35 katlı cam ama ruhsuz binalar, asansör sıraları, sabahın ayazında doluşulan ve kimsenin birbiriyle konuşmadığı servisler, bitmeyen toplantılar, PowerPoint sunumları, to-do list’ler, plaza dili ve edebiyatı arasına sıkışmış insanlar; yani kısaca beyaz yakalılar…
Dışarıdan “Ne kadar havalı bir hayatı var” diye düşünülen ama camlı binalar ekosisteminde hayatını tüketen profesyonellerin aslında habitatı plazalarla sınırlı değil. Öyle ki bu profesyonellerin iş yaşamındaki alışkanlıkları öyle bir hal alıyor ki zamanla bir kimliğe dönüşüyor. Elimize bir kalem-kağıt verseniz hepsinin resmini gözümüz kapalı çizebiliriz gibi geliyor.
Biz de reklamcılık sektörünün önemli isimlerinden Yüce Zerey‘in “The Profesyonel” kitabındaki ibret verici tespitleri sıraladık ve bu ekosistemde hemen herkesin karşısına çıkan profesyonellerin kimlik kartlarını çıkardık.
1. Toplantı profesyonelleri
Beyaz yakalının dünyasında toplantılar hiç bitmez. Toplantıya girip çıkmaktan işler yetişmez; saatlerce süren toplantıların sonunda hiçbir ele avuca gelen karar alınmaz ama olsundur; toplantı “set etmek”, toplantıya katılmak mühim meseledir. “Neden toplantı yapıyoruz?” sorusuna projeleri konuşmak/değerlendirmek, ego tatmini yapmak, “Çok yoğunum, toplantılardan kafamı kaldıramıyorum” imajı çizmek, çalışanları nadiren motive etmek, çoğu zaman ise stres altına sokmak ve gözdağı vermek gibi cevaplar verilebilir bu ekosistemde ve herkesin bildiği ama sesli olarak dile getiremediği bu cevap hiç yadırganmaz.
İşte plaza hayatında sürekli toplantıdan toplantıya koşturan ve aslında tek işi bu olan insanlara, yani “toplantı profesyonelleri”ne çok sık rastlarsınız. Bu kişiler için sürekli toplantısı olmak, toplantıdan toplantıya koşmak, hatta toplantı yapmaktan yemek yemeyi bile unutmak bir “statü sembolü”dür. Bu tip profesyonellerin ego tatminini ise “Ne kadar yoğun, ne kadar önemli bir insan; sürekli toplantıda” söylemleri oluşturur. Toplantı profesyonellerinin yanından ayırmadığı aksesuarlar arasında profesyonel defter, havalı bir kalem, özgün kartvizit kabı, akıllı telefon, tablet bulunur ve toplantı profesyonellerin toplantılar boyunca filtre kahve içtikleri gözlemlenir.
2. Konferans profesyonelleri
Etkinlikten etkinliğe koşan, nerede sektörel bir konferans olsa orada olmazsa ölecek hastalığına kapılan konferans profesyonellerini nerede görürseniz tanırsınız. Çünkü sektördeki herkes bu zirvelerde buluşur, orada olmak, “networking” goygoyundan geri kalmamak bu profesyonel için bir statü sembolüdür.
Ancak konferans profesyonelleri asla bu etkinlikler için para vermez, eş-dostu darlayarak davetiye koparmaya çalışırlar. Davetiye ayarladıktan sonra etkinliğe katıldığını Twitter, Facebook, Foursquare gibi sosyal ağlardan duyurmadan mekandaki yerlerini almazlar. Etkinlik mekanında ise filtre kahve ve cookie’leriyle ortalıkta görünmek ve cep telefonları ile meşgul olmak bu sürecin en önemli parçasıdır. Gözüne tanışmak, konuşmak istedikleri bir önemli profesyoneli kestirdiklerinde ise hemen yanlarına giderek kartvizit değiş-tokuşuna girilir ve daha detaylı görüşme için kahve randevusu ayarlanır. Artık konferans profesyonelimizin bir sonraki etkinliğe kadar içi rahattır, yastığa başını koyunca mutlu mutlu uyuyabilecektir.
3. İş yemeği profesyonelleri
İş yemeği profesyonelleri yemek masasında kartvizit yarışına giren beyaz yakalılardan oluşur. Çalışanlar, iş ortakları, müşterilerle yemek ortamında bir araya gelmeyi hobi edinen ve bunu zamanla bir kimliğe dönüştüren bu insanlar tüm bu süreci profesyonel bir şekilde yönetir. Örneğin üst düzey katılımın olduğu bir yemeği organize etme işi executive asistana verilir, “meeting request”ler gönderilir, LCV’ler toplanır.
Yemek öncesi ekip liderleri taktik toplantısı yapar, katılacak insanlar detaylıca araştırılır, notlar alınır. Yemek süresince ise mükemmel ev sahibi rolüne bürünülür ve yemeğin amacının başarıya ulaşması için azami gayret gösterilir. İş yemeği profesyoneli aslında sonuç ne olursa olsun tüm bu süreçle tatmin olan insandır.
4. Eğitim profesyonelleri
Hemen her konuda eğitim vermeye kendini yetkin görenlerle hemen her konuda sertifika almaya yemin etmiş insanlardan oluşan kesişim kümesini eğitim profesyonelleri olarak adlandırabiliriz.
Kişisel gelişime, eğitime kafayı takmış bu profesyoneller ister eğitmen tarafında ister katılımcı tarafında olsun sadece daha iyi bir kariyeri hedeflemezler. Onlar genellikle mutsuzluk ve tatminsizliklerinden kaçma yolunu eğitimde bulan profesyonellerdir. Eğitim, aç profesyonelin karnını doyurmak için seçtiği yerdir.
5. Brainstorming profesyonelleri
İş dünyasında fikir bulma işinin zorla yüklendiği toplantı ortamları “brainstorming session”lardır. Tek başına fikir üretemeyenlerin ödüllük fikir bulma umuduyla bir odaya sıkışmasından doğan bireyler ise brainstorming profesyonelleri.
“Bu fikri brainstorming ile bulduk” demek çok havalı olduğu için, uygulanan fikir işe yaramadığında bunun sorumluluğunun tek bir omza yüklenmesinden kaçmak için bu beyin fırtınası olasılığına sığınan brainstorming profesyonellerinin klasik davranışları arasında sıra kendilerine gelene kadar fikirlerini belirtenleri dinlememek ve sadece kendi söyleyecekleri şeye odaklanmak; dolayısıyla çoğunlukla pişti olmak gelir. Ardından gıybet ortamının oluşmasının çok olası olduğu brainstorming toplantılarının vazgeçilmez aracı ise flipchart’lardır. Çünkü brainstorming profesyoneli onsuz yapamaz, adeta eli koludur.
6. Brunch profesyonelleri
İş yemeği profesyonellerinin varlığının yanı sıra cuma, cumartesi geceleri takılarak sabah geç uyanan ve öğlen kahvaltı etme alışkanlığı edinen brunch profesyonelleri de bu ekosistemin önemli oyuncularındandır. Ancak brunch profesyoneli gelişigüzel davranmaz, her adımı planlıdır.
Brunch’a kimle, saat kaçta, nereye gideceğinden brunch süresince nasıl davranacağına, hangi gazeteleri okuyacağından, brunch sonrası nasıl takılacağına kadar her şeyini adım adım planlayan bu profesyonelimizi mekanda gördüğünüz anda tanımanız olasıdır.
7. Spor profesyonelleri
Spor yapmanın sağlıktan öte bir trend olmasından dolayıdır ki spor profesyonellerine her iş ortamında rastlamanız olası. Sportif, bakımlı ve fit insanlar statüsünde olmak için ayda maaşlarının büyük bir bölümünü spor salonlarına bırakan bu profesyoneller seçimlerinde çok titizdir. Mesela spor salonu eve/işe yakın mı?, aletlerin sayısı yeterli mi?, kuaförü var mı?, dinlenme odası var mı? gibi soruların cevaplanması çok mühim bir olaydır.
8. Business Class profesyonelleri
Neden böyle dedik? Çünkü profesyonel dediğin Business Class’ta uçar! Pasaportunda hemen her ülkeye yeterli süre için geçerli vize barındıran, executive asistanına “İş seyahatine şuraya gidiyorum” diye haber salarak elini sıcak sudan soğuk suya sokmadan istediği yere uçabilen profesyonellere business class profesyonelleri diyebiliriz.
Bu kişiler business class profesyonellerine ayrılmış pasaport sırasına girer, hemen etrafı tarayarak iş dünyasından kim var diye kontrol eder ve Lounge’a geçer. Burada yine tanıdık ya da tanışılmaya değer insanlar kontrol eden bu profesyonellerimiz kimseyi bulamazsa iPad’e talim eder. Uçakta da gayet profesyonel davranan bu iş dünyası insanlarımız uçaktan indikten sonra priority pass ayrıcalığını kullanarak gittikleri ülkeye kolaylıkla giriş yapar.
9. Tatil profesyonelleri
Plazaların donuk dünyasından çıkarak kendini kızgın kumlara, serin sulara bırakan beyaz yakalıları tatildeki dik duruşlarından hemen tanıyabilirsiniz. Tatil profesyonelleri tatil süreçlerine bir kampanya gibi yaklaşır. Bu kampanyayı tüm mecralarla entegre şekilde yürüten tatil profesyonelleri kendilerini kral/kraliçe gibi ağırlatmayı iyi bilirler. Ancak tatil bitince bütün bu padişahlık da sona erer ve klimali ofislerde e-postaların içine gömülerek sıkıcı ve sıradan kimliklerine geri dönerler.
10. Kuaför profesyonelleri
Plaza hayatının sıkıcılığını, hüzünlerini, acılarını kuaförlerde bırakmayı seçenlerdir kuaför profesyonelleri. Berber/kuaför farkının en ince ayrıntılarına hakim bu profesyonelleri metroseksüeller, az ünlüler, dedikodu özlemi çekenler, saçlarının okşanmasından acayip hazlar duyanlar olarak sıralayabiliriz. Kariyer ve imajın kol kola ilerlediğini düşünen bu profesyonellerin kötü gün dostları hatta tek dostları kuaförleri, manikürcüleri, pedikürcüleridir.
11. Profesyonel misafirlikler
Gittiği misafirliklere profesyonel kimliklerini de götüren, plaza ruhunu her eve taşıyan insanlardır efendim bunlar. Misafirlik öncesi karısına, kocasına, çocuğuna gerekli tembihlerde bulunan, aşırı sorgulamalarla kendini yıpratan bu tip profesyoneller misafirlik anında da masaya iş hayatını yatırır ve itici bir samimiyetle(!) sorularını doğru yerlerden sormayı bilir. Kartvizitin maske gibi kullanıldığı bu misafirlikler bittiğinde ise gıybet kaçınılmazdır.
12. Gece hayatı profesyonelleri
Dr.Jekyll ve Mr Hyde’ın plaza ortamında can bulmuş halleridir bu profesyoneller. Havanın kararmasıyla vardiyası başlayan, genelde hafta içi 1 gün, cuma ve cumartesi olmak üzere hafta sonu 2 gün kendilerini dışarı atan; camlı plazalardaki donuk ve kendi halindeki görünüşünün altından bir canavar çıkan bu profesyonellerin motivasyonları, organizasyon süreci, hazırlanma süreci, mekana giriş ritüelleri, mekanda davranış biçimleri ve mekan sonrası yapılacak aktivite seçimleri küçük nüanslar gösterse de hep aynıdır. Dolayısıyla üstlerinde ofiste Clark Gable kostümü olsa da mekanlarda çıkardıkları pelerinlerinden onları hemen tanırsınız. Kısacası gece hayatı profesyonelleri gecenin karanlığında kendini ararken kaybedenlerdir.
Kitap bonusu
Profesyonel hayatın ve plaza ekosisteminin diğer detayları ve ibret verici tespitler için Yüce Zerey‘in “The Profesyonel” kitabını okumanızı ısrarla tavsiye ederiz.
