha çiçek hastalığına rastlanmadı.

Çiçek hastalığı tamamen bittikten sonra hükümetler aşı çalışmalarına büyük yatırımlar yapmaya başladı. Özellikle Kızamık, Kolera ve Rotavirüs aşılarında önemli kazanımlar elde edildi


Kanser ve HIV (İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü) çalışmaları daha yoğun olmakla birlikte başta hepatit C, malarya, influenza, tüberküloz ve diyabet için DNA aşılarının klinik çalışmaları hala devam ediyor. Kanser tüm dünyada, HIV ve tüberküloz gibi hastalıklar ise düşük gelirli ülkelerde her yıl milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine yol açıyor. 1984 yılında AIDS’e HIV virüsünün neden olduğu keşfedilince hızla aşı üretilebileceği düşünülüyordu. Bu anlamda ilk aşı çalışmaları ise 1986 yılında başladı. Fakat bugüne kadar HIV için başarılı bir aşı henüz üretilemedi.

Son derece maliyetli olan aşı çalışmaları, yakın takip eşliğinde belirli aşamalardan geçerek üretiliyor

aşı tarihi
Bu nedenle aşıların geliştirilmesi ve piyasaya sürülmesi sandığımızdan daha uzun sürede gerçekleşiyor. Bir aşıyı üretmek için önce laboratuvarda başarılı sonuçlar alınması ve bu sonuçların birbiriyle tutarlı olması gerekiyor. Eğer laboratuvar çalışmalarından olumlu sonuç elde edilirse aşının üç fazda tamamlanan deneme aşamalarına geçiliyor. Her ülkenin prosedürü farklı olsa da genel olarak ilk faz, ortalama 100 kişilik bir grup üzerinde deneniyor. Birinci fazın tamamlanması, aşının uygulanmasıyla son bulmuyor. Bu aşıların yan etki yapıp yapmayacağı, insanlar üzerinde olumsuz hastalıklara neden olup olmayacağının saptanması için belirli bir süre denekler gözlem altında tutuluyor. Birinci faz denemesi olumlu sonuçlar verirse iki ve üçüncü fazda daha fazla insan üzerinde deneme yapılıyor. Bu evrelerin tek bir aşamasında dahi aksaklık yaşanırsa tüm çalışmalar sonlandırılarak tekrar laboratuvara dönülüyor.

Yapılan araştırmalar, deneme aşamasına geçen aşılardan ortalama 5 sene içinde sonuç alınabileceğini gösteriyor


Nat Biotechnol’da yayınlanan bir makaleye göre, aşı üretiminde her aşama için ortalama geçen süre şu şekilde:

  • Laboratuvar çalışmaları: 2 yıl 4 ay,
  • Birinci faz çalışmaları: 2 yıl,
  • İkinci faz çalışmaları:1 yıl 8 ay,
  • Üçüncü faz çalışmaları: 1 yıl 4 ay,
  • Aşı tescil öncesi hazırlık: 1 yıl 1 ay,
  • Tescil çalışmaları ise 1 yıl 3 ay sürüyor.
  • Tarih boyunca her aşı birbirinden çok farklı süreler içinde geliştirildi. Bu geliştirilen aşıların ise sadece %22si başarılı oldu

    aşı çalışmaları
    Peter Hurford ve Marcus Devis’in tüm literatürü tarayarak ulaştığı sonuçlardan bazıları şu şekilde:

  • Kuduz aşısı: Klinik çalışması 1881 yılında başlayan kuduz aşısı 1885 yılında üretilmeye başlandı (4 yıl)
  • Boğmaca aşısı: 1906 – 1914 (8 yıl)
  • Grip aşısı: 1931 – 1945 (14 yıl)
  • Çocuk felci aşısı: 1935 – 1955 (20 yıl)
  • Hepatit A: 1967 – 1991 (24 yıl)
  • Su çiçeği aşısı: 1954 – 1988 (34 yıl)
  • Difteri aşısı: 1883 – 1923 (40 yıl)
  • Hemofilus influenza aşısı: 1933 – 1977 (44 yıl)
  • Tifo aşısı: 1838 – 1896 (58 yıl)
  • Pnömokok aşısı: 1911 – 1977 (66 yıl)
  • Menenjit aşısı: 1906-1974 (68 yıl)
  • AIDS aşısı: 1986 – ? (Hala bulunamadı)
  • Bu istatistiklerin gelecekteki aşıları temsil etme olasılığı oldukça düşük. Günümüzün teknolojik imkanları sayesinde aşı geliştirmenin birçok aşaması hızlandırılabiliyor


    Özellikle son 20 yıldır modern teknoloji yatırımları, Ar-Ge çalışmalarını hızlandırmış durumda. Corona virüsü aşısının 8 ay gibi kısa bir zamanda tescillenmesi de bu durumun en somut örneği.

    Kaynak: 1 2 3

    PaylaşTweetleGönder
    Cansu Saçı

    Cansu Saçı

    Fikrinden yansıyanları yazar.

    İleri
    Yağmur Ormanlarında Bir Hazine: Tarih Öncesi Dönemden Kalma 16 İlginç Çizim

    Yağmur Ormanlarında Bir Hazine: Tarih Öncesi Dönemden Kalma 16 İlginç Çizim

    Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

    Listelist'e üye ol

    İlgili İçerikler

    Corona Virüsü:  Oxford Üniversitesi’nin Geliştirdiği Aşı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
    Koronavirüs

    Corona Virüsü: Oxford Üniversitesi’nin Geliştirdiği Aşı Hakkında Bilinmesi Gerekenler

    Yapılan Testlerden Uzman Görüşlerine: Tescil Alan İlk Corona Virüsü Aşısı “Sputnik” Hakkında Neler Biliniyor?
    Koronavirüs

    Yapılan Testlerden Uzman Görüşlerine: Tescil Alan İlk Corona Virüsü Aşısı “Sputnik” Hakkında Neler Biliniyor?

    Rusya Koronavirüs Aşısını Buldu: Aşı Tescillendi, Seri Üretime Geçiliyor
    Gündem

    Rusya Koronavirüs Aşısını Buldu: Aşı Tescillendi, Seri Üretime Geçiliyor

    Birbirlerine Duydukları Sevgileri ve Verdikleri Mücadeleleriyle Dünyayı Değiştiren 7 Çift
    Tarih

    Birbirlerine Duydukları Sevgileri ve Verdikleri Mücadeleleriyle Dünyayı Değiştiren 7 Çift

    14 Nisan 2021
    Chloé – Signature Parfüm İncelemesi ve Kullanıcı Yorumları
    Alışveriş

    Chloé – Signature Parfüm İncelemesi ve Kullanıcı Yorumları

    14 Nisan 2021
    Oruç Tutmanın Sağlığa Etkileri: Oruç Tuttuğunuzda Vücudunuzda Neler Olur?
    Gündem

    Oruç Tutmanın Sağlığa Etkileri: Oruç Tuttuğunuzda Vücudunuzda Neler Olur?

    14 Nisan 2021
    Popüler Çizgi Karakterleri Gerçek Birer İnsan Gibi Resmeden Başarılı Sanatçı: Darky Artist
    Sinema

    Popüler Çizgi Karakterleri Gerçek Birer İnsan Gibi Resmeden Başarılı Sanatçı: Darky Artist

    14 Nisan 2021
    Faydaları Saymakla Bitmeyen Kiraz Sapı Çayı Ve En İyi Kiraz Sapı Çayları
    Alışveriş

    Faydaları Saymakla Bitmeyen Kiraz Sapı Çayı Ve En İyi Kiraz Sapı Çayları

    14 Nisan 2021
    Yürürken Yaptığımız ve Sağlığımıza Zarar Veren 9 Kritik Hata
    Sağlıklı Yaşam

    Yürürken Yaptığımız ve Sağlığımıza Zarar Veren 9 Kritik Hata

    14 Nisan 2021
    Kükreyen Yirmiler: Amerika’nın En Görkemli Dönemi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
    Tarih

    Kükreyen Yirmiler: Amerika’nın En Görkemli Dönemi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

    13 Nisan 2021
    Don Kişot’tan Ayı Louis’e: Hiçbir Zaman Yayınlanmamış 13 Disney Filmi
    Disney Filmleri

    Don Kişot’tan Ayı Louis’e: Hiçbir Zaman Yayınlanmamış 13 Disney Filmi

    13 Nisan 2021
    Büyük Buhran’dan Günümüze: Popüler Kelime Oyunu Scrabble Nasıl Ortaya Çıktı?
    Gündem

    Büyük Buhran’dan Günümüze: Popüler Kelime Oyunu Scrabble Nasıl Ortaya Çıktı?

    13 Nisan 2021
    Çamaşır Makinesi Nasıl Temizlenir? Tertemiz Çamaşırlar İçin Bilmeniz Gereken Temizlik Yöntemleri
    Alışveriş

    Çamaşır Makinesi Nasıl Temizlenir? Tertemiz Çamaşırlar İçin Bilmeniz Gereken Temizlik Yöntemleri

    13 Nisan 2021
    İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?
    ListeList Özel

    İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?

    7 Ekim 2020
    Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
    Alışveriş

    Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

    10 Nisan 2020
    Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu
    Gündem

    Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu

    9 Nisan 2020
    Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları
    Alışveriş

    Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları

    8 Nisan 2020
    Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi
    ListeList Özel

    Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi

    8 Nisan 2020
    Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
    Alışveriş

    Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

    25 Mart 2020
    Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
    ListeList Özel

    Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

    16 Mart 2020
    Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri
    Alışveriş

    Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri

    15 Mart 2020
    Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar
    Teknoloji - Bilim

    Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar

    28 Eylül 2019
    Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü
    Alışveriş

    Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü

    8 Haziran 2019
    Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?
    Sağlıklı Yaşam

    Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?

    10 Nisan 2019
    “Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi
    Gündem

    “Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi

    9 Nisan 2019
    • Hakkımızda
    • Gizlilik Politikası
    • Muvafakatname
    • Yazı Gönder
    • Reklam
    • İletişim

    © 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

    Sonuç bulunamadı
    Tüm sonuçları görüntüle
    • Ana Sayfa
    • Gündem
    • ListeList Özel
    • Alışveriş
    • Koronavirüs
    • Sinema
    • Kadın
    • Diğer
      • Edebiyat
      • Sağlıklı Yaşam
      • Seyahat
      • İş Yaşamı
      • Tiyatro
      • Hayvansever
      • Spor
      • İstanbul
      • Tarih
      • Müzik
      • Astroloji
      • +18
      • Ekoloji
      • Tasarım
      • Dizi
      • Teknoloji – Bilim
      • Yeme – İçme
      • Pürtelaş
      • Testler
      • Video

    © 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

    Oturum süresi doldu

    Lütfen tekrar giriş yapın. Giriş sayfası yeni bir pencerede açılacaktır. Giriş yaptıktan sonra pencereyi kapatıp bu sayfaya dönebilirsiniz.

    >

    ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız.

    Daha fazla bilgi ve hangi çerezleri kabul edip etmeyeceğinizi öğrenmek için ayarlara bir göz atabilirsiniz.

    ListeList
    Gizlilik

    ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız. Çerez bilgileri tarayıcınızda saklanmaktadır ve takip eden ziyaretlerinizde siz olduğunuzu bilebilmek, sitenin hangi alanlarını ilgi çekici bulduğunuzu incelemek gibi amaçlarla kullanılmaktadır.

    Kullanılması gerekli çerezler

    Kullanılması gerekli çerezler tercihlerinizi saklamak ve buna uygun hizmet verebilmek adına her zaman etkin durumdadır.

    Eğer bu çerezi kapatırsanız, bu ekranda yapmış olduğunuz tercihleri de saklayamayız. Bu da siteye ger gelişinizde çerezleri etkinleştirip etkinleştirmeme işlemini tekrar yapmanız gerektiği anlamına geliyor.