ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Edebiyat » 16 Maddede Mavi Gözlü Dev Şair Nâzım Hikmet

16 Maddede Mavi Gözlü Dev Şair Nâzım Hikmet

Müjgan Pekmez Yazar: Müjgan Pekmez
17 Ocak 2014
Kategori: Edebiyat
22
16 Maddede Mavi Gözlü Dev Şair Nâzım Hikmet
Share on FacebookShare on Twitter

3 Haziran 1963’te sabah, gazetesini almak için evden çıktı, apartman kapısına yürüdü, gazetesine uzanırken kalp krizi geçirdi ve hayata veda etti.

1951’de vatandaşlıktan çıkarılıp 58 yıl sonra vatandaşlığa kabul edilen şairin mezarı “Vasiyet”ine rağmen hâlâ Moskova’da. Biz de ölüm yıl dönümünde bu büyük şairi analım istedik…

20. yüzyılın ilk şair doğanı

otobiyografi
1902’de doğdum
doğduğum şehre dönmedim bir daha
geriye dönmeyi sevmem
üç yaşımda Halep’te paşa torunluğu ettim
on dokuzumda Moskova’da komünist Üniversite öğrenciliği
kırk dokuzumda yine Moskova’da Tseka-Parti konukluğu
ve on dördümden beri şairlik ederim

11 Eylül 1961’de Doğu Berlin’de yazdığı Otobiyografi şiirine bu dizelerle başladı Nâzım. Dev gibi hayatını en iyi bildiği yöntemle anlattı. Ömrünü şiirine sığdırdı.

Yol Türküsü

yol_türküsü2
Alnımızda yanar gençliğin tacı
yorgunluğun anasını satarız
Sabah buradaysak, akşam ordayız
günlerin peşinde bir hovardayız.

Nâzım 18 yaşındayken Faruk Nafiz (Çamlıbel), Yusuf Ziya (Ortaç) ve Vâlâ Nureddin ile henüz “Çınarlı, kubbeli, mavi bir liman”a dönüşmemiş İstanbul’dan yola koyuldu. Milli mücadeleye destek vermek için istikametleri Anadolu’ydu. Nâzım ve Vâlâ Nureddin hedefe vardı. 75 saatlik meşakkatli yolculuktan geriye iki arkadaşın dilinde Yol Türküsü kaldı.

19 Yaşım, benim ilk çocuğum…

19_yasim2
Benim ilk çocuğum, ilk hocam, ilk yoldaşım
19 yaşım
Sana anam gibi hürmet ediyorum
edeceğim
Senin ilk arşınladığın yoldan gidiyorum
gideceğim
Benim ilk çocuğum, ilk hocam, ilk yoldaşım
19 yaşım

Şairin 19 yaşı kıymetliydi. Yolu Moskova’ya uzandı. Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi’nde okudu. Devrimin ilk yıllarında komünizm ile tanıştı. Üç yıl sonra eğitiminin yeterli olduğuna, ülkesine dönüp haksızlıklara karşı çıkma vaktinin geldiğine karar verdi. Ama Moskova peşini bırakmayacaktı.

Aydınlık Günleri

aydinlik_günleri
…
Şu Marks’ın kafası,
Lenin’in gözüyle yazan muharrir!..
Sonra bu şiiri söyliyen şair!..
Bütün bunların,
şunların,
onların,
hepsi…
Hepsinin alnında (güneşten) tacı!.
Hepsi Aydınlık’çılardan
Hepsi Aydınlık’çı.

Rusya dönüşü Nâzım’ın yeni adresi Aydınlık dergisiydi. Ama bu macera uzun sürmedi. Yazarlarının çoğu Takrir-i Sükûn Kanunu ile tutuklanınca Nâzım’ın rotası yeniden Moskova’ya döndü. Geride gıyaben 15 yıla mahkûm edildiği bir dava bırakmıştı.

Güneşi içenler, güneşi zaptedenler…


…Akın var
güneşe akın!
Güneşi zaptedeceğiz
güneşin zaptı yakın!

Memleketinden uzakta geçirdiği üç yılda, Türkiye’ye dönme girişimleri reddedildi. 1926’da çıkarılan af bile onu kurtaramadı. Gizli parti üyesi olmak suçlamasıyla, yine gıyaben 3 ay hapse mahkûm oldu ama umudunu kaybetmedi.

Bu ülkede öğüde hep ihtiyaç var…

hapiste_yatacak_olana_bazı_öğütler
Dünyadan, memleketinden, insandan
umudun kesik değil diye
ipe çekilmeyip de
atılırsan içeriye,
yatarsan on yıl, on beş yıl
daha da yatacağından başka
sallansaydım ipin ucunda
bir bayrak gibi keşke
demiyeceksin,
yaşamakta ayak direyeceksin.

1925’ten itibaren parmaklıkların gölgesi Nâzım’ın peşindeydi. Hakkında 11 dava açıldı, defalarca cezaevine girdi. 1938’te 28 yıl 4 ay ceza aldı. Çankırı’da Kemal Tahir ve Dr. Hikmet Kıvılcımlı, Bursa’da Mehmet Raşit Öğütçü (Orhan Kemal) ile koğuş arkadaşıydı. Cezaevindeki on ikinci yılında aklına son çare açlık grevi düşerken “Hapiste Yatacak Olana Bazı Öğütler”i yazdı.

Seviyorum Seni…

seviyorum_seni
Seviyorum seni
ekmeği tuza banıp yer gibi
Geceleyin ateşler içinde uyanarak
ağzımı dayayıp musluğa su içer gibi
Ağır posta paketini
neyin nesi belirsiz
telaşlı, sevinçli, kuşkulu açar gibi
Seviyorum seni
denizi ilk defa uçakla geçer gibi
İstanbul’da yumuşacık kararırken ortalık
içimde kımıldayan bir şeyler gibi
Seviyorum seni

Elbette pek çok kadını sevdi. “Minnacık kadın” Nüzhet (Berkin), “Kalbinin kızıl saçlı bacısı” Piraye (Altınoğlu), “Dayı kızı” Münevver (Andaç), “Saçları saman sarısı kirpikleri mavi” Vera (Tulyakova) hayatında kilit rol oynayan kadınlardandı.

O Mavi Gözlü Bir Devdi

O mavi gözlü bir devdi.
Minnacık bir kadın sevdi.
Kadının hayali minnacık bir evdi,
bahçesinde ebruliii
hanımeli
açan bir ev.

İlk büyük aşkı Nüzhet ile iki yıllık evliliği bu şiirde gizlendi. Nüzhet ve Nâzım 1921’de Moskova’da öğrenciyken evlendiler. Ama Nüzhet’in ailesi “… Saçları bile berberin tarağına isyan etmiş bu adamla, senin gibi munis ve uysal bir kız nasıl geçinir?” diye isyan ettiler.

Piraye İçin Yazılmış Saat 21-22 Şiirleri

piraye_için_yazılmış_saat 21-22_şiirleri
Bulutlar geçiyor: haberlerle yüklü, ağır.
Buruşuyor hâlâ gelmeyen mektup avucumda.
Yürek kirpiklerin ucunda uzayıp giden toprak uğurlanır.
Benim bağırasım gelir: -”Pîrâye, Pîrâye!..” diye

16 yıllık evliliklerinin 13 yılında Nâzım cezaevindeydi. Piraye, Nâzım ’ın mektuplarını tahta bavulunda sakladı. 1945’te şair özlemi büyürken, neredeyse her gün 21-22 arasında karısı için bir şiir yazdı. Yolladığı 581 mektup ise, ileride Nâzım ‘dan Piraye’ye Mektuplar ismiyle basıldı.

Münevver’in Doğum Günü

munevverin_dogun_gunu
Yapraklara dallara, yeşillere, allara,
nice nice yıllara gülüm, nice nice yıllara.
Yaprak dala, al yeşile yaraşır,
gayrı bundan böyle vermem seni ellere…

Nâzım kuzeni Münevver’e cezaevi ziyaretlerinde tutuldu. Oğlu Memed Nâzım , Münevver’den doğdu. Ancak şair, Memed henüz üç aylıkken kaçmak zorunda kalır. Geride “Memed’e Son Mektubumdur” şiiri kaldı.

Vera’ya II

vera'yaII
Gelsene dedi bana
Kalsana dedi bana
Gülsene dedi bana
Ölsene dedi bana

Geldim
Kaldım
Güldüm
Öldüm…

Moskova’da tedavi görürken bir gün doktorların tembihlerine aldırmadı, soluğu Vera’nın yanında aldı. Son üç ayını sevdiği kadının yanında geçirdi ve son şiirini de onun yanında yazdı.

Yaşamaya Dair…


Yaşamak şakaya gelmez,
büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın
bir sincap gibi mesela,
yani, yaşamanın dışında ve ötesinde hiçbir şey beklemeden,
yani bütün işin gücün yaşamak olacak.

1950’de afla salıverilince, önceden çürüğe ayrıldığı halde 48 yaşında askere çağrıldı. Öldürüleceği söylentileri de artınca yurtdışına gitti. Artık yaşamayı ciddiye alan bir sürgündü.

Açların Gözbebekleri


Değil birkaç
değil beş on
otuz milyon
aç
bizim!

Onlar
bizim!
Biz
onların!
Dalgalar
denizin!
Deniz
dalgaların!

Hece ölçüsüyle yazdığı ilk şiirlerinden sonra serbest ölçüyü benimsedi. Mayakovski ve fütürizm taraftarı Sovyet şairlerinden esinlendi. Açların Gözbebekleri, onun için “Eski usül vezinle kafiyeye paydos”tu. Biçimsel arayışları aşınca bütün şekillerden faydalandı, konuları zenginleşti.

Ceviz Ağacı


Başım köpük köpük bulut, içim dışım deniz,
ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı’nda,
budak budak, şerham şerham ihtiyar bir ceviz.
Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında.

Şiirlerinden pek çoğu Cem Karaca, Fikret Kızılok, Fuat Saka, Grup Yorum, Yeni Türkü, Fuat Saka, Ezginin Günlüğü, Zülfü Livaneli gibi sanatçılar ve gruplar tarafından bestelendi. Fazıl Say’ın Nâzım Oratoryosu’nda şiirleri Genco Erkal okudu.

Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin Destanı


Hep bir ağızdan türkü söyleyip
hep beraber sulardan çekmek ağı,
demiri oya gibi işleyip hep beraber,
hep beraber sürebilmek toprağı,
ballı incirleri hep beraber yiyebilmek,
yârin yanağından gayrı her şeyde
her yerde
hep beraber!
diyebilmek
için
on binler verdi sekiz binini..

Mehmed Çelebi’ye karşı ayaklandıkları gerekçesiyle asılan Şeyh Bedreddin, Börklüce Mustafa ve Torlak Kemal’in hikâyesini 1936’da anlattı. Aslında “Yarin yanağından gayrı her şeyde hep beraber” dizeleri dünya görüşünün de özetiydi; aynı dizeyi Kosmosun Kardeşliği Adına şiirinde de kullandı.

Memleketimden İnsan Manzaraları

memleketimden_insan_manzaraları
Haydarpaşa garında
1941 baharında
saat on beş.
Merdivenlerin üstünde güneş
yorgunluk ve telâş
Bir adam
merdivenlerde duruyor
bir şeyler düşünerek.

Alman faşizmi Sovyetler’e saldırınca içi cız etti Nâzım’ın. Yirminci yüzyılın tarihini yazmaya karar verdi ve 20 bin dizelik Memleketimden İnsan Manzaraları böyle ortaya çıktı.

Vasiyet…

vasiyet
Yoldaşlar, ölürsem o günden önce yani,
– öyle gibi de görünüyor –
Anadolu’da bir köy mezarlığına gömün beni
ve de uyarına gelirse,
tepemde bir de çınar olursa
taş maş da istemez hani…

Paylaş4TweetleGönder
Müjgan Pekmez

Müjgan Pekmez

İleri
Müzik Tarihinin En Çok Suyu Çıkartılan 18 Biçare Parçası

Müzik Tarihinin En Çok Suyu Çıkartılan 18 Biçare Parçası

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

  • fatma acar dedi ki:
    23 Ocak 2014, 02:53

    bunu unutmuşsunuz sanırım..
    http://www.youtube.com/watch?v=2IfKEqifSTY

    sona iyi giderdi

    Cevaplamak için giriş yapın
  • Salman dedi ki:
    22 Ocak 2014, 21:53

    Yıllar sonra Nazım Hikmete sahip çıkan, onu yeniden Türkiyeye kazandıran, Türk vatandaşlığına geri alan AKP hükumeti oldu. Ama buna rağmen AKP’yi antidemokratik olmakta suçlayanları anlamakta zorluk çekiyorum. Kolaydıysa ANAP, DYP, CHP hükumetleri neden yapmadılar bunu.

    Cevaplamak için giriş yapın
  • Çelebi Alper Dünya Gezgini dedi ki:
    18 Ocak 2014, 01:44

    Nazım Hikmet’in Münevver için şiir okuduğu parkta ben de okudum. Ustaya saygılar. https://www.facebook.com/photo.php?v=152198041597542&set=vb.148570315293648&type=3&theater

    Cevaplamak için giriş yapın
  • İlgili İçerikler

    Nâzım Hikmet’in “Mavi Ateşçik” Programından İlk Kez Ortaya Çıkan Görüntüleri
    Edebiyat

    Nâzım Hikmet’in “Mavi Ateşçik” Programından İlk Kez Ortaya Çıkan Görüntüleri

    Aşklar, Ayrılıklar ve Zor Yıllar: Nazım Hikmet Hakkında Her Şey
    Edebiyat

    Aşklar, Ayrılıklar ve Zor Yıllar: Nazım Hikmet Hakkında Her Şey

    Nazım Hikmet’in Mavi Gözlü Dev’i Yazdığı İlk Eşi Nüzhet Hanım’dan Şairle Olan İlişkisi Hakkında 9 Alıntı
    Edebiyat

    Nazım Hikmet’in Mavi Gözlü Dev’i Yazdığı İlk Eşi Nüzhet Hanım’dan Şairle Olan İlişkisi Hakkında 9 Alıntı

    Antik Mısır’dan 17. Yüzyıl Fransa’sına Dek Uzanan Tarihteki 6 Ünlü Lanet ve Ortaya Çıkış Hikayeleri
    Tarih

    Antik Mısır’dan 17. Yüzyıl Fransa’sına Dek Uzanan Tarihteki 6 Ünlü Lanet ve Ortaya Çıkış Hikayeleri

    19 Ocak 2021
    Doğruları Söylemenin Vakti Geldi! İyi Bir Oyuncuyu Kötü Bir Oyuncudan Ayırmanızı Sağlayacak 6 Özellik
    Sinema

    Doğruları Söylemenin Vakti Geldi! İyi Bir Oyuncuyu Kötü Bir Oyuncudan Ayırmanızı Sağlayacak 6 Özellik

    19 Ocak 2021
    Küçük Adımlar, Büyük Riskler: Her Burcun Yeni Yılda Hedeflerine Ulaşmak İçin Yapması Gerekenler
    Astroloji

    Küçük Adımlar, Büyük Riskler: Her Burcun Yeni Yılda Hedeflerine Ulaşmak İçin Yapması Gerekenler

    19 Ocak 2021
    İlginç uygulamalar
    Teknoloji - Bilim

    “Aa Bu Da Mı Varmış?” Deyip Hemen Kullanmak İsteyeceğiniz 10 İlginç Uygulama

    19 Ocak 2021
    Top Sakala Veda! “Maymun Kuyruğu” Sakallarıyla Hepimizi Şoka Sürükleyen 26 Erkek
    ListeList Özel

    Top Sakala Veda! “Maymun Kuyruğu” Sakallarıyla Hepimizi Şoka Sürükleyen 26 Erkek

    19 Ocak 2021
    Sabah Uyandığımızda Neden Esneriz? Esnemenin Sağlımız Üzerindeki Etkileri Neler?
    Sağlıklı Yaşam

    Sabah Uyandığımızda Neden Esneriz? Esnemenin Sağlımız Üzerindeki Etkileri Neler?

    19 Ocak 2021
    Madam C.J. Walker: Yoksul Bir Ailede Doğup Kendi İşini Kuran Dünyanın İlk Kadın Milyoneri
    Kadın

    Madam C.J. Walker: Yoksul Bir Ailede Doğup Kendi İşini Kuran Dünyanın İlk Kadın Milyoneri

    18 Ocak 2021
    Hollywood Bulvarı
    ListeList Özel

    Hollywood Bulvarı Hakkında Öğrenince Çok Şaşıracağınız 23 Bilgi

    18 Ocak 2021
    Eleştirel Politik Mizah Videoları İle Beğeni Toplayan Tiyatrocu Turgay Yıldız
    ListeList Özel

    Eleştirel Politik Mizah Videoları İle Beğeni Toplayan Tiyatrocu Turgay Yıldız

    18 Ocak 2021
    Türkiye’nin Dört Bir Yanında Yapılmış Hayal Gücünün Sınırlarını Zorlayan 26 Kardan Adam
    Tasarım

    Türkiye’nin Dört Bir Yanında Yapılmış Hayal Gücünün Sınırlarını Zorlayan 26 Kardan Adam

    18 Ocak 2021
    İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?
    ListeList Özel

    İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?

    7 Ekim 2020
    Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
    Alışveriş

    Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

    10 Nisan 2020
    Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu
    Gündem

    Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu

    9 Nisan 2020
    Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları
    Alışveriş

    Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları

    8 Nisan 2020
    Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi
    ListeList Özel

    Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi

    8 Nisan 2020
    Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
    Alışveriş

    Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

    25 Mart 2020
    Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
    ListeList Özel

    Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

    16 Mart 2020
    Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri
    Alışveriş

    Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 7 Tablet Modeli ve Özellikleri

    15 Mart 2020
    Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar
    Kadın

    Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar

    28 Eylül 2019
    Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü
    Alışveriş

    Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü

    8 Haziran 2019
    Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?
    Sağlıklı Yaşam

    Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?

    10 Nisan 2019
    “Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi
    Gündem

    “Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi

    9 Nisan 2019
    • Hakkımızda
    • Gizlilik Politikası
    • Muvafakatname
    • Yazı Gönder
    • Reklam
    • İletişim

    © 2019 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

    Sonuç bulunamadı
    Tüm sonuçları görüntüle
    • Ana Sayfa
    • Gündem
    • ListeList Özel
    • Alışveriş
    • Koronavirüs
    • Sinema
    • Kadın
    • Diğer
      • Edebiyat
      • Sağlıklı Yaşam
      • Seyahat
      • İş Yaşamı
      • Tiyatro
      • Hayvansever
      • Spor
      • İstanbul
      • Tarih
      • Müzik
      • Astroloji
      • +18
      • Ekoloji
      • Tasarım
      • Dizi
      • Teknoloji – Bilim
      • Yeme – İçme
      • Pürtelaş
      • Testler
      • Video

    © 2019 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

    Oturum süresi doldu

    Lütfen tekrar giriş yapın. Giriş sayfası yeni bir pencerede açılacaktır. Giriş yaptıktan sonra pencereyi kapatıp bu sayfaya dönebilirsiniz.

    >

    ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız.

    Daha fazla bilgi ve hangi çerezleri kabul edip etmeyeceğinizi öğrenmek için ayarlara bir göz atabilirsiniz.

    ListeList
    Gizlilik

    ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız. Çerez bilgileri tarayıcınızda saklanmaktadır ve takip eden ziyaretlerinizde siz olduğunuzu bilebilmek, sitenin hangi alanlarını ilgi çekici bulduğunuzu incelemek gibi amaçlarla kullanılmaktadır.

    Kullanılması gerekli çerezler

    Kullanılması gerekli çerezler tercihlerinizi saklamak ve buna uygun hizmet verebilmek adına her zaman etkin durumdadır.

    Eğer bu çerezi kapatırsanız, bu ekranda yapmış olduğunuz tercihleri de saklayamayız. Bu da siteye ger gelişinizde çerezleri etkinleştirip etkinleştirmeme işlemini tekrar yapmanız gerektiği anlamına geliyor.