Hayatınızı kazanmanızı sağlayan mesleğinizin bir gün yapay zekâ, robotlar ya da benzeri teknolojik gelişmeler tarafından ele geçirilebileceğini hiç düşündünüz mü? Bundan yirmi ya da otuz yıl önce bu konuyu gündeme getirsek çoğunluk güler geçerdi. Yapay zekânın ve yeni endüstri düzeninin gelişmesiyle birlikte geleceğin meslekleri şu an bildiğimiz ve alıştığımız mesleklerden farklı olacak. Eğer mesleğinizin teknolojik gelişmeler tarafından tehdit altında olup olmadığını merak ediyorsanız sizi listemize göz atmaya davet ediyoruz.
1. Seyahat acenteliği
Seyahat paketlerinin satılması konusunda en büyük görev acentelere ve bu acentelerin çalışanlarına düşerdi. Ta ki internet ve özellikle mobil internet teknoloji yaygınlaşana dek. Artık bir seyahat acentesi sizi aramak yerine otomatik sistemler üzerinden size mesaj ya da e-posta atıyor. Bazen buna bile gerek kalmadan internet banner’ları üzerinden tekliflerini sunuyorlar. Şimdiden birçok seyahat acentesi tüm çalışanlarını işten çıkarıp işi tamamen dijital ortama ve algoritmalara bıraktı bile. Eğer bir seyahat acentesi çalışanıysanız mesleğiniz teknoloji tarafından çok büyük tehdit altında bilesiniz.
2. Vergi memurluğu
Türkiye’de vergi memurluğu hâlen çok aktif ve yoğun bir meslek. Ancak şu bir gerçek ki dünyada bu, epey değişmiş durumda ve daha da değişecek gibi görünüyor. Vergi sistemini tamamen dijital ortama taşımayı başaran devletler artık vergi memurlarına ihtiyaç duymama noktasına kadar geldi. Bundan on yıl sonra vergi memurluğu diye bir meslek kalmazsa şaşırmayın. Eğer bu işle uğraşıyorsanız kendinizi geliştirip ekstra alanlarda meslek altyapısı oluşturmaya bakın.
3. Gazete baskıcılığı
Kâğıt gazetelerin keyfi de, fonksiyonelliği de bir başka. Sabah kalkınca gazetenizi açıp okuyarak gündemden haberdar olurken, ertesi gün aynı gazeteyi masanızın üzerine sererek temizliği kolaylaştırabiliyorsunuz. Peki, gazeteler daha ne kadar kâğıt üzerine basılı şekilde karşımıza çıkacak? Bu konuda araştırmalar yapan uzmanlar basılı gazeteciliğin hızla yok olma tehdidiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyorlar. Artık internet var, akıllı telefonlar ve tabletler var. Bilginin paylaşımı için kâğıt israfına bir dur dendiği gün gazete baskıcılığı tarihin tozlu sayfalarında yerini almış bir meslek haline gelecek.
4. Çevirmenlik
Teknolojinin en çok tehdit ettiği mesleklerden biri de çevirmenlik. Artık neredeyse herkesin elinde bulunan akıllı telefonlar, gelişen çeviri algoritmaları sayesinde neredeyse tüm dillerin çevirmenliğini yapabiliyorlar. Şimdilik çeviri yazılımları kusursuz değiller ama büyük verilerin depolanması ve yönetilmesi konusundaki gelişmeler sayesinde son birkaç yılda çeviri yazılımları inanılmaz bir yol katettiler. Yakın gelecekte spontane çeviri işini de çevirmenlerin elinden alacak gibi görünen akıllı telefon uygulamaları, bu meslekle uğraşanları çok ciddi anlamda tehdit ediyor.
5. Sekreterlik
Bilgisayarlar ve mobil uygulamalar hayatımızı ele geçirmeden önce dosyaları düzenleyen, hatırlatmalar yapan ve bir yönetici için vazgeçilmez konumda olan sekreterlik mesleği günümüzde popülaritesini hızla kaybediyor. Artık dijital asistanlar, hatırlatıcı uygulamalar, iş yazılımları ve daha birçok dijital teknoloji yöneticilerin emrine amade durumda. Bu doğrultuda sekreterlik yapanların yeni işler bakmasında büyük fayda var. Yakın gelecekte üst düzey yöneticiler sekreterlerini işten çıkarıp onların yerine dijital sekreterler atamaya başlarlarsa şaşırmayın.
6. Santral operatörleri
Santral operatörlüğü aslında büyük oranda evrim geçirmiş bir meslek. Eski filmlerde “Santral, beni şu kişiye bağla.” şeklindeki konuşmaları görerek şaşırırdık. Artık santral operatörleri bu işi tabii ki bu şekilde gerçekleştirmiyorlar. Görünen o ki yakın gelecekte santral operatörleri işin sadece fiziksel, yani donanımsal kısımlarıyla ilgilenecekler. Gelişen teknoloji bu mesleği adeta yok etme aşamasına geldi bile.
7. Kitapçılık
Kitap tutkunları kütüphanelerinden de, kitaplara dokunma hissinden de asla vazgeçmek istemiyorlar. Fakat şu gerçeği göz ardı edemeyiz, yeni nesil tamamen dijital bir bakış açısına sahip ve kitaplara karşı eski nesil kadar duyarlı değiller. Yeni nesil kitaplarını e-kitap okuyucularıyla okumayı seviyor. Hızla büyüyen ve gelişen e-kitap sektörü her sene hacmine hacim katarak büyüdüğü için basılı kitaplar giderek doğaya saygısızlık olarak nitelendirilmeye başlıyor. Tüm bu bilgiler ışığında kitap işiyle uğraşıyorsanız gelecek hakkında kaygılanmanız gerekiyor. Yakın gelecekte kitap raflarının yerini e-kitap cihazlarının kutularının almaya başladığını görürseniz şaşırmayın.
8. Finans uzmanlığı
Finans çok riskli bir iş alanıdır, yapılan yatırımlar ve şirketlerin finansal yönetimleri kişiyi ya da kurumu zengin de edebilir, batırabilir de. Tamamen analitik düşünme odaklı bir iş alanı olan finansal uzmanlık, artık yapay zekânın tehdidi altında. İnsandan çok daha hızlı düşünen ve aynı anda neredeyse sınırsız işlem yapabilen yapay zekâ algoritmaları finans sektörünü tam anlamıyla domine etmeye başlamış durumda. Neyse ki bu alanda insana düşen iş tam olarak bitmeyecek. Yapay zekâ işin büyük kısmını halledecek olsa da bu sistemlerin geliştirilmesi ve yönetilmesi yine finans uzmanlarına bakıyor olacak.
9. İnsan kaynakları
Filmlerde ve dizilerde sıkça karşılaştığımız prezentabl insan kaynakları yetkililerini düşünün. CV’leri dikkatli bir şekilde inceleyen, insanın gözüne keskin bir bakış atarak karşısındakinin içini okuyan, zorlu sorularla çalışan adayını test eden insan kaynakları uzmanlarının nesli yakın gelecekte tükenebilir. LinkedIn gibi platformların gelişmesiyle birlikte birçok yönetici insan kaynakları departmanına ihtiyaç duymadan, karşıdakinin CV’sine, profiline hatta sadece yorumlarına bakarak iş alımı yapabiliyor. Tabii ki işini iyi yapan insan kaynakları uzmanları işsiz kalacak demek yanlış olur, ancak bu sektörün teknolojinin tehdidi altında olduğu gerçeğiyle yüzleşmek gerek.
10. Emlakçılık
Günümüzde emlak siteleri ve emlakçılıkla ilgili mobil uygulamalar o kadar yaygınlaştı ki, artık neredeyse kimsenin emlak ofislerine işi düşmüyor. Herkes çeşitli siteler aracılığıyla emlak sahiplerine doğrudan ulaşabiliyor ve komisyon maliyetini ortadan kaldırabiliyor. Emlakçılık işiyle uğraşanların eş dost ve çevre ahalisinden bilgi alarak satış – kiralama yaptığı günler artık geride kalıyor. İşini dijital ortama taşımayan emlakçılar maalesef birkaç yıl içerisinde işsiz kalma riskiyle karşı karşıya.
11. Lojistik çalışanları
Lojistik dendiğinde aklımıza dev gibi koliler, forklift operatörleri, barkod yapıştıran ara elemanlar ve tabii ki bu gönderileri kapımıza ulaştıran kuryeler geliyor. Peki, tüm bu çalışmaların tamamen robotlarla ve yapay zekâ aracılığıyla yapıldığı dönemlere ne kadar uzaktayız? Açık konuşalım, gönderilerin kapımıza getirilmesi dahil tüm lojistik süreçlerinin robotlar, drone’lar ve yapay zekâ tarafından yapılması günümüz teknolojisiyle bile mümkün. Bu işin sadece birkaç yıl içerisinde tamamen robotlara devredildiğini görürseniz şaşırmayın.
12. Tornacılık ve parça üretimi
Sanayinin vazgeçilmez ögeleri arasında yer alan tornacılık ve parça üretimi son birkaç yıldır yok olma tehdidiyle karşı karşıya. Artık tüm dünyada üç boyutlu yazıcıların yaygınlaştığını, yeni sanayi devriminin kapıda olduğunu görüyoruz. Üç boyutlu yazıcılar piyasaya ilk çıktıklarında basit plastik malzemeler üretebiliyordu. Artık gelinen noktada ileri seviye üç boyutlu yazıcılarla metal, cam hatta insan dokusuna yakın yapıda silikon materyaller üretilebiliyor. Bu teknolojinin her eve girdiği günleri görecek miyiz bilemiyoruz ama tornacılar ve parça üretim atölyeleri için zor günler çok uzakta değil.
13. Fast food çalışanları
Yine robotlar, üretim bantları ve yapay zekâ tehdidi altında bulunan bir meslek karşımızda. Fast food çalışanlarına iyi davranın, çünkü onlar çok yakın bir gelecekte işsiz kalabilirler. Günümüzde endüstriyel robotların hazır gıdaları pişirip servis etme konusunda hiçbir sorun yaşamayacağı, bu yetenekleri elde edecek teknolojiye ziyadesiyle sahip olduğumuzu bilmeyen yoktur. Belki yakın gelecekte fast food çalışanları, sadece makinelerin olası sorunlarıyla ilgilenen teknisyenlerden oluşacak. Belki de makineler kendi sorunlarını kendileri çözebilecek kadar geliştirilerek insan emeğini tamamen saf dışı bırakacaklar.
14. Postacılık
Lojistik sektöründeki çalışanlarla yaklaşık olarak aynı işi yapan postacılar, robotlar ve drone’lar tarafından işsiz bırakılma tehdidiyle karşı karşıya. Kapınızı çalan postacının güler yüzü yerine vızır vızır öten bir drone görmek sizi ne kadar mutlu eder bilemiyoruz ama elbet bir gün bu durum gerçek olacak. İnanılmaz gelişmiş navigasyon teknolojileri, her engeli aşabilecek kadar hassas sensörleri ve hiçbir postacının ulaşamayacağı hızdaki uçma kabiliyetleri ile drone’lar adeta postacılık için yaratılmışlar.
15. Radyo DJ’liği
Yapay zekâ teknolojilerinin şu an geldiği sığ noktada bile metin okuyabilen, konuşabilen, sunum yapabilen, müzik listelerini sıralayabilen hatta müziğin kendisini oluşturabilen robotlar üretilebiliyor. Radyo DJ’leri ise bu tehdidin ne kadar farkında emin değiliz. İlerleyen zaman içerisinde sinirsel ağların yaygınlaşmasıyla sadece müzik çalan ya da müzik yapan değil, espri yapan sanal DJ’lerle karşılaşırsanız şaşırmayın. Radyo DJ’leri bu teknolojiler yüzünden işsiz kalır mı bilemiyoruz ama DJ’lerin şimdiden temkinli olmasında fayda olduğunu düşünüyoruz.
16. Öğretmenlik
İyi bir öğretmenin hiçbir yapay zekâ tarafından taklit edilemeyeceğini düşünüyoruz. Öğretmenlerimize saygımız sonsuz ve onlara büyük minnet borçluyuz. Ancak şu gerçeği göz ardı etmemeliyiz, artık öğrenciler karşısında konuşan birini dinlemekten çok videolar izlemeye meraklılar. Dev bir kütüphane, sınırsız bir bilgi deposu olan İnternet’te her yeni eğitim platformu kurulduğunda öğretmenlik mesleği biraz daha tehdit altına girmeye başlıyor. Günümüzde öyle bir sanal bilgi bolluğuyla karşı karşıyayız ki, bir konu hakkında bilgi edinmek istediğinizde kesinlikle bir öğretmene ihtiyaç duymuyorsunuz. Öğretmenlik mesleği yok olacak diyemeyiz, ancak bu mesleğin yapısının değişebileceği gerçeğiyle yüzleşmemiz gerekiyor.
17. Çiftçilik
Çiftçilik insanlık için en vazgeçilmez işlerin başında geliyor. Çiftçilik olmazsa sebzeler ve meyveler olmaz, sebzeler ve meyveler olmazsa ne olacağını düşünmek bile istemiyoruz. Endüstriyel gelişmeler, tarım konusunda yapay zekânın kullanım alanının gelişmesi, robot denebilecek kadar akıllı traktörler ve daha birçok teknoloji bilinen çiftçilik kavramını yok etme tehdidi altına aldı. Yakın gelecekte çiftçiler bildiğimiz çiftçilik işinden çok makine ya da yazılım operatörlüğü yapacaklar. Bu mesleğe bakış açınızı değiştirseniz iyi edersiniz, yakında çiftçilikle uğraşanlar plazalarda çalışan beyaz yakalılardan çok daha zeki insanlar olacaklar.
Kaynak: 1
