Döviz kuru, Merkez Bankası’nın (TCMB) dünkü olağanüstü faiz artırım kararı sonrası sert bir şekilde gerilemişti. Dolar/TL bugün ise yerel yatırımcının yoğun dolar talebi nedeniyle tekrar yükselişe geçti… Aslında günlerdir yükselişe geçtiğini söylüyoruz fakat bu terim fazlasıyla yanlış kaçıyor. Dolar ya da diğer doviz kurları genelde sabit kalıyor. Değer kaybeden ise bizim paramız yani Türk lirası.
Birçok ekonomist ve finans uzmanı bu konuda hemfikir. Tarihi bir rekora imza atarak geçtiğimiz günlerde 4.92’yi gören doların her ne kada rşu an durulmuş olsa da yeniden çıkacağı konusunda birçok kişi hemfikir. Peki nedir sıkıntı? Neden yükseliyor ya da diğer bir söylemle paramız neden düşüyor?
Mete Atatüre dün gece yapmış olduğu bir yazı zincirinde diğer kurların aslında yükselmediğini sadece paramızın onlara karşı büyük bir değer kaybettiğini 7 tweette bilimsel şekilde anlatmış. Lafı fazla uzatmadan sizleri tweetlere alalım
1.
Timelineda herkes Dolar Euro diyor. Biliyorum pedantik olacak ama Dolar, Euro, Pound yükselmiyor. Onların değerleri az çok sabit. Değer kaybeden Lira, hem de çok ciddi bir değer kaybı – ama şimdi de değil sadece, uzun süredir boyle bu, epey tutarli olarak hatta. Okuyun bakalım:
— Mete Atature (@MeteAtature) May 23, 2018
Timelineda herkes Dolar Euro diyor. Biliyorum pedantik olacak ama Dolar, Euro, Pound yükselmiyor. Onların değerleri az çok sabit. Değer kaybeden Lira, hem de çok ciddi bir değer kaybı – ama şimdi de değil sadece, uzun süredir boyle bu, epey tutarli olarak hatta. Okuyun bakalım:
— Mete Atature (@MeteAtature) May 23, 2018
2.
Bu görseldekine eksponansiyel fonksiyon diyoruz. Arttıkça daha çok artan bir fonksiyon. Çok önemlidir aslında, çünkü genelde katastrofik devinimleri tanımlamaya yarar, örneğin Ebola, SARS gibi pandemikler nasıl yayılır, nükleer zincir reaksiyonlarında radyasyon nasıl artar gibi. pic.twitter.com/vJeVcvUZpK
— Mete Atature (@MeteAtature) May 23, 2018
3.
Dün gece @mustgundogan ile üşenmedik, Lira’nın son 10 yıldaki değerini diğer para birimleriyle karşılaştırdık. Üstüne de bu anlattığım felaket fonksiyonunu çizdik her biri için. İlk görsel Dolar ile Lira. Felaket fonksiyonu çok net betimliyor 10 yılın değer kaybını, 1.5’ten ~5’e. pic.twitter.com/WDJi2uPpQz
— Mete Atature (@MeteAtature) May 23, 2018
4.
Sırada Euro’ya karşı Lira’nın değer kaybı. Yine 10 yıllık süreç, yine felaket fonksiyonu. Sonuç yine değerinin üç kat azalmış olması. Yani 10 yıl önce Avrupa’da tatil yaptıysanız, şimdi o tatil size 3 kat daha pahalıya geliyor. pic.twitter.com/5HO0JqrSOd
— Mete Atature (@MeteAtature) May 23, 2018
5.
Sırada Fiji para birimi var, enteresandır ekonomisi artmayan azalmayan Fiji’ye karşı da eksponansiyel değer kaybediyor Lira. Bu tabii sadece Lira’nın ciddi çöküş içinde olması yüzünden. Balkondan düşüyorsanız balkondaki herkes yükseliyor gibi görünüyor yani. pic.twitter.com/vXOPXu7rbN
— Mete Atature (@MeteAtature) May 23, 2018
6.
Gezmek isteyenler için bir “güzel” haber Meksika’dan! Mekska ekonomisi de düşüşte olduğu icin beraber düşüyoruz. O yüzden Peso’ya krşı değer kaybı “sadece” lineer! Şöyle düşünün, Meksika Peso’suna karşı balkondan düşer gibi değil de, denizde daha yavas dibe iniyor gibi belki. pic.twitter.com/mYN8zX9qYp
— Mete Atature (@MeteAtature) May 23, 2018
7.
Ben sadece Lira değer kaybının matematiksel formunu merak ettim. Neden boyle olduğunu ve nasıl düzeltilmesi gerektigini ekonomi uzmanlarına bırakıyorum. Ama gördüğüm son bir kaç ayın ya da münferit olayların sonucu değil bu. 10 yıldır düşüyoruz gibi balkondan, anca farkediyoruz.
— Mete Atature (@MeteAtature) May 23, 2018
