Otostopçunun Galaksi Rehberi (The Hitchhiker’s Guide To The Galaxy) ile efsaneleşen 42 sayısı sizin için bir anlam ifade ediyor mu? Sizin için herhangi bir anlamı olmasa da ilginç öyküsüyle 42’ye dair belki de hiç duymadığınız ayrıntılar…
Gizemli sayılar serisi ilgi toplamışken serinin devamını getirmek farz oldu. “Filozoflardan Dini Değerlere: 33 Sayısı ve Gizemli Anlamları” yazısından sonra fizikçi Feynman’ın da kafayı taktığı “137” sayısını anlatmaya çalışmış ve her “gizemli rakam ya da sayı”yı tek tek incelemek mümkün olmayacak gibi gözüktüğünden belli başlı sayılardan bir sonrasına geçelim dedik.
O halde, edebi bir yolculukla başlayıp uzun bir dönem için popüler kültürün dayanaklarından olan “42” sayısını sahneye davet ediyoruz…
İlk emir: Oku!
Bir kitapla başladı her şey… İngiliz Bilimkurgu yazarı Douglas Adams’a ait “Otostopçunun Galaksi Rehberi” isimli kitabı edebiyatta başlayan bir akım olarak tiyatro ve sinemada da yankı buldu. Hikayede o kadar ilgi çekti ki, ardından çığ gibi büyüyen bu ilgi, insanları kocaman bir gizem çözmenin arayışlarına itti. Mekanlarda “42” numarayı devleştiren rezervasyonlar, kitabın yazarı Adams’ın “42. yaş” gününde Pink Floyd tarafından sahneye çıkarılması, keşfedilen bir asteroide “2001DA42” isminin veirlmesi, Doctor Who’nun “42. bölümü”ndeki esaslı gönderme, Lewis Carrol’un eseri Alice Harikalar Diyarı’nda 42 adet illüstrasyonun bulunması, matbaada basılan ilk eser olmasıyla bilinen Gutenberg İncili’nin her sayfasında 42 satır olduğundan “42 satırlık İncil” olarak tarihe geçmesi, Kabalistik fikir sisteminde Tanrı’nın adının “42” harften oluştuğuna yönelik inanç ile Budizm’de yer alan “42 bölümlük sutra” (kutsal metinlerden meydana gelen kitap) ve daha nicesi…
“42”yi gizemli sayı haline getiren eser
Otostopçunun Galaksi Rehberi kitabını okumak, filmini izlemek isteyenin keyfini kaçırmamak adına kitabın özünden bahsedelim; öyküde “Derin Düşünce” isimli muhteşem bir bilgisayar var. Karakterler için bu bilgisayar gerçek bir rehber(?) Her soruyu önce bu bilgisayara soracaksınız!
Ancak ilginç bir durum var… Bilgisayar her sorulan soruya 7.5 milyon yıl sonra cevap veriyor. Daha da ilginci tüm soruların tek bir karşılığı var; “42”. İşte ipin ucu burada kaçıyor zaten.
Bize uyarlasak mesela… Türkiye, AB’ye ne zaman girecek? 42… Yıl mı, ay mı? Başka bir soru soralım; Demet Akalın Türkçe öğrenecek mi? Cevap yine 42…
Gel de çık işin içinden…
Mark Vernon da az değil
Douglas Adams, yarattığı Otostopçunun Galaksi Rehberi’yle “42”yi gizemli kıldı ama büyük katkılardan birini de aslen Agnostik bir Hristiyan olan eski rahip ve yazar Mark Vernon yaptı.
Vernon, bir defasında bu gizemli sayı için “derin düşünce, bilgelik anlamı taşıyor” demiş.
42 için ortada olan bazı iddialar ise tavsiye içeriyor
Örneğin, “41 sayısı karşınıza çok çıkıyorsa amaçlarınıza ulaşmak için çalışmaya başlamalısınız.” diyenler var.
Rüya tabiri gibi olan bu ve benzeri tavsiyeler için 42’yi görmeye hacet var mı bilemedim..
Ah Barış Abi aşk olsun
Olsun tabii. Adam, aşkla anlatıyor, aşkla yazıyor.
Youtube’un “Efendileri”nden Barış Özcan’ın da tatlı dili ve güçlü kalemiyle yorumladığı bu sayıyı herhangi bir zamanda herhangi bir ortamda ilk duyduğunuzda aklınıza plaka kodundan dolayı Konya gelebilir ama Konya’nın geniş ovalarından farklı coğrafyalara kadar geniş alanlarda küresel sayılabilecek bir etki yaratan bu sayının bir de sözelcilerin sevmeyebileceği matematiksel mesnetleri var…
Gizemli sayılar arasındaki 42 ve Pi sayısının ilişkisi nedir?
Öyle ya, okulda öğrenilmesi kolay olsun diye yuvarlanıp 3.15 olarak alınan Pi sayısı ile bizim gizemli sayımız 42’nin ne gibi bir bağı olabilir?
İşte cevap; Pi sayısının 242.422’nci basamağından sonraki 8 sayı 42424242 biçimindeymiş… 42’nin sayısal ifade olmasının dışında matematikteki tek ilişkisi Pi sayısı da değilmiş. Onluk sistemdeki 42’nin 2’lik sistemdeki karşılığı 101010 olarak belirleniyor. Kod dünyasına meraklı olanlar da anladı.
“İlk basamak üzeri ikinci basamak ikinci basamak üzeri ilk basamağa eşittir, dolayısıyla 42 = 24 = 16’dır. Bu özellik iki basamaklı sayılar içinde sadece 42 ve 24’te vardır” diyor bir başka iddia.
Ayrıca 42, 41’den sayısal anlamda büyük olmasıyla birlikte nitel açıdan da büyüklük taslıyor. Meleklerin, kulları korumak ve onlara rehberlik etmek için bu sayıyı mesaj olarak kullandığı iddia ediliyor. İlerleme ve istikrar manası taşıyormuş.
“41 kere maaşallah” demeyiz artık. “Heyt be! 42 kere maaşallah” jargona girdi girecek demek ki…
42’den Azrail de nasibini almış
Kültürler arası farklılıkların örneklerini görmek için Uzak Doğu’ya uzanmak yeterli oluyor. Çünkü 42 için Japonlar bardağa boş tarafından bakıyormuş ve o uzak diyarlarda bu sayının uğursuzluk getirdiği düşünülüyormuş. Söylenene göre bu sayının anlamı “ölüm”müş… Azrail’in adı “42 olmuş.
Barış Özcan haklı değil mi?
Barış Özcan, Tuhaf‘ın Ekim sayısında da bu konuya değinmiş ve dünyayı kasıp kavuran “42” çılgınlığının gizemini çözmüştü. Sözü ona bırakıyoruz; “…Douglas Adams, ölümünden bir yıl önce bir kez daha aynı soruyla karşılaşınca daha fazla dayanamayıp bir açıklama yaptı…”
Uzun bir süre gizemini koruyan “42”nin gizemi yokmuş meğer. Ben demiyorum… Barış Abi?
“…Bir sabah işine giderken (Douglas Adams) aklında yazmakta olduğu kitabın o bölümünde cevabı nasıl vermesi gerektiğini düşünüyordu. Sonunda hiçbir anlamı olmayan bir sayı olmasına karar verdi. Kısa, akılda kalıcı ve tamamen rastgele bir sayı.
Adams’ın “Masama oturdum, boş gözlerle bahçeye baktım ve bu sayının 42 olmasını istedim.” sözlerini aktaran Barış Özcan ekliyor; “… Gizemli bir şeyi gördük mü onu hemen açıklamaya çalışma eğilimindeyiz. Soru sormayı öğrenmeden cevap bulmaya çalışıyoruz…”
Barış Özcan haksız mı?
