ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » ListeList Özel » Bocuk Gecesi’nden Koleda Bayramı’na: Türkiye’nin Dört Bir Yanından Unutulmaya Yüz Tutmuş Ritüeller

Bocuk Gecesi’nden Koleda Bayramı’na: Türkiye’nin Dört Bir Yanından Unutulmaya Yüz Tutmuş Ritüeller

Birçoğu unutulmuş olsa da güzel coğrafyamızda hala pek çok ritüel gerçekleşiyor. İşte Antakya'dan Rize'ye ülkemizin unutulmaya yüz tutmuş ritüelleri...

Yunus Aygün Yazar: Yunus Aygün
4 Şubat 2022
Kategori: ListeList Özel
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Anadolu coğrafyası, binlerce yıldır pek çok topluluğa ev sahipliği yaptı. Haliyle günümüzde her bir topluluğun kültüründen izler bulmak mümkün. Konu Anadolu’nun zenginliği olduğunda akla gelen ilk şeylerden biri de yüzlerce, hatta binlerce yıldır var olan ritüeller. Kimi zaman yağmuru durdurmak kimi zamansa kötülüklerden korunmak için gerçekleştirilen bu ritüeller, günümüzde mümkün olduğunca yaşatılmaya çalışılıyor. Türkiye’nin dört bir yanından unutulmaya yüz tutmuş ritüelleri sizler için araştırdık. İşte Koleda Bayramı’ndan Bocuk Gecesine, Türkiye’nin ritüelleri…

Doğu Karadeniz’in sis kovma ve güneş duaları

Konu hala yaşayan ritüeller olduğunda akla gelen ilk ritüellerden biri sis kovma duası. Prof. Dr. Ahmet Caferoğlu, 1945 tarihli bir kitabında Trabzon’un Yomra ilçesinden ve Rize’den derlediği güneş duasından bahseder. Bu duaya göre ateşe kına dökülürse yağmur durmaktadır. Yağmuru durdurmak için bir diğer seçenek ise 41 kel adamın adlarını birer birer sayarak bir ipe 41 düğüm atmak, ardından bu ipi kıbleye bakan bir duvara asmaktır.

Sürmene bölgesinde ise kırmızı bir kukla hazırlanır ve değneğin ucuna takılır. Ardından çocuklar, kukla önde olmak üzere evleri gezmeye başlar. Evlerden mısır unu, yağ ve kaymak toplayarak kuymak yaparlar, bir kısmını da kayalara serperler. Bunun nedeni kargaların kuymağı yediğinde sisin de dağılacağına inanılmasıdır. Eş zamanlı olarak bir de tekerleme söylenir:

Gucgucura ne istersun
Allah’tan güneş isterum
Hatunlardan baş yağ isterum
Verursan ver gidelum
Vermezsan kov gidelum

Tabii Doğu Karadeniz’in ritüelleri bunlarla sınırlı değil

ritüeller

Hemşin halkı, yağmurun durmadığı anlarda bir çalı süpürgesini beze sararak bebek görüntüsü verirler. Ardından yörenin çocukları bu bebekle birlikte ev ev dolaşmaya başlar. Bir evin kapısına geldiklerinde “Ablik bublik ne istersin?” diye sorarlar. Cevapları ise şu şekilde olur:

Bir kaşık yağ isterim,
Tekneden kaymak isterim,
Verene bir koç oğlan,
Vermeyene kör, topal kız,
O da yansın ateşe.

Bu tekerlemeler eşliğinde evlerden topladıkları yağ ve unla höşmerim hazırlanır, eğlenceyle yenir.

Karadeniz dediğimizde akıllara sis ve yağmur gelir

ritüeller

Zira bu iki doğa olayı, Karadeniz’in ayrılmaz bir parçasıdır. Kimi zaman güneşe hasret kalınır. Böyle anlarda güneş duasına çıkılır ve yakılan bir ateşte tereyağı eritilir. Ardından gökyüzüne atılır ve dua edilir. Rize’nin Pazar Horti köyüne ait Babra Bubrik adı verilen güneş duasının sözleri şu şekildedir:

Babra bubrik ne’sder
Kaşuk kaşuk yağ isder
Folden yumurta isder
Tekneden kaymağ isder
Verenun oğli olsun
Vermiyenun kör topal kizi olsun
Allah’dan güneş isder.

Edirne ve Tekirdağ’ın Bocuk Gecesi

Eski çağlardan kalma bir Balkan geleneği olan Bocuk Gecesi, günümüzde Edirne ve Tekirdağ’ın bazı köylerinde kutlanıyor. Bu gecenin kökeni konusunda belirsizlikler olsa da araştırmacılar, bu ritüellerin Orta Çağ’a dek uzandığını düşünüyor. Bocuk Gecesi’nde insanlar bir araya gelerek bal kabağından yapılmış yiyecekler tüketiyorlar. Bal kabağına ek olarak kar suyunda haşlanmış mısır da ikram ediliyor.

Unutulmaya yüz tutan bu ritüel, yerel yönetimlerin de katkısıyla tekrar gün yüzüne çıktı. Bocuk Gecesi’nin kutlandığı tarihler değişiklik gösterse de genellikle yılın en soğuk zamanında kutlanması gerekiyor. Adını Bocuk ismindeki kötücül bir varlıktan alan bu gece, Bocuk’un zararlarından korunmamız gerektiğini hatırlatıyor. ? Bu gecede yapılan etkinlikler genellikle Cadılar Bayramı olarak da bilinen Halloween’e benzetiliyor. Yüzlerini boyayan gençler evlerin kapılarını çalarak kabak tatlısı istiyorlar. Bocuk’un hayvanlarına ve evlerine zarar vermesini istemeyen kişiler buralara da kabak tatlısı yerleştiriyorlar.

Koleda Bayramı

ritüeller

Bir başka Balkan geleneği olan Koleda, kışın en soğuk gecelerinde kutlanıyor. Bu gecede aile bireyleri ve komşular toplanıp kötü ve karamsar düşünceler ifade eden kıyafetler giyerek hikayeler anlatıyorlar. Koleda, antik Slav mitolojisinde yeni doğan güneş anlamına geliyor. Kışın ilk günlerinde bebek formunda olan güneş, yılbaşıyla birlikte ilahlaşıyor. Güneşin döngüleri, Slav paganizminde farklı pagan tanrılarla ilişkilendiriyor. Tıpkı Bocuk Gecesi gibi Koleda Bayramı’nda da bal kabağı tüketiliyor.

Koleda hazırlıkları genellikle 20 Aralık’ta başlıyor. Kişiler o güne has kıyafetler giyip motifli şapkalar takıyorlar. Ek olarak Koleda’ya özgü ritüel şarkılarını söylüyorlar. Bu ritüel genellikle Kırklareli bölgesinde gerçekleştiriliyor.

Kazdağları’nda Kutup Yıldızı karşılama

ritüeller

Yaklaşık 800 yıldır Kazdağları’nda gerçekleşen bu ritüel, aslında köylerde yaşayan Alevi Türkmenlere ait. Her yıl ağustos ayında, Kutup Yıldızı’nın dünyaya en yakın olduğu günlerde yöre halkı, Sarıkız’ın zirvesinde çadır kurup kurban kesiyor. Geleneğin Şamanizm’den kaldığına inanılıyor.

Türklerdeki dağ kültü inancıyla bağlantılı olduğu düşünülen bu ritüelde Sarıkız tepesi ziyaret ediliyor, kurbanlar kesiliyor ve dilekler dileniyor. Ek olarak zirve yakınındaki ağaçlar kesilmiyor, hayvanlar avlanmıyor. Sarıkız’ın mezarının olduğu düşünülen bu yer, aynı zamanda Tanrı’nın evi olarak kabul ediliyor. Zira tüm gök tanrıların yükseklerde özel bir tapınma yeri bulunmaktadır. Dağ da genelde gökle yerin birleştiği yer olarak kabul edilir, yani kutsaldır.

Diyarbakır’da Kamçı Festivali

Geçmişi 600 yıl öncesine dayanan bu gelenek, her yıl 15 Mayıs’ta başlayıp 25 Mayıs’ta sona eriyor. Festivale katılanlar birbirlerini kamçılarla dövüyorlar. Tabii bu kamçılar festivalden bir gece önce halat ve bezden hazırlanıyor. Etkinliğe yalnızca erkekler katılabiliyorlar.

Genç erkeklerin günlük kıyafetleriyle katıldıkları bu festivali bölgenin ileri gelenleri de izliyor. Hakemler, kamçılarla birbirine vuran oyuncuları aşırıya kaçmaları halinde durduruyor. Oyunda bir yenen ya da yenilen bulunmuyor, dolayısıyla yorulan sırasını diğerine bırakıyor. Bu festivalin aslında bir hasat müjdesi olduğu düşünülüyor.

Antakya’da Kıddes-Yıkanma Bayramı

Bu ritüel, Yahya Peygamber’in Hz. İsa’yı Şeria Nehri’nde yıkadığı ve vaftiz ettiği gün kutlanıyor. Her yıl 14 Ocak’ta Antakya’daki Hıristiyan Araplar, Arap Aleviler ve Ermeniler tarafından kutlanan bu bayramda herkes, yıkanmak için ırmaklara ve pınarlara gidiyor.

Kıddes, Nusayriler için yaratılış günü anlamına geliyor. Zira o gün Firavun’un zulmünün bittiğine inanılıyor. Bu inanca göre 14 Ocak’tan 5 gün sonra insan yaratılıyor. Allah insanı 19 Ocak’ta kutsuyor. Dualara reyhan, zeytin ağaçları, kuşlar, toprak ve bütün tabiat eşlik ediyor. Bu nedenle Nusayriler zeytin ve reyhan ağaçlarını kutsal sayıyorlar.

Kıddes-Yıkanma Bayramı bunlarla sınırlı değil

ritüeller

Çocuklar doğduktan sonra önce tuzlanıyor, ardından zeytin ve reyhan yapraklarıyla dolu bir suda zeytinyağı eşliğinde yıkanıyorlar. Bu sayede çocukların kokmayacağına inanılıyor. Hatta bu işleme reyhanlama adı veriliyor.

Bu özel zaman diliminde evler temizlenir, yemekler yapılır, özel sularla saçlar taranır, çocuklara harçlık verilir, hatta bayramlaşılır ve mezarlık ziyaretleri gerçekleştirilir. Nişanlı kızların ve erkeklerin aileleri, karşı tarafa bir sürü hediye takdim eder.

İlginizi çekebilir:

Unutulmaya Yüz Tutmuş 11 Geleneksel Türk Sanatı

Kaynak: 1, 2, 3

PaylaşTweetleGönder
Yunus Aygün

Yunus Aygün

İleri
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel 36 Tweeti

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel 36 Tweeti

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi
Dizi

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?
ListeList Özel

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen
Teknoloji - Bilim

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek
Seyahat

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri
Tasarım

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri

Biraz Huzur Arayanlara: Ev İçi Ses Yalıtımı Yapmak İsteyenlere 9 Etkili Çözüm
Yaşam

Biraz Huzur Arayanlara: Ev İçi Ses Yalıtımı Yapmak İsteyenlere 9 Etkili Çözüm

Onlar Da Depresyona Giriyor! Terapistlerin Depresyonla Mücadele Ederken Yaptıkları 12 Şey
Sağlıklı Yaşam

Onlar Da Depresyona Giriyor! Terapistlerin Depresyonla Mücadele Ederken Yaptıkları 12 Şey

Duyduğunuzda Ufkunuzu İkiye Katlayacak Ortamlarda Satmalık 48 Kısa Bilgi
ListeList Özel

Duyduğunuzda Ufkunuzu İkiye Katlayacak Ortamlarda Satmalık 48 Kısa Bilgi

Spoan Sendromu: Nüfusun Büyük Kısmının Kuzen Olduğu Küçük Bir Kasabada Görülen İlginç Hastalık
Sağlıklı Yaşam

Spoan Sendromu: Nüfusun Büyük Kısmının Kuzen Olduğu Küçük Bir Kasabada Görülen İlginç Hastalık

Yeteneği ve Güzelliğiyle Sinema Tarihinde İz Bırakan Catherine Zeta-Jones’un En İyi Filmleri
Film

Yeteneği ve Güzelliğiyle Sinema Tarihinde İz Bırakan Catherine Zeta-Jones’un En İyi Filmleri

Stresi Azaltmaktan Zihni Güçlendirmeye: Evinizde Sanat Eseri Bulundurmanın 5 Faydası
Tasarım

Stresi Azaltmaktan Zihni Güçlendirmeye: Evinizde Sanat Eseri Bulundurmanın 5 Faydası

Nishiyama Onsen Keiunkan: 52 Nesildir Aynı Ailenin İşlettiği Dünyanın En Eski Oteli
Seyahat

Nishiyama Onsen Keiunkan: 52 Nesildir Aynı Ailenin İşlettiği Dünyanın En Eski Oteli

Dakikalar İçinde Hazır! Yapay Zeka İle Vesikalık Fotoğraf Yapma Uygulamaları
Teknoloji - Bilim

Dakikalar İçinde Hazır! Yapay Zeka İle Vesikalık Fotoğraf Yapma Uygulamaları

Daha Önce Kemikleriniz Kırılmadıysa İlahi Olarak Korunduğunuzu İddia Eden Tiktok’taki Viral Kırık Kemik Teorisi
Gündem

Daha Önce Kemikleriniz Kırılmadıysa İlahi Olarak Korunduğunuzu İddia Eden Tiktok’taki Viral Kırık Kemik Teorisi

Doğduğunuz Ayın Çiçeği Karakter Özellikleriniz Hakkında Ne Söylüyor?
ListeList Özel

Doğduğunuz Ayın Çiçeği Karakter Özellikleriniz Hakkında Ne Söylüyor?

Son Dönemlerin En Popüler İsimlerinden Biri Olan Sabrina Carpenter Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Gerçek
Müzik

Son Dönemlerin En Popüler İsimlerinden Biri Olan Sabrina Carpenter Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Gerçek

Duvar Dekoru Fikirleri: Evinizin Havasını Anında Değiştirecek 15 Muhteşem Öneri
Yaşam

Duvar Dekoru Fikirleri: Evinizin Havasını Anında Değiştirecek 15 Muhteşem Öneri

Kushim: Tarihte İsmi Kayıtlara Geçen İlk İnsan Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Tarih

Kushim: Tarihte İsmi Kayıtlara Geçen İlk İnsan Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Yaz Aylarında Rahat Etmenizi Sağlayacak Sivrisinek Kovucu 9 Doğal Ürün
Yaşam

Yaz Aylarında Rahat Etmenizi Sağlayacak Sivrisinek Kovucu 9 Doğal Ürün

Galileo Galilei’nin Yargılanmasından Michelangelo’nun Maaş Talebine: Vatikan’ın Özel Arşivinde Yer Alan 14 Belge
Tarih

Galileo Galilei’nin Yargılanmasından Michelangelo’nun Maaş Talebine: Vatikan’ın Özel Arşivinde Yer Alan 14 Belge

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi
Dizi

Şahsiyet’ten Ezel’e: IMDb Puanlarına Göre Tüm Zamanların En İyi 30 Türk Dizisi

17 Mayıs 2025
Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?
ListeList Özel

Türkiye’deki Bazı Yolların Asfaltı Neden Kırmızı? Mastik Asfalt Nedir?

17 Mayıs 2025
Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen
Teknoloji - Bilim

Fata Morgana: Optik Yanılgı Nedeniyle Gemilerin Havadaymış Gibi Göründüğü Tuhaf Bir Fenomen

17 Mayıs 2025
Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek
Seyahat

Şehir Direklerin Üstüne Kurulmuş! Amsterdam Hakkında Bilmeniz Gereken 10 Gerçek

17 Mayıs 2025
Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri
Tasarım

Dünyaca Ünlü Ressamların Birbirinden Çarpıcı Gün Batımı Resimleri

16 Mayıs 2025
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel Tweetleri

16 Mayıs 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu