Son dönemde Türkiye gündeminin en sıcak maddesi 14 Mayıs Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Seçimi. Haliyle televizyonlar, gazeteler ve meydanlar siyasi figürlerle dolu. Türkiye’nin kritik seçime doğru hızla ilerlediği şu günlerde, siyasetin en sıcak gündemlerinden biri ise elbette ekonomi. Hükümetin uzun süredir ısrarcı olduğu ekonomi politikası ülkede derin bir yoksullaşmaya, hayat pahalılığına ve Türk lirasının ciddi şekilde değersizleşmesine neden oldu. Üstelik bu tablo gün geçtikçe daha da iç karartıcı hale geliyor. Toplumun geniş kesimleri, temel yaşam malzemelerine dahi ulaşmakta zorlanıyor. Peki, 20 yıl önce durum nasıldı, son 20 yılda en çok hangi ürün ve hizmetler zamlandı? Detaylara birlikte bakalım.
Son yıllardaki ekonomik bozulma, milyonlarca insanın geçim sıkıntısı yaşamasına neden oluyor
14 Mayıs’ta yapılacak olan seçimlere dair dikkat çekici hususlardan biri de ekonomideki bu bozulma. Son günlerde ise bazı ürün ve hizmetlerin fiyatında olağan dışı artış gözleniyor. Bu ürünlerin başında soğan geliyor. Kilosu 30 lirayı aşan soğan, Türkiye’nin seçime gittiği şu günlerde, ülkedeki hayat pahalılığının en net göstergelerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.
Bununla birlikte kırmızı et de, bozulan ekonominin sembollerinden biri haline gelmiş durumda. Tedavüldeki en yüksek banknot olan 200 TL ile 1 kilogram kırmızı et satın almak, ne yazık ki artık mümkün değil. Peki, mevcut hükümet iktidara geldiğinde işler nasıldı? Son 20 yılda en çok pahalanan ürün ve hizmetler hangileri?
Alkollü içecekler, son 20 yılda en çok zamlanan ürünler arasında
Son 20 yıldaki Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri incelendiğinde, 2003 yılında 100 liraya satılan alkollü içeceğin fiyatının 2023 nisan ayı itibariyle 3.422 liraya yükseldiği görülüyor. Üstelik alkollü içeceklerdeki 20 yıllık fiyat artışı daha detaylı bir şekilde incelendiğinde ortaya çıkan başka tablolar da var.
Son 20 yılda alkollü içeceklerdeki fiyat artışı, ortalama enflasyondan 2,5 kat daha fazla. Bununla birlikte ilgili ürün hakkında geçerli olan fiyat artışının, özellikle son 10 yılında önemli oranda yükseldiği görülüyor.
2003 yılında fiyatı 100 lira olan bir gıda paketi, bugün 2.106 liraya satılıyor. Giyim sektöründeki fiyat artışı ise nispeten daha düşük
Mevcut koşullardaki yüksek fiyatlar nedeniyle milyonlarca vatandaş, temel gıda malzemelerine erişmekte büyük zorluk yaşıyor. Bunun yanı sıra 20 yılda fiyatı görece daha az artan ürün ve hizmetler de var. Örneğin 2003 yılında 100 liraya satılan bir giyim ürününün fiyatı bugün 391 lira.
Aynı dönemde 100 liradan satılan ayakkabının fiyatı ise 490 liraya ulaşmış durumda. Her iki ürünün fiyatında da son 20 yılda yaklaşık 4 ve 5 kat artış meydana geldiği görülüyor. Ancak TÜİK enflasyon sepetindeki diğer ürün ve hizmetlerdeki fiyat artış oranları incelendiğinde 4-5 katlık artışlar dahi makul görünüyor!
TÜİK verilerine göre 2003’ten bu yana fiyatı en çok artan ürün, mücevher
Son 20 yılda fiyatı en çok artan ürün ve hizmetler incelendiğinde birincilik koltuğunda “mücevherler, saatler ve kol saatleri” var. İlgili ürün kalemindeki fiyat artış oranı yüzde 6.024! Aynı dönemde kişisel bakım ürünleri ise yüzde 4.015 oranında zamlanmış vaziyette.
Ocak 2003-Nisan 2023 arasında çok sayıda gıda ürünü de ciddi şekilde pahalandı
Örneğin 2003 yılında 100 liralık bir tereyağının bugünkü fiyatı tam, 3.177 lira! Bir başka ifadeyle tereyağı, son 20 yılda yüzde 3.077 fiyat artış oranıyla en fazla pahalanan mutfak ürünleri arasında zirvede yer alıyor.
Patates için de benzer bir durumdan söz edilebilir. Patatesteki 20 yıllık fiyat artış oranı ise yüzde 2.764. Son dönemde sıklıkla gündeme gelen dana eti de ilgili tarihler arasındaki yüzde 2.735’lik artış oranıyla en çok pahalanan ürün ve hizmetler listesinin üst sıralarında yer alıyor.
Fiyatı en çok artan hizmetlerin başında ise ulaştırma geliyor
Ulaştırma hizmetlerindeki 20 yıllık fiyat artış oranı yüzde 1.353. Yani 20 yıl önce ulaştırma hizmeti için 100 lira ödeyen bir kişinin bugün aynı hizmet için 1.453 lira ödemesi gerekiyor.
Kaynak: 1
