ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Edebiyat » 17. Asırdan Günümüze Öğütler Veren Urfalı Şair Nâbî

17. Asırdan Günümüze Öğütler Veren Urfalı Şair Nâbî

Nurten Bengi Aksoy Yazar: Nurten Bengi Aksoy
20 Aralık 2017
Kategori: Edebiyat
Google Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
17. Asırdan Günümüze Öğütler Veren Urfalı Şair Nâbî
Share on FacebookShare on Twitter

Bugün 17. yüzyılda yaşamış bir şair; Nâbî ve bir gazeli konumuz… Dili hayli eski, yani Osmanlıca olmasına karşın yaklaşık dört asır önce yazılan bu şiir sanki günümüzü anlatıyor… Bir edebiyat dersi kıvamındaki listemizde dizelere baktığımızda asırlar geçse de “insanlardaki iktidar hırsının” hiç değişmemiş olduğunu görüyoruz şaşkınlık ve ibretle…

1. Urfa’da başlayan yaşam

1. (1)
1641 senesinde Urfa’da doğan Yusuf Nâbî yokluk ve sefalet içinde yaşayarak büyür. 24 yaşındayken İstanbul’a gelerek burada eğitimine devam eder, şiirleri ile tanınmaya başlar. Müsahip Mustafa Paşa’nın yanında çalışır. Paşanın ölümünden sonra gittiği Halep’te 25 yıl kalan Nâbî eserlerinin bir kısmını burada kaleme alır.

2. Toplumdaki çürümeye ayna tutar

2. (2)
Nâbî, Osmanlı’nın duraklama devrinde yaşadığı için idare ve toplumdaki bozukluklara şahit olur. Çevresinde gözlemlediği olumsuzluklar onu didaktik (öğretici) şiir yazmaya sevk eder, eserlerinde devleti yönetenleri, toplumu ve sosyal hayatı eleştirir. Edebiyatın iyi ve kötü taraflarıyla hayatın içinde olmasını, övgüye yer verildiği kadar gerektiğinde eleştiriye de yer verilmesini savunan Nâbî, toplumun o günlerdeki halini şu beyitlerinde çok güzel açıklar:
Vermezdi kimse kimseye ekmek minnet olmasa
Hiçbir iş görülmez idi rüşvet olmasa

Yok karşılıksız muamele ehl-i zamanede
Kimse ibadet etmez idi cennet olmasa.

3. Şiir güzeli ve çirkiniyle yaşamın içinde olmalı

3. (1)
Nâbî’ye göre şiir, karşılaşılan sorunların ve günlük hayatın içinde olmalı; hayattan, insandan ve insani konulardan uzak kalmamalı. Bu yüzden o, şiirlerinde hayatla ilgili, çözümler üretmeye çalışan, aksaklıklar karşısında yer yer nasihatte bulunan bir şairdir. Eserlerinin herkes tarafından anlaşılması ve hayatla iç içe olmasını istediği için eserlerinde kullandığı dil dönemine göre yalın ve süssüzdür.

4. Nâbî ekolü

4. (1)
Toplumcu bir şair olan Nâbî, devrin sanatçılarının aksine, güzellikten çok, iyi ve doğrunun peşindedir. Şiirlerinde o devrin modası olan rindâne, âşıkâne duygular, şarap ve sevgili heyecanları değil, düşünce esastır. Bu yüzden şiirleri lirik değil didaktiktir. Nâbî’nin bu yönüyle kendinden sonra gelen şairler üzerinde önemli etkisi olmuş, böylece edebiyatımızda “Nâbî Ekolü” diyebileceğimiz bir edebiyat çığırı meydana gelmiştir.

5. “Bende yok sabr u sükûn, sende vefadan zerre;
İki yoktan ne çıkar fikredelim bir kere”

5. (1)
(Bende sabır ve sakinlik kalmamıştır, sende de vefanın zerresi bile yoktur. Bu iki yokluktan ne çıkar bir düşünelim.) diyen Nâbî kastettiği iki yokluğu, yani sabır ve vefayı Farsçada yok anlamına gelen “Nâ ve bî” eklerini birleştirerek kendine mahlas (takma isim) olarak seçmiştir.

6. Bağ-ı dehrin hem hazanın hem baharın görmüşüz
Biz neşatın da gamın da rüzgârın görmüşüz

6. (1)
(Biz bu dünya bahçesinin hem sonbaharını hem de ilkbaharını görmüşüz. Sevincin de üzüntünün de yaşandığı zamanları görmüşüz.) Nâbî’nin asırlar önce yazdığı ama her devri, hatta günümüzü bile anlatan “görmüşüz” redifli bu gazelini dikkatle okuduğumuzda mevki hırsıyla sarhoş olanlara çeşitli benzetmelerle öğütler verdiğini görürüz. Osmanlının duraklama döneminde yaşanan sıkıntılardan nasibini alan Nâbî’nin de bu dönemde hem evinin elinden alındığı hem de maaşının kesildiği bilinmektedir. Şairin “Görmüşüz” redifli bu gazelini bu dönemde yazdığı tahmin edilir.

7. Çok da mağrur olma kim meyhane-i ikbalde
Biz hezarân mest-i mağrurun humarın görmüşüz

7. (1)
(Talih meyhanesinde çok da gururlanma çünkü biz sahip oldukları mevkiler yüzünden zafer sarhoşu olanların binlercesinin daha sonra sersemlemiş, zavallı hallerini görmüşüz.)

8. Top-ı ah-ı inkisara pâydâr olmaz yine
Kişver-i câhın nice sengin hisarın görmüşüz

8. (1)
(Biz yüksek mevki ve ikbal ülkesinin taştan yapılmış, nice sağlam kalelerini görmüşüz ki o kaleler, aldıkları beddua toplarıyla yıkılıp yerle bir olmuşlardır.)

9. Bir huruşiyle eder bin hane-i ikbali pest
Ehl-i derdin seyl-i eşk-i inkisarın görmüşüz

9. (1)
(Biz dertlileri, zulüm görenlerin sel gibi akan öfke gözyaşlarıyla ettikleri beddualarının, binlerce talih evini yerle bir ettiğini görmüşüz.)

10. Bir hadeng-i can-güdâz-ı âhtır sermayesi
Biz bu meydanın nice çâbuk-süvarın görmüşüz

10. (1)
(Biz bu yüksek mevkiler meydanında koşturan nice usta binici görmüşüz ki onlar bir can alıcı “ah” okuyla yerlere serilmişlerdir.)

11. Kase-i der yûzeye tebdil olur câm-ı murâd
Biz bu bezmin Nâbîya çok bâde-hârın görmüşüz.

11. (1)
(O elinde gururla kaldırıp içtiğin arzu ve isteklerinin kadehi var ya, o kadeh bir gün gelir, dilenci çanağına döner; çünkü biz bu meclisin iktidar hırsıyla kendinden geçmiş pek çok sarhoşlarını görmüşüz.) diyen şair, yüksek mevkilere gelen kişilerin gururlanmamaları gerektiğini, gururlu davrananların yanlış yollara saparak kötü durumlara düşebileceklerini, her yükselmenin bir de inişi bulunduğunu anlatır. Kibirli davrananlar, sahip oldukları gücü kötüye kullananlar, haksızlık ettikleri kişilerin “ah ve beddualarıyla” günün birinde her şeylerini yitirebilirler, o nedenle güç ve iktidar sahipleri her şeyden önce adil ve alçakgönüllü olmalıdır.

Paylaş13TweetleGönder
Nurten Bengi Aksoy

Nurten Bengi Aksoy

İleri
2017 Yılında Komik Doğa Fotoğrafları Ödülünü Alan 17 Fotoğraf

2017 Yılında Komik Doğa Fotoğrafları Ödülünü Alan 17 Fotoğraf

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

İlgili İçerikler

Nâzım Hikmet’in “Mavi Ateşçik” Programından İlk Kez Ortaya Çıkan Görüntüleri
Edebiyat

Nâzım Hikmet’in “Mavi Ateşçik” Programından İlk Kez Ortaya Çıkan Görüntüleri

Kitap Dosyası Yaşar Nabi Nayır Öykü Ödülü’ne Değer Görülen Semih Öztürk
Edebiyat

Kitap Dosyası Yaşar Nabi Nayır Öykü Ödülü’ne Değer Görülen Semih Öztürk

Lafını Esirgemeyen 20 Şair ile Geçmişten Bugüne Hiciv Sanatı
Edebiyat

Lafını Esirgemeyen 20 Şair ile Geçmişten Bugüne Hiciv Sanatı

Güneş Sisteminden Galaksilere: Uzay Hakkında Merak Edilen 49 İlginç Bilgi
Teknoloji - Bilim

Güneş Sisteminden Galaksilere: Uzay Hakkında Merak Edilen 49 İlginç Bilgi

28 Şubat 2021
Son 20 Yıl İçerisinde Keşfedilen Birbirinden Harika 20 Hayvan Türü
Hayvansever

Son 20 Yıl İçerisinde Keşfedilen Birbirinden Harika 20 Hayvan Türü

28 Şubat 2021
Yüksek Görüntü Kalitesi Sağlayan 10 Webcam Modeli Tavsiyesi
Alışveriş

Yüksek Görüntü Kalitesi Sağlayan 10 Webcam Modeli Tavsiyesi

28 Şubat 2021
2021 Saç Trendleri! Bu Baharda Tüm Gözlerin Üzerinizde Olmasını Sağlayacak En Etkileyici Trendler
Kadın

2021 Saç Trendleri! Bu Baharda Tüm Gözlerin Üzerinizde Olmasını Sağlayacak En Etkileyici Trendler

28 Şubat 2021
Rahatlamanıza ve Uyumanıza Yardımcı Olacak Bitki Çayları
Alışveriş

Rahatlamanıza ve Uyumanıza Yardımcı Olacak Bitki Çayları

28 Şubat 2021
Derin Uykularınızda Size Eşlik Edebilecek En İyi Nevresim Takımı Modelleri
Alışveriş

Derin Uykularınızda Size Eşlik Edebilecek En İyi Nevresim Takımı Modelleri

27 Şubat 2021
Lupercalia
Tarih

Seks, Şiddet ve Sarhoşluk: Antik Roma Festivali Lupercalia Hakkında 8 Şaşırtıcı Bilgi

27 Şubat 2021
Her Biri Adeta Birer Başyapıt Niteliğinde Olan Dünya Sinema Tarihinin En Unutulmaz Filmleri
ListeList Özel

Her Biri Adeta Birer Başyapıt Niteliğinde Olan Dünya Sinema Tarihinin En Unutulmaz Filmleri

27 Şubat 2021
Bu Soğuk Günlerde İçinizi Isıtacak Lezzetli Mi Lezzetli Sıcak Şarap Tarifi
Yeme - İçme

Bu Soğuk Günlerde İçinizi Isıtacak Lezzetli Mi Lezzetli Sıcak Şarap Tarifi

27 Şubat 2021
Bi’ Tuhaf Ev İlanlarının Fotoğraflarını Paylaşan Instagram Hesabı: Terrible Real Estate Photos
ListeList Özel

Bi’ Tuhaf Ev İlanlarının Fotoğraflarını Paylaşan Instagram Hesabı: Terrible Real Estate Photos

27 Şubat 2021
İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?
ListeList Özel

İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?

7 Ekim 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020
Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu
Gündem

Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu

9 Nisan 2020
Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları
Alışveriş

Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları

8 Nisan 2020
Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi
ListeList Özel

Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi

8 Nisan 2020
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020
Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri
Alışveriş

Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri

15 Mart 2020
Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar
Teknoloji - Bilim

Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar

28 Eylül 2019
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü

8 Haziran 2019
Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?
Sağlıklı Yaşam

Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?

10 Nisan 2019
“Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi
Gündem

“Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi

9 Nisan 2019
  • Hakkımızda
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Oturum süresi doldu

Lütfen tekrar giriş yapın. Giriş sayfası yeni bir pencerede açılacaktır. Giriş yaptıktan sonra pencereyi kapatıp bu sayfaya dönebilirsiniz.

>

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız.

Daha fazla bilgi ve hangi çerezleri kabul edip etmeyeceğinizi öğrenmek için ayarlara bir göz atabilirsiniz.

ListeList
Gizlilik

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız. Çerez bilgileri tarayıcınızda saklanmaktadır ve takip eden ziyaretlerinizde siz olduğunuzu bilebilmek, sitenin hangi alanlarını ilgi çekici bulduğunuzu incelemek gibi amaçlarla kullanılmaktadır.

Kullanılması gerekli çerezler

Kullanılması gerekli çerezler tercihlerinizi saklamak ve buna uygun hizmet verebilmek adına her zaman etkin durumdadır.

Eğer bu çerezi kapatırsanız, bu ekranda yapmış olduğunuz tercihleri de saklayamayız. Bu da siteye ger gelişinizde çerezleri etkinleştirip etkinleştirmeme işlemini tekrar yapmanız gerektiği anlamına geliyor.