1914 yılında başlayan Türk sinema tarihi, döneminin de getirdiği şartlar nedeniyle durgun yılların ardından Yeşilçam Filmleri’nin senaryoya dahil olmasıyla hızlı bir yükseliş yakalamış; erotik filmlerin sahne aldığı buhranlı yılların ardından yüksek bütçelerin katılımıyla ciddi bir endüstri halini almıştır.
Şimdilerde ‘en çok sevdiğimiz’ listesine yüzlerce film ekleyebileceğimiz Türk sinemasının tarihine bir disiplin olarak yaklaşıp, ilklerini madde madde sıralayalım istedik.
Bizimle aynı emelde olanları 23 Maddede Türk Sinema Tarihinin İlkleri listesine alalım:
Türk sinema tarihinin, Sigmund Weinberg’in Lumiere kardeşlere ait bir filmi gösterime sunmasıyla başladığı düşünülmektedir…
Filmin adı “La Ciotat Garına Trenin Varışı”, sunulduğu yer Galatasaray’da bir birahane…
Tarih de 16 Aralık 1896 olarak kayıtlara geçmiştir
Lumiere kardeşler.
1908 yılında Sigmund Weinberg tarafından İstanbul’un ilk yerleşik ve sürekli sineması Tepebaşı’nda, Cinema Pathe adıyla açılmıştır
Fuat Uzkınay’ın çektiği “Ayastefanos’taki Rus Abidesinin Yıkılışı” isimli belgeselin, Türk sinema tarihinin ilk eseri olduğu varsayılmaktadır…
Varsayım olmasının nedeni ise, eserin hiçbir kopyasının günümüze ulaşamamasıdır
İlk konulu Türk filmi “Leblebici Horhor Ağa” olacakken, başrol oyuncularından birinin ölmesi üzerine çekimler yarıda kalmış…
İkinci deneme, 1914 yılında çekimlerine başlanan “Himmet Ağa’nın İzdivacı” ise…
1. Dünya savaşı patlak verip, filmin oyuncuları askere alınınca ancak 1918 senesinde gösterime girebilmiştir.
Bu iki denemenin şansızlığı, ilk konulu Türk filminin ‘Pençe ve Casus’ olmasını sağlamıştır
İlk konulu Türk filmi tartışmaları halen devam etmektedir.
1917 yılında çekilen Pençe ve Casus’un senaristi ve yönetmeni Sedat Semavi’dir
Türk sinema tarihinin sansüre uğrayan ilk filmi ise, Mürebbiye’dir
Sansür nedeni, “Bir Fransız kızının, bu şekilde ahlaksızca gösterilemeyeceği, Anjel’in şahsında Fransızların küçük düşürülmesi” olarak verilecektir
Türk sinema tarihinin ilk komedi filmi ise, 1917 yapımı “Bican Efendi Vekilharç” isimli eserdir.
Film çok beğenilince “Bican Efendi Mektep Hocası” ve “Bican Efendinin Rüyası” isimli diğer filmler de eklenince, Türk sinema tarihinin ilk komedi filmi serisi de oluşturulmuştur.
“İstanbul Sokaklarında”, adını Türk sinema tarihine ilk sesli film olarak yazdırmış…
1931’de gösterime giren film, aynı zamanda Türk sinema tarihinin ilk ortak yapımı (Türkiye, Mısır ve Yunanistan) unvanını da almıştır
İlk Türk filmi yarışması, Türk Sinema Cemiyeti tarafından düzenlenirken…
“Unutulan Sır” ilk ödüllü film olarak tarihe adını gururla yazdırmıştır
Türk sinema tarihinin ilk korku filmi, 1949 yılı yapımı “Çığlık”…
İlk “Renkli” Türk filmi ise, 1953 yılı yapımı “Halıcı Kız”’dır
Uluslararası film festivallerinde ödül alan ilk Türk filmi ise, 1963 yapımı, “Susuz Yaz” isimli filmdir.
Yurt dışında adımızı ilk kez duyuran filmin başrollerini Erol Taş ve Hülya Koçyiğit paylaşmıştır
Son olarak: 1914’de başlayan Türk sinema tarihine 6000’den fazla film sığdırıldığı bilinmektedir
