Bugün 1 NİSAN… Her 1 Nisan’da olduğu gibi bugün de dünyanın pek çok yerinde ve ülkemizde insanlar, özellikle gençler ve çocuklar küçük şakalar ve hilelerle birbirlerini kandırmaya, güldürmeye çalışacaklar. Hatta bazı ciddi yayın organları bile yapacakları minik “yalan” haberlerle bu güne renk katacaklar. Bizden uyarması, bugün daha dikkatli olun ve bugünün neden “şaka günü” olduğuna kısaca bir göz atın; çünkü bu yazı Listelist olarak yayınlayacağımız son yazı…
1. Sınıfları mı değişsek?
Çocukluk ve öğrencilik yıllarının en sevilen günlerindendir 1 Nisan’lar. Bir kaç gün öncesinden planlar, hazırlıklar yapılır. Özellikle öğrenciler, hangi hocanın dersinde hangi şakayı yapacaklarını düşünürler. Kimileri sınıfları değiştirerek öğretmenlerini şaşırtmaya çalışırken, kimileri de hiç konuşmamak ya da öğretmen sınıfa geldiğinde ayağa kalkmamak gibi masumca şakalar hazırlarlar.
2. Eşek şakası olmasın
Tabii anlayışlı ve iyi gününde olan bir öğretmene denk gelinirse bu şakalar çok da eğlenceli olur ama öğretmeninizin keyfi yerinde değilse vay halinize; Nisan 1 şakası “eşek şakasına” dönüşüverir.
3. Bak şu Sezar’ın yaptığına
MÖ 46 yılında Roma İmparatoru Sezar, takvimin başlangıcını ocak ayı olarak ilan eder ancak çok uzun bir süre daha yani 16. yüzyılın ortalarına kadar, Avrupa’da yeni yıl geleneksel olarak, bahar aylarının başlangıcı olarak da kabul edilen mart ayının 25’inde başlardı.
4. Değişen takvim ve Fransa
1564’te Fransa Kralı IX.Charles, Sezar’dan tam 1610 yıl sonra takvimi değiştirerek yıl başlangıcını Ocak ayının birinci gününe alır. O zamanın iletişim koşullarında bazı insanların bu gelişmeden haberi olmaz. Bazıları ise bu kararı protesto etmek amacıyla eski adetlerini sürdürürler. Eskisi gibi 1 Nisan’da partiler düzenlemeye, birbirlerine hediyeler vermeye devam ederler.
5. Bütün Aptalların Günü
Yeni takvimden haberdar olup onu kabul ederek uygulayan diğerleri ise bunları “1 Nisan aptalları” olarak nitelendirip, bu güne ‘Bütün Aptalların Günü’ adını verirler. Bu günde diğerlerine sürpriz hediyeler hazırlayıp onları hiç yapılmayacak partilere davet ederler, gerçek olması mümkün olmayan haberler üretip yayarak onları kandırırlar.
6. Fransa’dan dünyaya yayılan 1 Nisan
Yıllar sonra takvimin ayları yerine oturup yılın ilk ayının ocak ayı olmasına alışılınca, Fransızlar 1 Nisan gününü kendi kültürlerinin bir parçası olarak görmeye başlarlar. Zaman içinde bu geleneği gittikçe süsleyerek, zenginleştirerek ve yaygınlaştırarak devam ettirirler.
Bunu muziplik nedeniyle, “şaka” niyetine, gülmek için yaptıklarını söylerler. O günden itibaren her yılın 1 Nisan günü, büyük-küçük herkesin birbirine şaka yaptığı bir eğlence günü haline dönüşür böylece. Fransız kökenli bu geleneğin İngiltere’ye ulaşması yaklaşık iki yüzyıl sürer. Oradan da Amerika’ya ve bütün dünyaya yayılır.
7. Nisan Balığı
1 Nisan’ı hala yılbaşı olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacı ile yapılan şakalar, bir süre sonra gelenek haline gelir. 1 Nisan’ı yılbaşı kabul edenlere ise “Nisan Balığı” ismi verilir.
Bir de 1 Nisan ile ilgili bir başka “Nisan Balığı” kavramı vardır. Fransa’da yılın bu döneminde balıkların üreme mevsimi olduğu için balık avı yasaktır. İşte böyle bir ortamda bazı şakacı kişiler, balık avcılarını kandırmak için ırmaklara ‘Nisan Balığı’ diye bağırarak çiroz ringa balıkları atarlarmış. Bu şaka kavramı da buradan türemiş.
Günümüzde artık tatlı sulara balıklar atılmasa da balık şeklinde çikolatalar yenerek, insanların arkasına kağıttan balıklar iliştirilerek, dostlar işletilerek bu özel şaka geleneği de bir şekilde hâlâ yaşatılıyormuş.
8. Hile Günü
Hristiyan âleminin çoğunda “Şaka Günü” olarak bilinen 1 Nisan, bazı Müslümanlar tarafından “Hile Günü” olarak kabul edilir. Rivayetlerde, “15. yüzyılın sonlarında Haçlı ordusu, Endülüs Müslümanları’nın son kalesini kuşatarak buradaki Müslümanları hileyle öldürüp kaleyi alır.” diye anlatılır bu gün.
9. Tarihte olmayan bilgi
1 Nisan’ın tarihi bazı yerlerde her ne kadar yaygın olarak Müslümanlar’ın şehit edildiği “Hile Günü” olarak anlatılmış olsa da, tarihi kaynaklarda böyle bir bilgiye rastlanmıyor. Aksine, Endülüs’teki son kale olan Gırnata’nın düşüş tarihi, 2 Ocak 1492 olarak belirtiliyor.
10. Pagan kültüründen gelen bayram
Nisan 1 veya Nisan Balığı; Hollanda, Belçika, Kanada, ABD, İsviçre, Japonya dahil dünyanın pek çok yerinde tanınmaktadır. Nisan 1 ile ilgili başka bir efsane de; Pagan kültüründe 1 Nisan’da kutlanan “Fous bayramı”dır. Antik Roma’da “Hilarya” adıyla benzer bir bayram da kutlanmaktadır. Hindistan’da ise bu bayram 31 Mart’ta “Holi” adıyla kutlanır.
11. Renkli televizyon nasıl yapılır?
Dünyanın pek çok ülkesinde 1 Nisan’da yapılan şakalar güldürürken, kimileri ise tarihe geçecek kadar ilgi çekmiştir. Güldüren şakaların yanı sıra sonucu mahkemelere kadar uzanan şakalar da unutulmamış tabii. İşte bunlardan birkaçı…
1962’de İsveç’in siyah-beyaz yayın yapan tek televizyon kanalına 1 Nisan’da çıkan bir teknisyen, yeni ve çok basit bir teknoloji sayesinde izleyicilere renkli televizyon izleyebilecekleri müjdesini verdi. Bu yöntem ekranın önüne bir naylon kadın çorabı germekti ve yüz binlerce kişi bu öneriyi gerçekten denemişti.
12. Uçan insanlar
1976 yılında İngiliz gökbilimci Patrick Moore, 1 Nisan’da, 09.47’de Plüton gezegeni Jüpiter’in arkasından geçerken sıra dışı bir olay meydana geleceğini, gezegenlerin bu dizilişinin Dünya’nın çekim gücünü azaltacağını ve tam bu anda sıçrayanların uçma hissi yaşayacaklarını söyler. Tabii yine yüzlerce insanın bu habere inanarak uygulamaya geçtiği duyulur ertesi gün.
13. Solaklar için hamburger
1998 yılında ise ünlü bir fast food firması, ABD’de bir gazeteye verdiği bir sayfalık ilanda “solaklar” için özel bir menü hazırladıklarını duyurur. Bu menüdeki hamburger, solakların kolayca yiyebilmesi için 180 derece dönebiliyordur. Firma ertesi gün bu menünün şaka olduğunu açıklasa da insanlar günlerce bu menüyü sorarlar; hatta bazı kişiler, bunun sağ elini kullananlar için olanının da üretilmesini talep ederler.
14. Pi sayısını yuvarlamak
1998’de Alabama’da bir bilim dergisi, Alabama Eyalet Meclisi’nin Pi sayısının 3.14159 olan değerini yuvarlayıp 3.0 olarak değiştirmeyi kabul ettiğini yazar. Haber kısa sürede internette yayıldı. Bunun bir şaka olduğu, Alabama Eyalet Meclisi’nin protesto dolu mektuplar alması üzerine ortaya çıkar.
15. Hamilelik beş aya iniyor
Geçen yıl AA tarafından yayına verilen ve “Hamilelik süresini 5 aya indirecek mucizevi buluş” başlıklı haberde; İsviçreli bilim adamlarının, anne karnında bebeğin gelişimini hızlandırmayı başardığı, çalışmalar tamamlandığında kadınların 5 ayda doğum yapabileceği bilgisine yer verilmişti. Birçok internet sitesi tarafından kullanılan haber, dünyada ve Türkiye’deki Twitter’da TT olmuştu.
16. Sonucu en ağır şaka
Sonucu en ağır olan şaka ise 1 Nisan 2006’da İstanbul’da yaşanmıştı. Vapurla Kadıköy’den Beşiktaş’a giden bir yolcu, 1 Nisan şakası olarak “Üzerinde bomba olduğunu” söylemişti. Şakacı, tabii ki vapur iskeleye yanaşınca gözaltına alınmış ve 2 Nisan’da da tutuklanmıştı.
Şakacı yolcu hakkında, İstanbul 8. Asliye Ceza Mahkemesinde, “Halk arasında korku ve panik yaratma” iddiasıyla dava açılmış ve kendisine 15 ay hapis cezası verilmişti. Mahkemenin, hakkında verdiği hapis cezası kararını Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na temyize gönderen şakacının talebi ise Yargıtayca reddedilmişti.
Hep gülümseyebileceğimiz şakalı nice günlere ve yeni yazılara… NİSAN 1 🙂
