Modern tıbbın ilerlemesi sayesinde artık pek çok rahatsızlık için çeşitli tedavi yöntemleri bulunuyor. Çocuk sahibi olmak isteyen ancak sağlık problemi yaşayan çiftler için de alternatif bir yöntem mevcut. Nedeni açıklanamayan kısırlık, enfeksiyon, tüplerde tıkanma, erkeğin sperm kalite düşüklüğü, kilo veya ileri yaştan kaynaklanabilen durumlarda tüp bebek yöntemi ile çiftler bebek sahibi olabiliyor. Çocuk sahibi olma şansı düşük çiftlerde uygulanan tüp bebek tedavi yöntemi, anne adayından alınan yumurtayla (oosit), baba adayından alınan spermi laboratuvar ortamında dölleyerek embriyo oluşumunun sağlanması, daha sonra yeniden anne rahmine yerleştirilmesi işlemlerini kapsıyor. Dünyanın ilk tüp bebeği “Louise” 1978 senesinde İngiltere’de dünyaya geldi. Türkiye’de ise ilk defa 1989 senesinde, Ege Üniversitesi’nde ilk tüp bebek doğumu tedavisi sonuç verdi. Tüp bebek tedavisi nedir, nasıl uygulanır? Tedaviyle ilgili bilmeniz gereken her şeyi yazdık.
Tüp bebek nedir?
Tüp bebek tedavisi en kısa tanımıyla, kadın ve erkek üreme hücrelerinin laboratuvar koşullarında bir araya getirilmesi ve döllenmiş yumurtanın anne rahmine yerleştirilmesi anlamına gelir. Uygulanan bu yapay döllenme tekniğiyle bireyin gebe kalması amaçlanır.
Tüp bebek tedavisi nasıl yapılır?
Tüp bebek tedavi için öncelikle anne ve baba adaylarına belirli testler uygulanır. Bu testlerin amacı kişilerin tedaviye uygun olup olmadıklarını belirlemektir. Eğer tedaviye engel olacak bir durumları yoksa, kadın ve erkek üreme hücreleri kişilerden alınarak laboratuvar ortamında bir araya getirilir. Kadın üreme hücresi olan yumurta ile erkek üreme hücreleri olan spermler belirli koşullar altında toplanarak bu işlem gerçekleştirilir. Döllenme sağlıklı bir şekilde tamamlandıktan sonra embriyo anne adayının rahmine yerleştirilir. Tüp bebek tedavisinin doğal gebelikten farkı dölleme işleminin laboratuvar koşullarında gerçekleştirilmesi ve döllenen yumurtaların anne rahmine tekrar geri yerleştirilmesidir. Eğer embriyo rahimde tutunursa tüp bebek tedavisi başarılı sonuç vermiş olur ve gebelik başlar.
Tüp bebek tedavisine ne zaman başlanmalı?
Çiftler genellikle uzun süre korunmasız bir şekilde cinsel ilişkiye girdiklerinde ve gebelik oluşmadığında tüp bebek tedavisine yönelirler. Yaşı 35’in altında olan ve gebe kalmasını önleyebilecek herhangi bir hastalığı olmayan çiftler, 1 yıl korunmasız ve düzenli cinsel ilişkiye girmesine rağmen gebelik gerçekleşmiyorsa, mutlaka inceleme altına alınmalı ve gerekli görüldüğü takdirde tedaviye başvurmalıdırlar. Ancak çiftlerin yaşı 35’ten fazla ise 6 ay deneme yapmaları yeterlidir. Bu süre sonunda gebelik oluşmadıysa yaşın daha fazla ilerlememesi ve zaman kaybedilmemesi için bir an önce gerekli tedavi prosedürüne başlanmalıdır.
Tüp bebek süreci nasıl işler?
- Tüp bebek tedavisinin ilk aşaması eğitimdir. Bu aşamada, doktorunuz sizi tüp bebek konusunda bilgilendirir ve tedavi planını oluşturur. Kullanılacak ilaçların detayları paylaşılır.
- İkinci aşamada ise tüp bebek tedavisinin temelini oluşturan; kadının yumurtalıklarının tamamıyla kontrol altına alınması sağlanır. Bu aşamada bazı ilaç tedavileri uygulanır. Bu ilaçlar kadının istenilen zamandan önce yumurtlamasını engeller. İlaçlar yardımıyla yumurtalıkların uyarılması 10 günü bulabilir.
- Yumurtalıkların uyarılmasının ardından geçilen üçüncü aşamada ise; yumurta gelişimi takip edilir. Eğer yeterli sayıda yumurta olgunlaşmışsa yumurtaların toplanması için işlem başlatılır. İşlemin süresi ortalama 30 dakikadır. Sperm hücreleri ile dölleme işlemi yumurtaların toplandığı gün gerçekleştirilir. Yumurtaların toplanmasını takiben 2-3 saatlik dinlenmenin ardından çift hastaneden taburcu edilir. Tüp bebek tedavisinin bu aşamasından sonra kullanılacak ilaçlar konusunda çifte bilgi verilir.
- Ardından döllenen yumurtalar laboratuvarda izlenir, aralarında en kaliteli olanlar ise seçilerek annenin rahmine yerleştirilir.
- Son aşamada ise embriyo transferi gerçekleşir. Eğer embriyo rahimde tutunmayı başarırsa, tüp bebek tedavisi başarılı olur ve gebelik gerçekleşir.
Tüp bebeğin tutma olasılığı yüzde kaç?
Ülkemizde genel olarak her üç çiftten biri ilk tüp bebek denemesinde çocuk sahibi olabilmektedir. Tüp bebek tedavilerinde ilk denemede başarı şansı genç kadınlarda (35 yaş altında) yüzde altmışları bulurken, 40 lı yaşlardan sonra yüzde 20 lere düşmektedir. Çünkü yumurtanın kalitesi kadının yaşına bağlıdır ve 35 yaşından sonra hamilelik şansı da azalmaktadır.
Uzmanlara göre 2027’ye kadar dünyada tüp bebek başarı oranlarının yüzde yüze çıkabileceği öngörülmektedir. Türkiye, tüp bebekteki başarı oranları açısından Avrupa ülkeleri arasında 5, dünyada ise 7. sıradadır. Tüp bebek tedavisinde en yüksek başarı oranına sahip ülke ise ABD’dir.
Tüp bebek başarı oranınızı küçük bir testle hesaplamanız mümkün. Testi uygulamak için buraya tıklayabilirsiniz.
Tüp bebek kaç kez denenebilir?
Tüp bebek tedavilerinde herhangi bir kısıtlama yoktur ve çiftlerin birkez daha deneme şansları bulunmaktadır. Çiftler çok yüksek oranda ikinci veya üçüncü denemelerinde başarılı olabilmektedirler.
Tüp bebek fiyatları neye göre belirlenir?
Tüp bebek tedavisi hakkında en çok merak edilen konulardan biri de tüp bebek tedavisinin ücreti. Tedavinin fiyatları birçok faktöre göre değişiklik gösterebilir. Ancak öncelikle belirtmek gerekiyor ki; Türkiye’de tüp bebek fiyatları, Avrupa ve Amerika’ya kadar 6 ila 8 kat daha uygun. Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçlar, kişilerin sağlık durumu gibi etkenler fiyatları etkileyebilir. Öte yandan teknolojinin gelişmesiyle birlikte tüp bebek tedavisinde kullanılan teknikler de değişiyor. Döllenmenin ardından embriyo rahime yerleştirilmeden önce, kromozom sayısını saptamak ve embriyodaki anormallikleri görmek için Preimplamantasyon Genetik Tarama (PGS) yaptırabilirsiniz. PGS’nin amacı kromozom sayısı anormal olan embriyoların rahme transfer edilmesinin önüne geçmektedir.
Kromozomdaki anomalileri tespit etmek için kullanılan en son teknoloji Yeni Nesil Dizileme (NGS)’dir. NGS tüp bebek tedavisinde kullanılan embriyo tarama yöntemlerinden biri olup kapsamlı bir kromozom taraması sunmaktadır. Eğer bu tip teknolojileri kullanmak isterseniz, tüp bebek tedavisinin ücretleri artış gösterebilir.
Tüp bebek tedavisinde başarı şansını arttırabilecek ek uygulamalar nelerdir?
Tüp bebek tedavisinde başarı şansını artırmak için bazı ek uygulamalar yapılabilir. Bunlardan ilki; Mikroenjeksiyon ya da intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI)’dur. Bu işlem; tek bir spermin alınarak yumurtaya enjekte edilmesi işlemidir. Seçilmiş olan sperm, yumurtaya enjekte edildikten sonra birkaç gün laboratuvar ortamında bekletilir. Bu süreç boyunca döllenmiş yumurta gözlenerek embriyonun rahme transfer edilip edilemeyeceğine karar verilir.
Mikroenjeksiyon, kısırlık sorunu yaşayan çiftlerin çocuk sahibi olmalarına yardımcı olabilmektedir. Bu yöntem, sperm sayısında sorun olan ya da ejakülasyonda sorun yaşayan erkekler için kullanılan bir yöntemdir.
Kaynak: 1
