Hikayenin de hikayesinin olması pek ala mümkündür. Hatta birbirini hikaye eden bütün meselelerin temelinde sürekli olarak dönüşen ve birbirini dönüştüren hikayeler yer alır. Edebiyatın sürekliliğini, metnin yeniden yorumlanmasını, yazarın yaratım süreçlerinde bıraktığı izleri görebilmek bu şekilde gerçekleşebilmektedir. Dünya edebiyat tarihi bu ve bunun gibi pek çok hatıraya kucak açar. Anlatının da temelinde hikayenin hikayesi vardır. Bir kitabın adı, o kitabın hikayesinin hikayesidir bir yerde.
1. Güneş de Doğar (The Sun Also Rises) – Ernest Hemingway
Ernest Hemingway’in en önemli eserleri arasında yer alan Güneş de Doğar, 1927 yılında yayımlandığında ilk olarak Fiesta ismi uygun görülmüştü. Ancak daha sonra bundan vazgeçildi ve Eski Ahit’in Vaiz bölümünde yer alan bir kısım alıntılanarak kitabın yeni adı olarak değiştirildi. Aynı zamanda kitabın epigrafı da olan Vaiz bölümünden alıntılanan kısım şu şekilde ifade edilmiş:
“İnsan güneşin altında çektiği onca zahmetten ne elde etti?
Bir nesil gider ve bir başkası gelir ve yeryüzü sürekli var olur.
Güneş de doğar, sonra batar ve yeniden doğduğu yere doğru acele eder.”
2. Ağustos Işığı (Light in August) – William Faulkner
“Ağustos Işığı”, kimilerine göre güney dilinin argosunda “hamile” anlamına gelmektedir. Kitaptaki hikayede yer alan karakterin (Lena Grove) doğmamış çocuğunun babasını bulmak için Alabama’dan yola çıkması ise bu yargıyı kanıtlar niteliktedir. Ancak karakterlerden Hightower’ın gün batımını izlediği sahne dışında kitabın adıyla yakınlık kurulabilen başka herhangi bir bölüm bulunmamaktadır.
3. Parçalanma (Things Fall Apart) – Chinua Achebe
Yazar Chinua Achebe, kitabının adını seçerken Yeats’in şiiri The Second Coming’den büyük oranda esinlenmiştir. “Things fall apart”, “Her şey yıkılıyor” olarak çevrilen metin, Cevat Çapan’ın çevirisiyle aşağıdaki şekliyle yer almıştır.
“Döne döne büyüyen anaforda
Şahin duyamıyor şahincisini;
Her şey yıkılıyor, bel vermiş ortadirek;
Kargaşalık salınmış yeryüzüne,
Yükseliyor kana bulanmış sular, ve her yerde
Sulara gömülüyor suçsuzluğun töreni;
İyiler her türlü inançtan yoksun,
Oysa yoğun bir tutkuyla esrik kötüler.”
4. Her Çıkışın Bir İnişi Vardır (Everything That Rises Must Converge) – Flannery O’Connor
Kitap, Her Çıkışın Bir İnişi Vardır adını Fransız felsefeci Pierre Teilhard de Chardin’ın Omega Point isimli kitabından almaktadır.
5. Cesur Yeni Dünya (Brave New World) – Aldous Huxley
Yazar, kitabın adını Shakespeare’in ünlü eseri Fırtına’daki Miranda’nın bir konuşmasından almıştır. Söz konusu konuşma şu şekildedir. Ve Türkçe çeviriyi yapan isim ise Can Yücel’dir.
“Bu kadar bunca yakışıklı varlık varıp gelmiş buraya
Ne güzel şeymiş meğer insanlık
Böyle dünyalıları olan
Yaşasın bu yaman, bu cesur yeni dünya”
6. Aynı Yıldızın Altında (The Fault in Our Stars) – John Green
John Green de kitabının adını Shakespeare’den almıştır. Julius Caesar’ında Casius Brutus’ü Caesar’a karşı bağlılık konusunda ikna etmeye çalışırken şu cümleyi kurar: “Kusur, sevgili Brutus, yıldızlarda değil, ama bizde.” Bu cümle, kitabın adına ilham olmuştur.
7. Solgun Ateş (The Pale Fire) – Nabokov
Nobokov da Shakespeare’den etkilenen yazarlar arasında yer alıyor. Atinalı Timon’da geçen cümleler, kitabın adına uygun görülmüştür.
“Ay berbat bir hırsızdır,
Solgun ateşini güneşten çalan.”
8. Gazap Üzümleri (A Scanner Darkly) – John Steinbeck
Aslında Gazap Üzümleri isminin Steinbeck’in karısının önerisi olduğu biliniyor. Çünkü yazar, o dönemlerde Pulitzer ödüllü kitabına isim bulmakta zorlanıyor ve karısının sunduğu öneriyi kabul ediyor.
9. Karanlığı Taramak (A Scanner Darkly) – Philip K.Dick
Aynı zamanda sinema filmine de uyarlanan kitap, adını İncil’de alıyor.
“Şimdilik camın içinden görüyoruz, karanlık.”
Kaynak: 1
