Sinema dünyasında büyük yankı uyandıran ilk Scream filminin vizyona girmesinden bu yana 27 yıl geçti. Bizler de korku filmlerine dönük geleneksel bakışı kalıcı olarak değiştiren bu ünlü korku filmi serisini tanıtmak ve Scream serisi hakkında az bilinen kimi detayları sizlerle buluşturmak üzere bu yazıyı kaleme alıyoruz.
Wes Craven’in Çığlık’ı 1996 yılında beyazperdeye çıktığında, korku sineması bir tür tekdüzeliğe saplanmıştı. 80’lerde korku filmlerini karakterize eden eğlenceli yenilikler ve felsefi bir derinlik katma arzusu; 90’larda birbirini tekrarlayan slasher filmleri ile kaybolmuştu. 1991 yapımı Kuzuların Sessizliği filminin yükselişi, korku unsurları içeren heyecanlı kedi-fare oyunlarının ve psikolojik gerilim türünün ana akım korku sinemasına egemen olduğu ve daha geleneksel slasher filmlerinin eski gücünü yitirdiği bir dönemi başlattı.
1996 yılı Noel’inden beş gün önce çıkış yapan Scream filmiyle ise her şey tekrardan değişti. Korku sinemasında ölümsüzleşen “Korku filmlerini sever misin? ” sözüyle başlayan ürkütücü açılış sahnesi ile Scream, 90’ların dehşet dolu ancak basit bir niteliğe sahip olan korku sinemasını dönüştürdü. Böylece nesiller boyunca sürecek bir kült film serisine ve gerçekten bilinen korku türüne meydan okuyan yeni bir tür anlayışına imza attı.
Korku sineması şu anda yeni bir “altın çağın” tadını çıkarıyor ve Hereditary (2018) gibi modern korku filmleri ile türe yeni başyapıtlar kazandırıyor. Kültürel söylemi şekillendiren bu kadar çok yeni yapım varken, korku türünü bu noktaya getiren evrimde Scream’in oynadığı rolün farkına varmak hayli önemli bir noktada duruyor.
Scream’in korku filmlerinin klişelerini kasıtlı bir şekilde kullanması hem korku piyasasına dönük bir eleştiriyi ifade ediyor hem de oyunun kurallarını değiştiriyordu
Günümüzde oldukça sıradan bir tespit gibi gözükebilen bu durum, tarihler 1996 yılını gösterdiğinde korku sinemasında benzersiz bir etki yaratmıştı. Scream’in kendi olay örgüsünü yaratmak için diğer popüler korku filmlerini ve klişelerini kullanması; seyircilerin genellikle ilk kez sunuluyormuş havası veren, seyircinin aynı sahneyi ilk kez izlediği yanılsamasına kapılmasını sağlayan ve birbirini tekrarlayan popüler yapımlara ve klişelere dönük bir eleştiri görevi görüyordu.
Korku filmleri genellikle diğer türlerdeki filmler ile ayrım çizgilerini belli eden bir tür olsa da, bu tür farkındalığı genellikle yönetmenin seyirci ile kurduğu özel bir bağdan değil; olay örgüsü içerisindeki klişelerden ve seyircide uyandırılması istenen duyguların netliğinden ötürüdür. Zira Scream’de de vurgulandığı üzere slasher tarzı filmlerde yer alan karakterler film içerisinde özgün birer fikre sahip değildir ve bu nedenle izleyicilerin son derece akılsızca veya naif bulduğu seçimler yaparlar.
Yani slasher filmlerde oyuncular düşündürülmek istenen fikirlerin veya uyandırılmak istenen hislerin açığa çıkarılmasını sağlayan birer figüran işlevi görüyor. Ancak Scream ve Wes Craven; bu figüranlığı kabul etmekle birlikte, bunun klişelere dayanmasını ve seyirciyi en basit şekillerle ürkütme amacını aşamamasını eleştiren bir noktada duruyor.
Scream tüm bu eleştirel yönünü daha ilk sahnesinden açığa çıkarmıştı. Hatırlamak isterseniz veya filmi izleme zevkini tatmadıysanız, işte Scream’in ilk 12 dakikasında olanlar?
SPOİLER İÇERMEKTEDİR:
Evde yalnız bir genç, televizyon karşısında dinlendirici bir şekilde boş zamanını değerlendirmeye hazırlanırken telefonu çalar. İlk başta yanlış bir numara olduğunu düşünür, ta ki tekrar aranana kadar. İsimsiz yabancı, onunla arkadaşça bir sohbete girerek en sevdiği korku filmi hakkında konuşmasını sağlar. Michael Myers karakterinin başrolde olduğu 1978 yapımı ünlü slasher filmi “Halloween” cevabını veren genç, bu cevabı verirken aynı Myers’ın Halloween’de kullandığına benzeyen dev bir oyma bıçağıyla dalgın bir şekilde oynamaktadır. Arayan kişi bu yanıtın ardından kısa bir süre daha sohbeti sürdürür ve hemen ardından aradığı kişiden adını söylemesini ister çünkü “Kime baktığını bilmek istemektedir.”
Aradığı kişiyi ürkütmeye başlayan yabancı, evi izlediğini açıkça ortaya koyduktan sonra aradığı genç kadının erkek arkadaşını gözleri önünde öldürür. Ancak daha öncesinde onunla bir “korku filmi tahmin etme” oyunu oynamasını ister. Sonunda, katil genç kadının evden çıkmasını sağlar ve onu ön bahçesinde vahşice öldürür. Oldukça sürükleyici olan tüm başlangıç sekansı boyunca diğer korku filmlerine göndermeler yapan bu korku filmi, sadece fiilen değil ismen de diğer korku filmlerine atıfta bulunmuştur.
Scream neyi başardı?
Scream sadece kendi kendini anlatmakla kalmadı, karakterlerinin bir korku filminin içerisinde olduğundan haberdar olması itibariyle bir ilki gerçekleştirerek oldukça büyük bir korku klişesini alt üst etti. Scream’in unutulmaz açılış sahnesinin kilit mesajı, aslında böyle bir açılış sahnesinin hiç olmaması gerektiğine dönük kapsamlı bir eleştiridir. Çokça slasher filmi izlemiş olan korku müdavimleri; şımarık ve masum sarışın bir genç kadını filmin açılış sekansında gördüklerinde; anında Scream’in ana karakteri olarak bu karakteri işaret eder ve bu karakterle bağ kurmaya hazırlanırdı.
Ancak Scream’in usta yönetmeni Wes Craven, tüm varsayımları alt üst ederek, klişe karakteri daha ilk sahneden gözlerimizin önünde katlediyor. İlk 12 dakika bittiğinde, gördüğümüz manzara oldukça tabu yıkıcıdır. Scream senaryosu dilenseydi çok daha geleneksel bir korku hikayesi anlatabilir ve ters köşeleriyle, beklenmedik sürprizleriyle yine de etkili olurdu. Ancak film, kendi senaryosunu çürüterek somut bir amaç güdüyor. Bu amaç da korku sineması tarafından bir ölçüde benimsenmiş gibi görünüyor.
İlk 4 film ve sonrası
Serinin sırasıyla 1996, 1997, 2000 ve 2011 yapımı 4 filminin yönetmeni Wes Craven idi, hatta Scream 4 Wes Craven’ın yönettiği son uzun metrajlı filmlerden birisi idi. Aynı karakterler ve olay döngüsü ekseninde ilerleyen ilk 4 filmin ve Wes Craven’ın hayata gözlerini yummasının ardından geçtiğimiz yıl ve bu yıl (2023 yılı itibariyle) iki Scream filmi daha vizyona girdi. Ancak olay döngüsünde ve ana karakterlerde ciddi değişikliklere imza atarak… Wes Craven, yaşamını yitirmesinden kısa süre önce çıkan Scream: The Tv Series’de maskeli seri katilin maskesi değiştirildiği için tepkisini dile getirmiş, “Ghostface, Ghostface olarak kalmalı.” ifadelerini kullanmıştı. Böylece Scream’in aslına uygun bir şekilde devam ettirilmesi Wes Craven’ın bir çeşit vasiyeti olarak görüldü. Geldiğimiz noktada Scream serisi özüne sadık uyarlaması ile sürmeye devam ediyor.
Şimdi de uzun bir şekilde tarihinden ve amacından bahsettiğimiz bu dünyaca ünlü korku serisinin her filminin kısaca tanıtımını yaptığımız kısma geçelim.
Keyifli okumalar!
Scream – Çığlık (1996) – IMDB: 7.4
Kaliforniya’da huzurlu bir kasaba olan Woodsbroro, maskeli bir katilin kasabaya musallat olması ile bir kan gölüne dönüşmeye başlıyor. Annesi bir yıl önce öldürülen genç bir kadın olan Sydney Prescott, maskeli bir katilin hedefi hâline geldiğinde; Sydney’in erkek arkadaşı Billy Loomis ve Sydney’in babası ana şüpheliler olarak gözetim altında tutulur. Yerel bir haber muhabiri olan Gail Weathers ve Dewey Riley ise, katilin kim olduğunu bulmaya çalışırlarken; katilin geçen yıl Sydney’in annesini öldüren kişiyle aynı kişi olup olmadığı fikrinin peşine düşüyorlar. Gece olduğunda, maskenin arkasındaki kişinin kim olduğu görülecektir…
Scream 2 – Çığlık 2 (1997) – IMDB: 6.3
Woodsboro’daki trajik olayların üzerinden iki yıl geçmiştir. Sydney Prescott ve Randy Meeks hayatlarına devam etmeye çalışırlarken bir yandan da Windsor College’da okumaktadırlar. Bu arada ünlü haber muhabiri Gail Weathers ise, Tori Spelling’in Sidney rolünde oynadığı “Stab” filmine uyarlanacak olan çok satan “The Woodsboro Murders” romanını yazmıştır. Filmin gösterim tarihi yaklaştıkça, ölüm döngüsü yeniden başlar. Dewey Riley, Sydney’i korumaya çalışmak için dosdoğru onun yanına döner. Ancak 1996 yapımı korku filminin bu görkemli devam filminde, ceset sayıları hızla artarken şüpheli sayısı ise yavaş yavaş azalmaya başlayacak!
Scream 3 – Çığlık 3 (2000) – IMDB: 5.6
Woodsbroro’da yaşanan dehşeti anlatan yeni bir film tam yapım aşamasına ulaşmışken, bir katilin tekrardan ortalıkta cirit atmaya başladığı haberi herkesi derinden sarsar. Woodsbroro’dan sağ kurtulanları hedef alan katil, “Stab 3″ün setinde bir dizi cinayet işler. Bu, Sydney’i yaşadığı ormanın derinliklerinde saklanmaktan kurtarır ve son perde için katille yüzleşmek üzere Hollywood’a gelir. Sydney, katil(ler)i durdurmak için geçmişinin şeytanlarıyla yüzleşmek zorundadır.
Scream IV – Çığlık 4 (2011) – IMDB: 6.2
Son olaylardan tam 10 yıl sonra Sydney Prescott, cinayetlerden önceki ve sonraki yaşamı hakkında bir kişisel gelişim kitabı olan “Out of Darkness”ın tanıtımı için Woodsboro’ya geri döner. Dewey, geçen yıllar içinde Judy Hicks adında bir yardımcı edinerek kasabanın adaletinden sorumlu bir şerif hâline gelmiştir. Hollywood’ta işlenen cinayetlerin sona erdiği 2000 yılından bu yana, Woodsboro sakinleri tekrardan eski ve sıkıcı yaşamlarına geri dönmüşlerdir. Çok geçmeden Sydney, kuzeni Jill ve teyzesi Kate ile yeniden bağlantı kurar. Ancak Sydney’nin kasabaya dönüşü aynı zamanda geçmişinin hayaletlerini de kasabaya geri getirecektir.
Scream – Çığlık 5 (2022) – IMDB: 6.3
25 yıl önceki orijinal filmde olduğu gibi, bir akşam sevimli bir genç kız evde yalnızken telefonu çalar. Arayan adam onunla bir oyun oynamak istediğini söyler. En yakın arkadaşının yaşamı ile tehdit edilen Tara, arayan kişiye boyun eğmek zorunda kalır. O gece yüzü maskeli davetsiz misafirin saldırısından şans eseri kurtulur. Olayın üzerine mental problemleri nedeniyle erkenden evden ayrılan ablası Sam ve onun erkek arkadaşı, ayrıca Tara’nın lise arkadaşları Tara’yı hastanede ziyaret ederler. Daha sonra bir barda tartıştıkları bir adam, otoparkta maskeli biri tarafından saldırıya uğrar. Sam, hastanede yine bir telefon alır ve ardından yeni bir saldırıya uğrar. Bunun üzerine ablası, Tara’ya aile sırlarını açıklamaya karar verir. Sam, yardım için maskeli saldırganın eski kurbanlardan biri olan Dewey ile iletişime geçer. Diğer iki eski kurban olan Sydney Prescott ve Gale Weathers, Ghostface’in geri döndüğü konusunda uyarılır. Ghostface aslında kimdir? Her şeyin sona ermesi için daha kaç kişinin ölmesi gerekiyor.
Scream VI – Çığlık 6 (2023) – IMDB: 7.3
Bu son çıkan Scream filminde, Ghostface cinayetlerinden kurtulanlar Woodsboro’yu geride bırakırlar ve New York’ta yeni bir sayfa açmaya karar verirler. Ama her şey o kadar basitçe bitecek midir?
Bir siber zorbalık olayının acımasız bir cinayetle sonuçlanmasının ardından, insanlar geçmişten gelen ve kurbanlarının peşini bırakmayan yeni bir cinayet dalgasına şahit olurlar. Bazı insanların ilgisini çeken ve belki de yeni bir katile ilham veren yeni bir cinayet zinciri, bazı insanların unutmak istedikleri anılarını tekrardan canlandırır. Bir grup genç intikam için dışarı çıkan bir seri katilin hedefi olurken; bir yandan da yaşanan olayların sırasıyla şüphelisi veya kurbanı hâline gelirler.
