ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Tarih » Kadın Hakları Savunucusu İlk Türk Kadın Gazetecimiz Selma Rıza Üzerine 8 Malumat

Kadın Hakları Savunucusu İlk Türk Kadın Gazetecimiz Selma Rıza Üzerine 8 Malumat

Mert Bekçi Yazar: Mert Bekçi
8 Mayıs 2019
Kategori: Edebiyat, Kadın, Tarih
Google Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Kadın Hakları Savunucusu İlk Türk Kadın Gazetecimiz Selma Rıza Üzerine 8 Malumat
Share on FacebookShare on Twitter

Selma Rıza, kadın hakları ve kültür tarihimizin önemli aydınlarından biridir. Başlıkta belirttiğimiz ilk Türk kadın gazetecilik vasfının ona ait olması bir yana, başkaca ilkler de gerçekleştirmiştir. Jön Türklerle olan münasebeti, Jön Türklerin liderlerinden Ahmet Rıza Bey’le olan kardeşliği, meşhur Uhuvvet romanı, harikulade Fransızcasıyla Paris’te yaptıkları ve döndüğünde memleketteki aktif yaşamı onun gerçek bir aydın olduğuna kanaat getirmemizi kolaylaştırır. Böylesi bir hayata değinmemek mümkün mü?

1. Genel bilgiler


1872 İstanbul doğumlu Selma Hanım, ilk Türk kadın gazeteci olmasının yanı sıra İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin de bilinen tek kadın üyesi olur. Uhuvvet başta olmak üzere romancılığında ele aldığı konular, kadın hakları konusundaki ilerici bakış açısı bugün halen bir değer ve referans olarak değerlendirilir. Kültürün hakim olduğu bir ailede yetişir; babası Ali Bey Şura-yı Devlet üyelerindendir. Annesi Naile Hanım ise Avusturyalı olup evlendikten sonra Müslüman olur. Yedi çocuğun en küçüğü olan Selma Rıza Hanım evde özel dersler alarak eğitimini sürdürür. İleri derecede Fransızca öğrenir. Jön Türk liderlerinden olan ağabeyi Ahmed Rıza da onun eğitiminde büyük etkendir.

2. Paris zamanı


1889 yılında, İstibdat devrinin hüküm sürdüğü bir atmosferde ağabey Ahmed Rıza Fransa’ya gider ve Jön Türk hareketine katılır. Selma Rıza da ailesinden habersizce Paris’e kaçar ve burada ağabeyinin yanına gelir. Eğitimini Sorbonne Üniversitesi’nde sürdüren Selma Hanım, bilinene göre Sorbonne’da okuyan da ilk Türk kızı olur. 10 yıl kadar kaldığı Paris’te siyasi yaşamını İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin içerisinde sürdürür. Burada Fransızca olarak çıkartılan Meşveret ile Türkçe yayımlanan Şura-yı Ümmet gazetelerinde yoğun bir tempoda çalışır. 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanıyla beraber ülkesine dönen Jön Türklerin arasında Selma Hanım da vardır.

3. ”Kadınlığın tacı” yakıştırması


Oldukça iyi bir eğitimle Fransa’ya giden Selma Hanım, yaklaşık 10 yıllık Paris yaşamında derin bilgiler öğrenerek memleketine döner. Ondaki bu ilim – irfan yükselişi çevresinin de dikkatini çeker. Devrin meşhur kadın edebiyatçılarından Fatma Aliye, Nigar Hanım gibi kişiler de Selma Hanım’daki bu köklü entelektüel yönden kadınlık adına gurur duyarlar. Aile dostlarından, ünlü edebiyatçımız Sami Paşazade Sezai de, Selma Hanım’ı ‘’kadınlığın tacı’’ olarak niteler.

4. İstanbul yılları


Uzun yıllar gazetecilikle ilgilenen Selma Rıza, meşrutiyetle beraber İstanbul’a dönünce gazetecilikten geri durur. Bundan sonra daha çok toplumsal – sosyal konularla ilgilenir. II. Meşrutiyet ile beraber yeniden organize olan Hilal-i Ahmer Cemiyeti’nde (bugünkü Kızılay) çalışır. Burada beş yıl boyunca genel sekreterlik yapar, ardından kurum yöneticileriyle fikir ayrılıkları yaşaması nedeniyle buradan ayrılır. Hanımlara Mahsus Gazete ve Kadınlar Dünyası gibi devrin önemli yayın organlarında yazılarını yayımlar.

5. Türkiye’nin ilk yatılı kız lisesi


1899’dan itibaren ‘’kadın sorunsalı’’ üzerine çalışan Selma Rıza, kadınlar için okullar açılması adına da mücadele eder. 1861 yılında yazlık saray olarak inşa edilen Adile Sultan Sarayı, zaten kız okulu olması amacıyla 1868’de dönemin Milli Eğitim Bakanlığı’na bağışlanır. Bu potansiyeli gören Selma Hanım 1916’da, abisi Ahmed Rıza’nın da destekleriyle burayı Türkiye’nin ilk yatılı kız lisesine dönüştürmeyi başarır. Kandilli Adile Sultan İnas Mekteb-i Sultanîsi (bugün Kandilli Kız Lisesi) Selma Hanım’ın bir başarısıdır.

6. Romancılığı


Devrinin feminist bir aydını diyebileceğimiz Selma Rıza, 1910 – 1912 arasında eğitici ve kültür ağırlıklı iki roman yazar, ancak ikisi de yayımlanamaz. 1897’de yazdığı meşhur Uhuvvet (Kardeşlik) romanına gelecek olursak; 19. yüzyıl romancılığımızı aşmayı başaran bir yapıttır. Şöyle ki; Selma Rıza bu yapıtında kadın hakları sorununu devrinin oldukça ilerisinde bir görüşle ve canlı bir üslupla ele alır. Roman yazarın yaşadığı devrin sosyal meselelerini ele alması bakımından bir çağ romanıdır. İçeriğine dair: romanın kahramanları, Mürşid ve Adil adlı iki kardeştir. Birbirinin zıddı yaratılışta olan bu gençlerden Mürşid; şen, hovarda, bilgisi kıt bir ağabeydir. Adil ise ağırbaşlı, sorumluluk ve sahibi, “ilerici” biridir. Anneleri Dilber Hanım’sa olay bir kadındır. Saçı – kaşı siyaha boyalı, 50’lerinde olsa da yaşı yüzünden belli olmayan kurnaz ve kendini saydırmaya önem veren bir kadındır. İki oğlunu da aynı derece sevdiği gibi kendi çıkarı için Adil’e kötülük etmeyi göze alabilir. Modernizmi, kadın haklarını, evliliği, dönemin toplumunu akıcı bir üslupla ele aldığı bu eserine dair Selma Hanım şöyle söyler: “Uhuvvet’i yaratmak, namım teşhir etmek maksadıyla değil, ihvanıma bir yadigâr olmak üzere yazıyorum!”

7. Birleşmiş Milletler’i etkileyen mektubu


Selma Hanım’ın dikkatimizi celbeden bir diğer özelliği de devrinin Birleşmiş Milletleri olan Cenevre’deki Cemiyet-i Akvam ile yazışmasıdır. Selma Rıza’nın buraya yazdığı mektup öylesine etkili olur ki, gidemese dahi kendisi Cenevre’ye davet edilir. Kuruma gönderdiği mektubun özeti şudur: “İstanbul’un işgalinde, gerek Rusya’dan gerek diğer ülkelerden hayli sığınmacı bu şehre gelmiş bulunuyor. Bu arada fakirlik ve kadınlık adına utanılacak olaylar da artmıştır. Bu olay, toplumu sarsmakta ve feci akıbetlere götürmektedir. Bu açıdan Cemiyet-i Akvam’ın harekete geçmesi gerekmektedir.’’ Bu açık çağrı, İstanbul’a temsilcilerin gelmesini dahi sağlar.

8. Şiir ve kadın


Selma Rıza en solda. Selma Hanım 1931 yılında, sessiz bir şekilde bu dünyadan göçüp gider. Cenazesine katılanları saymak içinse ne acı ki bir elin parmakları yeterlidir… 19 Kasım 1917’de, yakın dostu Sami Paşazade Sezai’ye gönderdiği ‘’Şiir ve Kadın’’ başlıklı mektubundan: ”… Muhterem biraderim. Hiç şiirsiz bir kadın tasavvur edebilir misin? Tarlasında buğday eken, başak toplayan, derede çocuğunu yıkayan, kulübesinde hamur yoğuran bir köylü kadının bile, evza-ü etvarında, dikkat edilirse cüz’ı ve iptidaî bir şiirin mevcudiyeti görülür. Böyle bir zamanda şiirin lüzumsuz, faydasız ve hatta muzır addedilmesine hiçbir suretle taaccüp etmiyorum. Fakat bir kadının bu hâli terviç ve halkı da bu yola teşvik etmesini caiz midir? Siz söyleyiniz; şiirden uzaklaşırsak hakikati görecekmişiz. Ah keşke böyle bir hakikati görmesek, öğrenmesek! Sizden istirham ederim efendim, bu temenni edilen ayrılığın yalınız kadın için değil, bütün beşeriyet için bir felaket, büyük bir mahrumiyet olduğunu birkaç sözle ilan ediniz…’’

PaylaşTweetleGönder
Mert Bekçi

Mert Bekçi

Artvin'den Kocaeli'ye, İzmir'den Eskişehir'e dört yıllık, çok şehirli edebiyat eğitimi. Edebiyat, dergicilik, yazarlık ve türevleriyle uğraşır.

İleri
Çocuğunuzun Oyun Bağımlısı Olup Olmadığını Anlamanızın 9 Yolu

Çocuğunuzun Oyun Bağımlısı Olup Olmadığını Anlamanızın 9 Yolu

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

İlgili İçerikler

Japonların 7 Yaş Gençleştiren Yüz Masajı: Korugi Tekniği Nedir, Nasıl Yapılır?
Sağlıklı Yaşam

Japonların 7 Yaş Gençleştiren Yüz Masajı: Korugi Tekniği Nedir, Nasıl Yapılır?

Manipülatif İnsanların Hedeflerine Ulaşmak İçin Kullandığı 9 Taktik
Yaşam

Manipülatif İnsanların Hedeflerine Ulaşmak İçin Kullandığı 9 Taktik

Altın Portakal Film Festivali’nde Sansür Krizi Sürüyor: Kültür Ve Turizm Bakanlığı Festivalden Çekildiğini Açıkladı
Gündem

Altın Portakal Film Festivali’nde Sansür Krizi Sürüyor: Kültür Ve Turizm Bakanlığı Festivalden Çekildiğini Açıkladı

Küresel Organize Suç Endeksi: Türkiye Organize Suçlarda Avrupa Birincisi
ListeList Özel

Küresel Organize Suç Endeksi: Türkiye Organize Suçlarda Avrupa Birincisi

Konusu, Özeti, Okuyucu Yorumları: Tüm Yönleriyle İnsanın Anlam Arayışı Kitap Analizi
Edebiyat

Konusu, Özeti, Okuyucu Yorumları: Tüm Yönleriyle İnsanın Anlam Arayışı Kitap Analizi

En Fanatik Korkuseverleri Dahi Rahatsız Edebilecek Gerçek Hayattan Korku Hikayeleri
Tarih

En Fanatik Korkuseverleri Dahi Rahatsız Edebilecek Gerçek Hayattan Korku Hikayeleri

Güne Enerji Dolu Başlangıç Yapmak İsteyenlere Çekirdek Kahve Önerileri
Alışveriş

Güne Enerji Dolu Başlangıç Yapmak İsteyenlere Çekirdek Kahve Önerileri

Öğrencilerin Alabileceği Vergisiz Telefonlar Belli Oldu: 9500 TL Altı En İyi Telefon Modelleri
Teknoloji - Bilim

Öğrencilerin Alabileceği Vergisiz Telefonlar Belli Oldu: 9500 TL Altı En İyi Telefon Modelleri

Onsuz Bir Hayat Düşünmek Neredeyse İmkansız! 25. Yılını Kutlayan Google’ın İlgi Çekici Tarihi
Teknoloji - Bilim

Onsuz Bir Hayat Düşünmek Neredeyse İmkansız! 25. Yılını Kutlayan Google’ın İlgi Çekici Tarihi

18 Yaşına Giren Gençler Kültür Ve Sanat Etkinliklerine Ücretsiz Gidebilecek: Genç Kart Nedir, Nasıl Alınır?
Gündem

18 Yaşına Giren Gençler Kültür Ve Sanat Etkinliklerine Ücretsiz Gidebilecek: Genç Kart Nedir, Nasıl Alınır?

Nedir Ve Nasıl Olunur: Koruyucu Ailelik Hakkında Bilmeniz Gerekenler
ListeList Özel

Nedir Ve Nasıl Olunur: Koruyucu Ailelik Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Türk Mitolojisinin Ata Binen Ve Silah Kullanan Korkunç Vampiri: Meçkey
Tarih

Türk Mitolojisinin Ata Binen Ve Silah Kullanan Korkunç Vampiri: Meçkey

Ekran Kartı Sıcaklığı Ne Olmalıdır? Ekran Kartı Neden Isınır? İşte Bilmeniz Gerekenler
Oyun

Ekran Kartı Sıcaklığı Ne Olmalıdır? Ekran Kartı Neden Isınır? İşte Bilmeniz Gerekenler

Alternatif Ödeme Yöntemlerinden Biri Olan Mail Order Nedir Ve Nasıl Yapılır?
Teknoloji - Bilim

Alternatif Ödeme Yöntemlerinden Biri Olan Mail Order Nedir Ve Nasıl Yapılır?

Ata Demirer’den Yeni Netflix Komedisi: Bir İhtimal Daha Var Dizisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Dizi

Ata Demirer’den Yeni Netflix Komedisi: Bir İhtimal Daha Var Dizisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Covid-19 Pandemisinin Ardından Çığ Gibi Büyüyen İlginç Topluluk: Mikrop İnkârcıları
Sağlıklı Yaşam

Covid-19 Pandemisinin Ardından Çığ Gibi Büyüyen İlginç Topluluk: Mikrop İnkârcıları

Sıra Dışı Hikayeleriyle Okuyuculardan Tam Puan Alan Momo Benzeri Kitaplar
Edebiyat

Sıra Dışı Hikayeleriyle Okuyuculardan Tam Puan Alan Momo Benzeri Kitaplar

İki Milyon Kişinin Özgürlük Ve Bağımsızlık İçin Oluşturduğu İnsan Zinciri: Baltık Yolu
Tarih

İki Milyon Kişinin Özgürlük Ve Bağımsızlık İçin Oluşturduğu İnsan Zinciri: Baltık Yolu

Beyrut Gezi Rehberi: Nerede Kalınır, Nereye Gidilir, Neler Yapılır?
Seyahat

Beyrut Gezi Rehberi: Nerede Kalınır, Nereye Gidilir, Neler Yapılır?

Bu Sene Ekose Desenler Moda! Evinize Sonbahar Dokunuşu Katmanın 12 Yolu
Tasarım

Bu Sene Ekose Desenler Moda! Evinize Sonbahar Dokunuşu Katmanın 12 Yolu

Kişinin Hareket Etme Kabiliyetini Engelleyen Nörolojik Bir Hastalık: Ataksi
Sağlıklı Yaşam

Kişinin Hareket Etme Kabiliyetini Engelleyen Nörolojik Bir Hastalık: Ataksi

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

6 Haziran 2023
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

4 Haziran 2023
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Japonların 7 Yaş Gençleştiren Yüz Masajı: Korugi Tekniği Nedir, Nasıl Yapılır?
Sağlıklı Yaşam

Japonların 7 Yaş Gençleştiren Yüz Masajı: Korugi Tekniği Nedir, Nasıl Yapılır?

28 Eylül 2023
Manipülatif İnsanların Hedeflerine Ulaşmak İçin Kullandığı 9 Taktik
Yaşam

Manipülatif İnsanların Hedeflerine Ulaşmak İçin Kullandığı 9 Taktik

28 Eylül 2023
Altın Portakal Film Festivali’nde Sansür Krizi Sürüyor: Kültür Ve Turizm Bakanlığı Festivalden Çekildiğini Açıkladı
Gündem

Altın Portakal Film Festivali’nde Sansür Krizi Sürüyor: Kültür Ve Turizm Bakanlığı Festivalden Çekildiğini Açıkladı

28 Eylül 2023
Küresel Organize Suç Endeksi: Türkiye Organize Suçlarda Avrupa Birincisi
ListeList Özel

Küresel Organize Suç Endeksi: Türkiye Organize Suçlarda Avrupa Birincisi

28 Eylül 2023
Konusu, Özeti, Okuyucu Yorumları: Tüm Yönleriyle İnsanın Anlam Arayışı Kitap Analizi
Edebiyat

Konusu, Özeti, Okuyucu Yorumları: Tüm Yönleriyle İnsanın Anlam Arayışı Kitap Analizi

28 Eylül 2023
En Fanatik Korkuseverleri Dahi Rahatsız Edebilecek Gerçek Hayattan Korku Hikayeleri
Tarih

En Fanatik Korkuseverleri Dahi Rahatsız Edebilecek Gerçek Hayattan Korku Hikayeleri

27 Eylül 2023
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü Önerisi

9 Ağustos 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020
  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Oturum süresi doldu

Lütfen tekrar giriş yapın. Giriş sayfası yeni bir pencerede açılacaktır. Giriş yaptıktan sonra pencereyi kapatıp bu sayfaya dönebilirsiniz.

Add New Playlist

>

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız.

Daha fazla bilgi ve hangi çerezleri kabul edip etmeyeceğinizi öğrenmek için bir göz atabilirsiniz.

Gizlilik

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız. Çerez bilgileri tarayıcınızda saklanmaktadır ve takip eden ziyaretlerinizde siz olduğunuzu bilebilmek, sitenin hangi alanlarını ilgi çekici bulduğunuzu incelemek gibi amaçlarla kullanılmaktadır.

Kullanılması gerekli çerezler

Kullanılması gerekli çerezler tercihlerinizi saklamak ve buna uygun hizmet verebilmek adına her zaman etkin durumdadır.

Eğer bu çerezi kapatırsanız, bu ekranda yapmış olduğunuz tercihleri de saklayamayız. Bu da siteye ger gelişinizde çerezleri etkinleştirip etkinleştirmeme işlemini tekrar yapmanız gerektiği anlamına geliyor.