Semavi dinlerden bir olan Hristiyanlık hayli ilginç geleneklerin, düşünce biçimlerinin ve ritüellerin yaşatıldığı çok sayıda mezhep barındırıyor. İşte 1800’lerin ilk yarısında Amerika Birleşik Devletleri’nin New York şehrinde ortaya çıkan İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi veya yaygın adıyla Mormonluk da o mezheplerden biri. Gerçi pek çok insan bu sıra dışı mezhebin müstakil bir din olduğunu düşünüyor. Çünkü bu inanç sistemi yalnızca kendine özgü bazı unsurlar barındırıyor. Üstelik Mormonlar, mezhebin dini önderi olan İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi liderini peygamber olarak kabul ediyorlar. İncil okumuyor, kahve, kola ve alkol tüketmeyi reddediyor, çok erken yaşlarda evlenip çok sayıda çocuk sahibi oluyorlar. Mezhebin veya bu müstakil dinin mensupları, 18 yaşına geldikleri andan itibaren inançlarını yaymakla görevlendiriliyorlar. Gelin, Mormonlar kimdir ve neye inanıyorlar gibi soruların yanıtlarına birlikte bakalım.
Semavi dinlerden biri olan Hristiyanlığın bünyesinde çok sayıda mezhep bulunuyor
Mormonluk da bu ilginç mezheplerden biri. Ancak pek çok insan Mormonluğun bir Hristiyanlık mezhebi değil, müstakil bir din olduğunu ileri sürüyor
Çünkü bu inanç sistemi içerisinde Hristiyanlıkta yer almayan bazı kaideler var.
Örneğin Mormonların dini lideri olan kişi, takipçileri tarafından peygamber olarak kabul ediliyor
Ayrıca Mormonlar, kahve ve kola gibi kafein içeren içeceklerin yanı sıra alkol ve tütün kullanmıyor
Hristiyanlığın kutsal kitabı İncil’i temel kaynaklar arasında kabul etseler de birincil kitapları başka. Mormon Kitabı, inanç sisteminin esasını oluşturuyor.
Erken yaşta evlilik ve çok fazla sayıda çocuk sahibi olmak da Mormonların kendilerine özgü özellikleri arasında
Bununla birlikte bazı Mormon topluluklarında çok eşlilik de son derece yaygın
Öyle ki Mormonluğun kurucusu Joseph Smith’in, 40’tan fazla kadınla evlendiği biliniyor.
Bugünkü merkezi ABD’nin Utah eyaletindeki Salt Lake şehri olan inancın, dünya genelinde 16 milyona yakın mensubu olduğu belirtiliyor
Peki, Mormonluk nedir, neye inanıyorlar, nasıl ve ne zaman ortaya çıktı? Gelin tüm bu soruların yanıtlarına birlikte bakalım.
Mormonluk, 1830 yılında Joseph Smith tarafından kurulan bir inanç sistemi
Joseph Smith
Yukarıda da değindiğimiz gibi kimilerine göre müstakil bir din, kimilerine göre bir Hristiyan mezhebi.
Mormonluğun temel kaynağı, İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi’nin kurucusu olan Joseph Smith’in 1830’da yayımlanan “Mormon Kitabı”
Mormonluğun ne olduğunu ve inanç yapısını daha iyi anlayabilmek için Joseph Smith’i daha yakından tanımakta fayda var
Joseph Smith kimdir?
İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi’nin ve Mormonluğun kurucusu olan Joseph Smith 1805 yılında ABD’nin Vermont eyaletinde doğdu. 14 yaşına geldiğinde Tanrı ve İsa ile konuştuğunu iddia ediyordu. İddiasına göre Tanrı ve İsa, ona herhangi bir kiliseye katılmamasını emrediyordu. Çünkü birkaç sene sonra Moroni isimli bir melek ile kendisine türlü vahiyler gönderilecekti.
17 yaşına geldiğinde Moroni adlı melek Joseph Smith ile buluştu!
Melek, Smith’in, 4. yüzyılda yazılan ve Moroni’nin babası Mormon’un adını taşıyan kutsal bir metin olan Mormon Kitabı’nı tercüme etmek için seçildiğini açıkladı. İşte, Amerika’da yaşayan eski peygamberlerin kelamlarını ve yaşam öykülerini içeren Mormon Kitabı bu şekilde ortaya çıktı.
Mormon Kitabı, ABD’de büyük bir yankı uyandırdı
Missouri, Ohio ve Illinois ayetlerinde kısa sürede yeni Mormon toplulukları ortaya çıktı. Bu topluklar, Joseph Smith’i peygamber olarak kabul ediyordu.
Peygamberlik kurumu, Mormonluğun temel inanç sisteminde oldukça önemli bir yer tutuyor
Mormonlar, ilk peygamberleri Joseph Smith ile başlayarak tüm dini liderlerinin Tanrı ile konuştuğunu ileri sürüyor.
Mormonlar neye inanır?
Mormonlar, Hristiyanlığı en doğru şekilde yaşayan kişilerin kendileri olduğunu ileri sürüyor, bunun da ancak Mormon inancı ile mümkün olabileceğine inanıyorlar. Nihai hedefleri ise Hristiyanlık inancını, İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi altında, inancın ortaya çıktığı ilk günlerindeki “asıl” haline döndürmek.
Joseph Smith’in 1844 yılındaki ölümünün ardından kilisenin yeni lideri Brigham Young isimli adam oldu
Young, kilisenin başına geçmesi sebebiyle aynı zamanda peygamber haline geldi. Ancak Mormonluk içerisindeki ilk önemli ayrılıklar da yine bu dönemde yaşandı. Fakat Mormon inancına mensup olanların çoğu, yeni peygamberlerinin peşinden gitmekte tereddüt etmedi.
İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi, Brigham Young yönetimi altındayken ABD’nin Utah eyaletine taşındı
Seçilen yer ise Salt Lake isimli şehirdi. Bu “taşınmanın” sebebi ise Mormonların New York’ta pek de hoş karşılanmamasıydı. Salt Lake şehri, günümüzde de kilisenin ve Mormonluğun merkezi konumunda.
Oldukça ilginç gelenekler ve düşünce sistemleri ile çevrili Mormonluk hakkındaki tartışmalar günümüzde de devam ediyor
Bunların başında elbette inanç sistemindeki çok eşlilik konusu yer alıyor. İnancın ilk peygamberi Smith’in 40’tan, ikinci peygamber Young’ın ise 50’den fazla kadınla evlendiğini biliniyor. Bununla birlikte çok eşliliğin Mormonlar arasında eskisi kadar yaygın olmadığı ve hatta yasaklandığı fakat bazı toplulukların eski geleneklerini sürdürdüğü ifade ediliyor.
Erken yaşta evlilik ve misyonerlik de Mormonlar arasındaki popülerliğini koruyor
Mormon inancına mensup ailelerin çocukları genellikle 18 yaşına bastıklarında evlendiriliyor. Ayrıca yine bu yaşa gelen Mormonların misyonerlik faaliyetlerinde yer alması gerekiyor. Genç Mormonlar, dünyanın farklı noktalarına gönderiliyor ve inançlarını yaymak için mücadele ediyor.
Günümüzde Kuzey Amerika’dan Avrupa’ya Afrika’dan Okyanusya’ya uzanan geniş bir coğrafyada Mormonlara rastlamak mümkün
Bazı kaynaklar dünya genelindeki Mormon sayısının 16 milyona yaklaştığını yazıyor.
