Volkanlar, insanlık tarihi boyunca hem hayranlık uyandıran hem de büyük yıkımlara yol açan doğa harikaları olarak karşımıza çıktı. Antik dönemde Pompei şehrini yok eden Vezüv Yanardağı’ndan günümüzde aktif halde olan sayısız yanardağa kadar, bu dev yapılar çevrelerindeki yaşamı sürekli olarak tehdit ediyor. Modern teknoloji ve bilimsel ilerlemelere rağmen, hâlâ volkanların hemen yanı başında kurulmuş şehirlerde hayat sürdürülüyor. Tehlikenin gölgesinde kalan bu şehirler, tarihten ders alıp alamadığımızı sorgulamamıza neden oluyor. İşte, volkanik dağlara yakın olan şehirler ve bu şehirlerin karşı karşıya olduğu riskler…
1. Hilo, Hawaii
Hawaii’nin en kalabalık yerleşimlerinden biri olan Hilo, yaklaşık 45 bin kişiye ev sahipliği yapıyor. Tropikal güzellikleriyle ünlü bu kent, aynı zamanda dünyanın en güçlü ve en büyük volkanlarından biri olan Mauna Loa’nın eteğinde yer alıyor. Mauna Loa, 1843’ten bu yana 32 kez patlayarak bölgeyi tehdit etti. 1984 yılındaki büyük patlama sırasında Hilo’nun birkaç kilometre yakınına kadar ilerleyen lavlar, şehri geceleri aydınlatacak kadar şiddetliydi. Neyse ki lav akışı, yerleşim alanına ulaşmadan yön değiştirdi.
2. Napoli, İtalya
Vezüv Yanardağı’nın gölgesinde yer alan Napoli, volkanik tehlikeye alışık bir şehir. Ancak Napoli’yi asıl tehdit eden Campi Flegrei adındaki “süpervolkan”. Sadece 20 tane süpervolkan olduğu bilinen dünyada, Campi Flegrei’nin son patlaması 1538 yılına dayanıyor. Eğer tekrar harekete geçerse, yalnızca Napoli değil, Fransa ve İspanya’daki şehirler de etkilenecek. Yaklaşık 3 milyon kişinin tahliye edilmesi gerekecek ve bölgeyi kaplayan duman, Avrupa’nın bazı kısımlarında uzun süre varlığını sürdürecek.
3. Goma, Kongo
Yaklaşık 800 bin kişinin yaşadığı Goma, Nyiragongo Dağı’nın eteğinde kurulu. Diğer şehirlerden farklı olarak, Goma her an volkanik tehlikeyle yüz yüze. 2021’de meydana gelen son patlamada, yanardağ lav püskürtmeye başladığında şehirde yaşayan yaklaşık 2 milyon insan tahliye edildi. Ne yazık ki, patlama sırasında 32 kişi hayatını kaybetti ve binlerce ev yıkıldı.
Filipinler’in Bicol bölgesinin merkezi olan Legazpi, aynı zamanda ülkenin en aktif volkanlarından biri olan Mayon’un gölgesinde yaşıyor. Kültürel ve ekonomik açıdan önemli bir şehir olan Legazpi, volkanik aktiviteleri adeta bir turistik cazibe merkezine dönüştürdü. Yerel mitolojide kutsal sayılan Mayon Yanardağı, 2000 yılından bu yana birçok kez patladı. Bu patlamalar insanları yaraladı, yaşam alanlarını tahrip etti ve binlerce kişiyi zorunlu tahliyeye mecbur bıraktı.
5. Kagoshima, Japonya
Volkanik dağlara yakın olan şehirler yazımızın sonuna geldik. Japonya’nın güneyinde, “Doğu’nun Napoli’si” olarak bilinen Kagoshima, Sakurajima Yanardağı’nın yakınında bulunuyor. 500 binin üzerinde nüfusu olan Kagoshima’da, halk her an lav, kül ve volkanik kaya parçalarının tehdidi altında yaşıyor. Bölge sakinleri, başlarına gelebilecek kül ve molozlardan korunmak için özel başlıklar takıyorlar. Sakurajima, 2010-2016 yılları arasında birçok kez patladı ve çevreye lav ve kaya saçtı.
Bu şehirlerde yaşam, her an patlayabilecek volkanların gölgesinde devam ediyor. Bölge halkı ve yerel yönetimler, büyük bir felaketi önlemek adına sürekli tetikte. Ancak bu durum, insanlığın doğa karşısında ne denli kırılgan olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
