Müzik kesinlikle ruhun gıdası. Kesinlikle iyileştirici ve kesinlikle birleştirici. Müziği seviyoruz ve hayatımızdan eksik edemiyoruz. Geçmişimizin ve şimdilik çok büyük ihtimalle geleceğimizin müzik albümleri nasıl hazırlanıyor, müziği hayatından eksik etmeyenler ve meraklıları için derledik.
Müzik albümü nedir?
İçerisinde müzikal kayıt bulunduran plak ve uzunçalarlara verilen isim. Zaman içerisinde teknolojiyle birlikte gelişerek kaset, compact disc ve mp3 dediğimiz dijital biçimleri de ortaya çıkan müzik albümleri, belli bir sanatçıya ve tarza ait olabileceği gibi, enstrümantal, tribute, solo, vokal, toplama, karma gibi birçok çeşitte de olabilir.
Repertuar seçimi
Bir müzik albümü hazırlamak için öncelikle albümde hangi eserlerin yer alacağı belirlenir ve bu eserlerin söz, müzik, beste çalışmaları yapılır. Böylelikle albümün repertuarı belirlenir.
Demo
Albümde çalınacak eserler stüdyoya girmeden önce birçok kez sadece enstrümanlarla çalınır ve deneme yapılır. Eserlerin ham halleri demo adı altında kayıt altına alınır. Albümde yer alacak eserlerin söz ve müziğinin oturması için hazırlanan rehber kayıtlar da denilebilir demoya daha basit anlatımla. Demo kayıtları genellikle home studio adı verilen ve bir çok sanatçının evinde de bulunan mink stüdyolarda yapılır.
Düzenleme (Aranje)
Demo kayıtları tamamlandıktan sonra bu kayıtlar bir aranjöre verilir. Aranjörün görevi demo kayıtları dinleyerek eserleri notaya çevirmek, alt yapı, orta yapı, üst yapı notalarını çalınacak hale getirmektir. Nerede hangi enstrüman çalacak, hangi entrüman önde, hangisi geride, solo var mı, solist eseri nasıl okuyacak vb gibi süreçlere aranjör karar verir.
Stüdyo seçimi
Aranje süreci tamamlandıktan sonra albümün kalitesinde önemli rol oynayacak olan stüdyo seçimine gelinir. Albüm akustik mi olacak, dijital sazlar olacak mı, toplu kayıt mı yapılacak iki kanallı ya da bilgisayar destekli kayıt mı gibi önemli faktörler değerlendirilerek karar verilir. Stüdyolar sesi kusursuz şekilde kaydedebilecek alt yapıya sahip müzik cihazları ile dolu olduğundan oldukça pahalıdır. Stüdyo seçiminde ses yalıtımı da önemli rol oynar.
Kayıt
Stüdyo seçimi de gerçekleştikten sonra artık kayıt işlemlerine başlanır. Kayıt işlemleri öncelikle eserlerin alt yapıları kayıt edilerek başlar. Davul, vurmalılar ve perküsyon kayıtları yapılır. Ritmin üzerine, ritm dinlenerek yaylı grubu partisyonları kaydı ve daha sonra renk sazlar (ud, gitar, üflemeli çalgılar, bağlama, kanun vb) kayıtları yapılır. Bu sesleri alarak kaydeden albümün “tonmeisteri”’dir. Kayıtlar bilgisayar ortamında özel yazılımlar kullanılarak üst üste birleştirilir. Kayıt işlemi en mükemmel kayıt gerçekleşene kadar haftalarca, hatta aylarca devam edebilir. Kayıt işlemleri “maestro” adı verilen albümün müzik yönetmeni tarafından takip edilir.
Miksaj
Kayıt işlemleri tamamlandıktan sonra albümün en önemli aşamalarından olan miksaj aşamasına geçilir. Bu aşamada enstrümanların arasındaki ses farklılıklarının düzeltilmesi, eserlerin sesinin kısılması, enstrümanlara eko vb efektlerin uygulanması gibi rötüşlar yapılır. Önemli bir süreçtir ve ses mühendisliği gerektirir.
Baskı
Albümüm teknik çalışmaları tamamlandıktan sonra kayıtlar makara bantlarla veya dijital ortamda albümü basacak olan fabrikaya gönderilir. Bu fabrikalar albümleri cd, kaset ya da plak ortamına kopyalar ve master kayıtları daha sonra albümü tekrar basmak gerekirse diye saklanır. Albümlerin cd, kaset ya da plaktan tekrar kopyalanıp çoğaltılması yerine bu orijinal kayıtlardan çoğaltılması ses kaybı yaşanmaması ve sesin kalitesi açısından çok büyük öneme sahiptir.
Bonus
Türkiye’nin yerli sermaye ile kurulan ilk plak şirketi Kervan Plakçılık’tır.
Kaynak 1