ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Teknoloji - Bilim » Kurmacayken Gerçeğe Dönüşen Korkutucu Stanford Hapishanesi Deneyi

Kurmacayken Gerçeğe Dönüşen Korkutucu Stanford Hapishanesi Deneyi

Dilek Üğüden Yazar: Dilek Üğüden
18 Ağustos 2016
Kategori: Teknoloji - Bilim
Google Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Kurmacayken Gerçeğe Dönüşen Korkutucu Stanford Hapishanesi Deneyi
Share on FacebookShare on Twitter

Bilim dünyası, geçmişte yapılan ilginç deneylerle dolu ancak şimdi size anlatacağımız deney; diğerlerinden açık ara önde. Çünkü sadece ilginç ya da korkunç sonuçlar ortaya çıkarmış değil. Aynı zamanda deneyi yapan psikoloğu da en az denekler kadar etkilemiş; korkutmuş ve tamamlayamadan bırakmasına sebep olmuş. Lafı fazla uzatmadan, toplumun kendisine biçilen rolleri nasıl benimsediğini anlatan Stanford Hapishanesi Deneyi; ya da diğer bir adıyla “Zimbardo Deneyi”ne geçelim.

Stanford Hapishanesi Deneyi, 1971 yılında sosyal psikolog Philip Zimbardo tarafından gerçekleştirildi

5-stanford-deneyi
Psikolog Zimbardo’nun deneyinin amacı, insanların sosyal rollere nasıl tepki verdiğini anlamaktı. Bu deney için, Stanford Üniversitesi Psikoloji Departmanı’nın bodrum katına sahte bir hapishane inşa edildi.

İki hafta sürmesi planlanan Zimbardo Deneyi için, 24 kişilik bir erkek grubu “gardiyanlar ve mahkumlar” olmak üzere iki sınıfa ayrıldı

8-stanford-deneyi
Deneklerin hepsi “normal” insanlardan oluşuyordu ve herbiri bir üniversite öğrencisiydi. Zimbardo deneklerinin rolünü, onlardan habersiz belirledi; onlara bir hapishane ortamının canlandırılacağını; deney sonunda da bir miktar para alacaklarını söyledi.

Mahkumların görevi, deney süresince gardiyanların emirlerini yerine getirmek; gardiyanlarınki ise mahkumlara şiddete başvurmadan ama son derece sert bir şekilde sözlerini dinletmekti

7-stanford-deneyi
Zimbardo, deneyden önce gardiyanları şu cümlelerle tembihlemişti:

“Mahkumlar üzerinde can sıkıntısı hissi yaratabilirsiniz, bir dereceye kadar korku yaratabilirsiniz ve onların hayatlarını tamamen rastgele güçler tarafından, sistem tarafından, sizler ve bizler tarafından kontrol edildiği hissine kapılmalarını sağlayabilirsiniz. Ve kesinlikle özel hayatları olmayacak. Onların bireyselliklerini çeşitli yollarla ellerinden alacağız. Genellikle bunun sonucunda, kendilerini güçsüz hissederler, bunu bekliyoruz. Yani bunun sonucunda, biz tüm güce sahip olacağız, onlarsa hiçbir güce…”

Deney, 14 Ağustos 1971 sabahı, “mahkum”ların evlerinin önünde ansızın tutuklanmasıyla son derece gerçekçi bir şekilde başladı

11-stanford-deneyi
Gardiyanlar, gerçeğe uygun şekilde giysiler giydi; ortam her şeyiyle gerçek bir hapishaneye benzetildi. Deneyin başladığı sabah, deneklerin tutuklanmaları polisle anlaşmalı bir şekilde gerçekleştirildi. Mahkumlar, silahlı soygun yapmakla suçlandı ve tıpkı gerçek suçlularmış gibi tutuklanma prosedürlerinden geçirildi(parmak izi, profil fotoğrafı gibi). Sonra da karakoldan, deneyin gerçekleşeceği yer olan Stanford Hapishanesi’ne getirildiler.

Hapishanede ilk gün işler yolunda gitti ama ikinci gün bir grup mahkum, isyan çıkararak gardiyanların emirlerini reddettiler

9-stanford-deneyi
Hapishanedeki hücrelerin her biri 3 kişilikti ve son derece dardı. Ama gardiyanlar rahat alanlara sahipti; üstelik günlük görevleri bittiğinde hapishanede kalmak zorunda değillerdi. Deneyin ikinci günü bir hücrede kalan mahkumlar, kapılarını yataklarla kapayarak giysilerini çıkardılar ve gardiyanları dinlemeyeceklerini söylediler. Hepsi son derece normal olan denekler, iki gün içinde sadist gardiyanlara dönüşmüştü. Aynı şekilde bir kısmı da korkak mahkumlara.

Zaman geçtikçe gardiyanlar, mahkumlar üzerindeki psikolojik baskılarını daha da arttırdılar

4-stanford-deneyi
Mesela isyana katılmayanları, özel bir hücre ile ödüllendirdiler. İsyana katılanların ise çarşaflarını, yatak süngerlerini alıp onları metal yataklarda uyumaya zorladılar. Yemeklerini yemeyenler gardiyanlar tarafından karanlık odalara hapsedildi.

Yaşananlar giderek korkutucu bir hal alırken; sadece 36 saat içinde, 8612 numaralı mahkum, çılgın tavırlar sergilemeye başladı

13-stanford-deneyi
Zimbardo, yaşananları şu sözleriyle anlatmıştı:

“8612 numaralı mahkum delice davranmaya başladı, bağırıyor, çığlık atıyor, küfrediyor ve kontrolsüz öfke nöbetleri geçiriyor. Onun gerçekten bu psikolojik durumda olduğunu kabullenmemiz epey bir zaman aldı ve sonunda onu salma kararı verdik.”

Zimbardo, deney süresince iki grubu da hiçbir davranışa zorlamamıştı ama sadece 6 günde aralarındaki ilişki vahşi boyutlara ulaşmıştı. O da, bu yüzden deneyini bir hafta önce bitirmek durumunda kaldı

3-stanford-deneyi
Aslında iki grup da, birbirlerinin aynı düzeyde insanlar olduklarını biliyordu. Ancak kısa zaman içinde kendilerini fena halde rollerine kaptırdılar ve şiddet eğilimi gösterdiler. Üstelik deneyden etkilenen sadece denekler değildi; “hapishane müdürü” rolündeki Zimbardo da deney süresince gardiyanların makumlara uyguladığı şiddeti sürdürecek izinler vermişti onlara.

Zimbardo’nun tahmininden daha korkunç sonuçlar doğuran bu deney, insanların kendilerine biçilen rolleri fark etmeden sahiplendiğini ve bu rolün gereklerini kontrolsüz bir şekilde yerine getirdiklerini ortaya koydu

6-stanford-deneyi
Deneyle ilgili birçok tartışma çıktı ve konuyla ilgili de çeşitli makaleler yayımlandı. Çünkü Zimbardo’nun yaptığı, hiçbir şekilde etik değildi. Ancak sonuçları sebebiyle Stanford Hapishane Deneyi, psikolojik deneyler arasında büyük bir üne sahip oldu.

Yarlanılan Kaynaklar: Evrim Ağacı, Stanford Prison Experiment

PaylaşTweetleGönder
Dilek Üğüden

Dilek Üğüden

İleri
Dünyada Hızla Yayılan Hayran Olacağınız Yeni Mimari Trend: Yatay Evler

Dünyada Hızla Yayılan Hayran Olacağınız Yeni Mimari Trend: Yatay Evler

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

İlgili İçerikler

18 Yaşına Giren Gençler Kültür Ve Sanat Etkinliklerine Ücretsiz Gidebilecek: Genç Kart Nedir, Nasıl Alınır?
Gündem

18 Yaşına Giren Gençler Kültür Ve Sanat Etkinliklerine Ücretsiz Gidebilecek: Genç Kart Nedir, Nasıl Alınır?

Nedir Ve Nasıl Olunur: Koruyucu Ailelik Hakkında Bilmeniz Gerekenler
ListeList Özel

Nedir Ve Nasıl Olunur: Koruyucu Ailelik Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Türk Mitolojisinin Ata Binen Ve Silah Kullanan Korkunç Vampiri: Meçkey
Tarih

Türk Mitolojisinin Ata Binen Ve Silah Kullanan Korkunç Vampiri: Meçkey

Ekran Kartı Sıcaklığı Ne Olmalıdır? Ekran Kartı Neden Isınır? İşte Bilmeniz Gerekenler
Oyun

Ekran Kartı Sıcaklığı Ne Olmalıdır? Ekran Kartı Neden Isınır? İşte Bilmeniz Gerekenler

Alternatif Ödeme Yöntemlerinden Biri Olan Mail Order Nedir Ve Nasıl Yapılır?
Teknoloji - Bilim

Alternatif Ödeme Yöntemlerinden Biri Olan Mail Order Nedir Ve Nasıl Yapılır?

Ata Demirer’den Yeni Netflix Komedisi: Bir İhtimal Daha Var Dizisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Dizi

Ata Demirer’den Yeni Netflix Komedisi: Bir İhtimal Daha Var Dizisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Covid-19 Pandemisinin Ardından Çığ Gibi Büyüyen İlginç Topluluk: Mikrop İnkârcıları
Sağlıklı Yaşam

Covid-19 Pandemisinin Ardından Çığ Gibi Büyüyen İlginç Topluluk: Mikrop İnkârcıları

Sıra Dışı Hikayeleriyle Okuyuculardan Tam Puan Alan Momo Benzeri Kitaplar
Edebiyat

Sıra Dışı Hikayeleriyle Okuyuculardan Tam Puan Alan Momo Benzeri Kitaplar

İki Milyon Kişinin Özgürlük Ve Bağımsızlık İçin Oluşturduğu İnsan Zinciri: Baltık Yolu
Tarih

İki Milyon Kişinin Özgürlük Ve Bağımsızlık İçin Oluşturduğu İnsan Zinciri: Baltık Yolu

Beyrut Gezi Rehberi: Nerede Kalınır, Nereye Gidilir, Neler Yapılır?
Seyahat

Beyrut Gezi Rehberi: Nerede Kalınır, Nereye Gidilir, Neler Yapılır?

Bu Sene Ekose Desenler Moda! Evinize Sonbahar Dokunuşu Katmanın 12 Yolu
Tasarım

Bu Sene Ekose Desenler Moda! Evinize Sonbahar Dokunuşu Katmanın 12 Yolu

Kişinin Hareket Etme Kabiliyetini Engelleyen Nörolojik Bir Hastalık: Ataksi
Sağlıklı Yaşam

Kişinin Hareket Etme Kabiliyetini Engelleyen Nörolojik Bir Hastalık: Ataksi

Prof. Dr. Şükrü Ersoy’dan Korkutan Uyarı: Marmara’da Aynı Yıl İçerisine 7’den Büyük İki Deprem Olabilir
Gündem

Prof. Dr. Şükrü Ersoy’dan Korkutan Uyarı: Marmara’da Aynı Yıl İçerisine 7’den Büyük İki Deprem Olabilir

Toplanın Açıklıyoruz! Karın Guruldamasını Durdurmanın 10 Etkili Yolu
Sağlıklı Yaşam

Toplanın Açıklıyoruz! Karın Guruldamasını Durdurmanın 10 Etkili Yolu

Haftalık Burç Yorumları: 25 Eylül- 1 Ekim Haftası Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 25 Eylül- 1 Ekim Haftası Sizi Neler Bekliyor?

Saçlarını Boyatamıyorlar! Kraliyet Ailesi Üyelerinin Görünüşleri Konusunda Uymak Zorunda Olduğu 9 Kural
ListeList Özel

Saçlarını Boyatamıyorlar! Kraliyet Ailesi Üyelerinin Görünüşleri Konusunda Uymak Zorunda Olduğu 9 Kural

Geleceğin Bilim İnsanı Ve Sanatçı Adayları İçin En İyi BİLSEM Hazırlık Kitapları
Edebiyat

Geleceğin Bilim İnsanı Ve Sanatçı Adayları İçin En İyi BİLSEM Hazırlık Kitapları

Ulucanlar Cezaevi
Tarih

Tarihi, Hikayesi ve Konumu: Ulucanlar Cezaevi Müzesi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Hepsi Doğal! Topuk Çatlağını Kısa Bir Sürede İyileştiren En Etkili 6 Tarif
Yaşam

Hepsi Doğal! Topuk Çatlağını Kısa Bir Sürede İyileştiren En Etkili 6 Tarif

Özel Günlerinizin Vazgeçilmezi Olacak Escada Magnetism Benzeri Kokular
Alışveriş

Özel Günlerinizin Vazgeçilmezi Olacak Escada Magnetism Benzeri Kokular

Paralel Evrenden Geldiğine İnanılan Gizemli Ziyaretçi: John Allen Zegrus
ListeList Özel

Paralel Evrenden Geldiğine İnanılan Gizemli Ziyaretçi: John Allen Zegrus

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

6 Haziran 2023
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

4 Haziran 2023
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
18 Yaşına Giren Gençler Kültür Ve Sanat Etkinliklerine Ücretsiz Gidebilecek: Genç Kart Nedir, Nasıl Alınır?
Gündem

18 Yaşına Giren Gençler Kültür Ve Sanat Etkinliklerine Ücretsiz Gidebilecek: Genç Kart Nedir, Nasıl Alınır?

27 Eylül 2023
Nedir Ve Nasıl Olunur: Koruyucu Ailelik Hakkında Bilmeniz Gerekenler
ListeList Özel

Nedir Ve Nasıl Olunur: Koruyucu Ailelik Hakkında Bilmeniz Gerekenler

27 Eylül 2023
Türk Mitolojisinin Ata Binen Ve Silah Kullanan Korkunç Vampiri: Meçkey
Tarih

Türk Mitolojisinin Ata Binen Ve Silah Kullanan Korkunç Vampiri: Meçkey

26 Eylül 2023
Ekran Kartı Sıcaklığı Ne Olmalıdır? Ekran Kartı Neden Isınır? İşte Bilmeniz Gerekenler
Oyun

Ekran Kartı Sıcaklığı Ne Olmalıdır? Ekran Kartı Neden Isınır? İşte Bilmeniz Gerekenler

26 Eylül 2023
Alternatif Ödeme Yöntemlerinden Biri Olan Mail Order Nedir Ve Nasıl Yapılır?
Teknoloji - Bilim

Alternatif Ödeme Yöntemlerinden Biri Olan Mail Order Nedir Ve Nasıl Yapılır?

26 Eylül 2023
Ata Demirer’den Yeni Netflix Komedisi: Bir İhtimal Daha Var Dizisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Dizi

Ata Demirer’den Yeni Netflix Komedisi: Bir İhtimal Daha Var Dizisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

26 Eylül 2023
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü Önerisi

9 Ağustos 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020
  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Oturum süresi doldu

Lütfen tekrar giriş yapın. Giriş sayfası yeni bir pencerede açılacaktır. Giriş yaptıktan sonra pencereyi kapatıp bu sayfaya dönebilirsiniz.

Add New Playlist

>

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız.

Daha fazla bilgi ve hangi çerezleri kabul edip etmeyeceğinizi öğrenmek için bir göz atabilirsiniz.

Gizlilik

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız. Çerez bilgileri tarayıcınızda saklanmaktadır ve takip eden ziyaretlerinizde siz olduğunuzu bilebilmek, sitenin hangi alanlarını ilgi çekici bulduğunuzu incelemek gibi amaçlarla kullanılmaktadır.

Kullanılması gerekli çerezler

Kullanılması gerekli çerezler tercihlerinizi saklamak ve buna uygun hizmet verebilmek adına her zaman etkin durumdadır.

Eğer bu çerezi kapatırsanız, bu ekranda yapmış olduğunuz tercihleri de saklayamayız. Bu da siteye ger gelişinizde çerezleri etkinleştirip etkinleştirmeme işlemini tekrar yapmanız gerektiği anlamına geliyor.