Isı, işlemci performansını etkileyen en büyük engellerden biridir ve ısıyı dağıtmak özellikle küçük cihazlarda oldukça zorlaşabilmektedir. Frore Systems adlı bir girişim, dizüstü bilgisayarlar için; testlere göre klasik “dönen bir fan ve ısı borusu” sisteminden daha iyi soğutma yapan, daha az yer kaplayan ve daha az gürültü üreten yeni bir soğutma sistemini CES 2023 başta olmak üzere pek çok yerde sunmaya başladı. Şirket, gelişen teknoloji ile birlikte; geleneksel soğutmaya sahip modellerden daha iyi ve sürdürülebilir performans sunan, daha ince ve daha sessiz dizüstü bilgisayarlar oluşturmasına olanak tanınabileceğini ifade ediyor. AirJet isimli modüllere sahip olan ve bahsi geçen alternatif soğutma sistemine sahip olan ilk ürünler bu yıl piyasaya sunulabilir.
Bu yazımızı da incelemek isteyebilirsiniz: Bilgisayarların Performansını Arttıran ve Ömrünü Uzatan En İyi Sıvı Soğutma Sistemleri
AirJet nedir ve nasıl çalışır?
AirJet modülleri, fan kullanmadan aktif soğutma sağlayan ve “katı hal termal çözümü” de denen alternatif bir sistem sunuyor. Soğutma modülünün üstünde bulunan ve ultrasonik frekansta titreşen küçük zarlar, havalandırma deliklerinden havayı çekiyor ve onları “yüksek hızlı titreşimli jetler” halinde yanlardaki deliklerden dışarı atıyor. Böylece CPU, GPU veya diğer yongalar tarafından üretilen ısının hızlı bir şekilde dağılmasını ve havalandırma delikleri aracılığıyla bir dizüstü bilgisayarın her iki yanından dışarı itilmesini sağlıyor.
AirJet ne zaman çıkacak? AirJet özellikleri
Frore, AirJet aktif soğutma çiplerine sahip dizüstü bilgisayarların bu yıl; yani 2023 yılında raflarda olacağını duyurdu. Frore CEO’su Seshu Madhavapeddy, yakın zamanda verdiği bir röportajda; alternatif bir soğutma yöntemi geliştirdiklerini, havalandırma delikleri yalnızca bilgisayarın her iki yanında olacak şekilde aktif soğutma sunmanın mümkün olduğunu söylemişti. AirJet, geleneksel dizüstü bilgisayar fanlarının yerini almayı hedefliyor.
Şirket, AirJet’in bazı yapılandırmalarda CPU performansını ikiye katlayabileceğini de iddia ediyor. Elbette AirJet modüllerinin kullanılacağı bir dizüstü bilgisayarın kasasının, güç kaynağının ve anakartının bu modüller ile uyumlu olarak tasarlanması gerekiyor. Bu nedenle bu alternatif soğutma mekanizmasını yalnızca yeni modellerde görebileceğiz. AirJet’li cihazların avantajı, alt taraflarında birer havalandırma girişine ihtiyaç duymamalarıdır. AirJet, bu sayede cihazlarınızın toz geçirmezliğinin korunmasına da fayda sağlar.
AirJet modülleri, ortalama bir fandan daha az yer kapladığından, 11 mm (0,43 inç) kalınlığındaki ultrabook adı da verilen dizüstü bilgisayarlarda kullanılabilirler. Şimdiye kadar bu kadar ince dizüstü bilgisayarların çoğu güçlü bir soğutma teknolojisinden yoksundu.
Sözü edilen, bu alternatif soğutma yönteminin ve bunun uygulandığı aktif soğutmalı bilgisayarların fansız bilgisayarlar kadar ince ve hafif olabileceği ile sınırlı değildir. Teknolojinin, CPU’ların daha uzun süreler boyunca hız kesmeden daha yüksek hızlarda çalışmasına izin verecek kadar yeterli soğutma performansı sunması da sürdürülebilir performansta büyük bir fark yaratabilir. Ayrıca AirJet soğutması ilk testlerde maksimum 24 desibel gürültü ürettiği için, AirJet soğutmalı laptoplarda; fanlı soğutma yönteminin uygulandığı laptoplardan çok daha sessiz bir kullanım deneyimi yaşayabilirsiniz.
AirJet modelleri ve fiyatları
Frore şimdiye kadar modüllerin iki versiyonunu geliştirdi. Yaklaşık 1 watt güç tüketen AirJet Mini, 5,25 watt’a kadar ısı dağıtabilen en küçük modüldür, AirJet Pro ise 1,75 watt’lık güç tüketimi ile 10,5 watt’a kadar ısı dağıtabilen diğer modüldür. Küçük bir soğutma çipi, sağladığı sistem ile teorik olarak kendisinden on kat daha büyük bir fan tarafından üretilen karşı basıncı ısı üzerinde oluşturabilir. Bu nedenle katı hal çipi, kompakt bir dizüstü bilgisayar soğutucusuyla karşılaştırıldığında kağıt üzerinde neredeyse 10 kat daha verimlidir.
28 watt’a kadar işlemciye sahip tipik bir dizüstü bilgisayar için AirJet’in iki ila üç Pro modülüne ihtiyacınız olurken, üç veya dört Mini modülü ise giriş seviyesi bir dizüstü bilgisayarı rahatlıkla soğutabilir.
Maliyetler söz konusu olduğunda ise Frore, soğutma çiplerinin maliyetlerinin o kadar yüksek olmayacağını ve şirketin 2023’ün ikinci yarısında AirJet çiplerini entegre eden cihazları piyasaya sürmek için seçkin bilgisayar markalarının hazır sistemleriyle kimi testler gerçekleştirdiklerini söylüyor.
Sonuç yerine
Elbette, AirJet teknolojisi kısa bir süre içerisinde fanlı soğutma sistemlerinin yerini alamayacak, ancak PC üreticilerinin bu modüllerle çalışmak üzere tasarlanmış güncellenmiş anakartları ve dizaynları; özellikle ince notebook’larda yakın vadede karşımıza çıkacak. AirJet piyasaya sürülene kadar Frore’un sunduğu rakamlar fazla iddialı gelse de dış dünyadaki performans testlerinde sağlayacağı başarıyı (veya başarısızlığı) yakın zamanda göreceğiz. Ancak şirket şimdiden Qualcomm, GiS ve Intel desteğine sahip. Hatta Intel, AirJet’i gelecekteki Evo platformlu dizüstü bilgisayarlarında kullanmayı planlıyor.
Frore, üreticilerle bu yılın başlarında piyasaya sürülebilecek yeni ürünler üzerinde çalıştığını ifade ediyor, bu soğutma yönteminin dönen fanlar kadar yaygın hale gelip gelemeyeceğini önümüzdeki yıllarda göreceğiz.
