Dünya bizim etrafımızda dönüyor, herkesin hayatındaki en önemli insanız, insanların gözü sürekli üzerimizde ve hata yapma lüksümüz yok. Böyle söyleyince ne kadar da korkunç geliyor değil mi? Aslında uzaktan saçma gelen bu sözler her birimizin zihninde zaman zaman dönüp duruyor. Sürekli bunları düşünenler ise kendini spotlight etkisine kaptırmış oluyor. Her şeyin merkezinde kendisinin olduğunu düşünmek bir süre sonra adeta bir takıntıya dönüşüyor. Birlikte spotlight efektin detaylarına bakalım ve kendi evrenimizin merkezinde olmayı ne kadar önemsiyoruz görelim…
Spotlight Effect, Spotlight Etkisi, Sahne Işığı etkisi gibi birçok şekilde adlandırılan bu kavram 1999 yılında Thomas Gilovich tarafından ortaya atıldı
Temelde görünüşünüzün ve hareketlerinizin diğer insanlar tarafından incelendiğini ve gözlerin sürekli üzerinizde olduğu fikri Spotlight Effect olarak adlandırılıyor
Birinin hareket ve davranışlarına diğer insanlar tarafından gerçekte olduğundan daha fazla dikkat edildiği fikri bir süre sonra bir takıntı haline geliyor
Örneğin bir mekana girdiğinizde herkesin size baktığı fikri ya da üzerinizde küçük bir leke varken herkesin bu lekeye baktığını ve sizi aşağıladığını düşünmeniz. Aslında tüm bunlar etrafınızdakilerin umurunda değil
Etraftakilerin umurunda olmasa da spotlight etkisi yaşayan kişi durumu abartıyor. Kendi bildiklerini ve düşündüklerini karşısındakilerin de düşüneceği fikrine kapılıyor
Bir sır saklarken aslında kimse o sırrı bilmese de gerilmemizin, bir hata yaptıktan sonra kimse fark etmese de herkesin anladığını düşünmemizin sebebi de bu
Cornell Üniversitesi’nde gönüllü olarak katılan 109 öğrencinin öğrencinin arasına pek de sevilmeyen Amerikalı müzisyen Barry Manilow fotoğrafının olduğu bir t-shirt’ün giydirildiği öğrenciler gönderilir
Bir süre sonra salondan çıkarılan t-shirtlü öğrenciler araştırmacılara, salondakilerin yarısının t-shirtlerini fark ettiğini ve yorum yaptıklarını söylediler. Ancak salondakilerin yalnızca çeyreği t-shirtleri fark etmişti
Bu araştırma sayesinde kişilerin düşündüklerinden 6 kat daha az dikkat çektiği ortaya çıktı. Yani dünyanın merkezinde değilsiniz ve sizin için önemli olan çoğu şeyi çevrenizdekiler fark etmiyor bile
Örneğin saçınızda yaptığınız küçük bir değişikliği herkesin fark etmesini beklerken birçok kişinin söylemeden tepki vermediğini gözlemleriz çoğu zaman
Aslında rezil olduğumuzu düşündüğümüz anlarda bile insanlar gerçekten kendilerini ilgilendiren bir konu değilse bunu kısa sürede unutuyorlar
Spotlight Etkisi bir yandan insanların sosyal yaşamlarını kısıtlasa da diğer yandan davranışların doğuracağı etkileri düşünmelerine yarıyor
Korkularımız, hatalarımız ve eksikliklerimizi sadece biz biliyoruz. Birçok kişi bunları düşündüğümüz kadar umursamıyor, yargılamıyor ve eleştirmiyor. Bunu bilmek ruhsal açıdan rahatlamamızı ve üzerimizdeki yükü atmamızı sağlar…
