Avrupa Yakası’ndan Kadıköy’e vapurla giderken solunuza baktığınızda sizi cezbeden tarihi bir yapı görürsünüz. Burası neresidir? Marmara Üniversitesi Haydarpaşa Kampüsü. İçi de dışı da buram buram tarih kokan bu kampüsüyle bitmiyor tabii ki Marmara Üniversitesi.
İstanbul’un her yerine dağılmış yerleşkeleri, adından söz ettiren medya merkezi, birçok alanda aldığı ödüller… Daha neler neler… Ve tabii Kemal Sunal’ın efsanevi mezuniyet konuşması.
“Köklü Geçmiş… Güçlü Gelecek…” mottosu ile hareket eden ve bugün 132. yaşını kutlayan, Türkiye’nin en başarılı üniversitelerinden Marmara Üniversitesi’nin temellerine hep beraber inelim istedik. Geçmişten bugüne uzanan yolda buyurun hep beraber ilerleyelim.
1. Hamidiye Ticaret Mektebi Âlisi
Hamidiye Ticaret Mektebi Âlisi, 16 Ocak 1883’te Ticaret ve Ziraat Orman ve Maadin Nezareti’ne bağlı olarak İstanbul Kız Lisesi’nin arkasında bulunan iki katlı bir konakta (bugün Sultanahmet’teki rektörlük binası) eğitim ve öğretim hayatına başladı. Eğitim süresi 4 yıldı.
1889’da Maarif Nezareti’ne bağlanan Hamidiye Ticaret Mektebi’nde eğitim yılı 3’e düşürüldü. Bir süreliğine eğitime ara verilen okul, 15 Ekim 1897’de Maarif Nezareti’ne bağlı olarak tekrar açıldı ve o günden sonra Marmara Üniversitesi olana dek herhangi bir kesintiye uğramadan eğitim vermeye devam etti.
1915 yılında okul, “Kısm-ı Evvel” ve “Kısm-ı Sani” olarak iki kademeli hâle gelerek, adı “Ticaret Mekteb-i Âlisi” olarak değişti.
2. İlk mezunların sayısı: 13 kişi
Şimdilerde 70.000’den fazla öğrencisi bulunan ve bugüne kadar milyonlarca mezuna sahip olan Marmara Üniversitesi, ilk mezunlarını 1887 yılında verdi; 13 kişi.
3. Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi
Cumhuriyet döneminin başlamasıyla beraber (1923-1924 yıllarında) okul, Orta Ticaret Mektebi, Yüksek Ticaret Mektebi ve İstanbul Ulumu Aliye-i Ticarriye Mektebi olmak üzere üç kademeli bir yapıya getirilerek, İktisat Vekâleti’ne bağlandı.
4. Türkiye’de ilk karma eğitim
1924-1925 yıllarında karma eğitimin ilk yapıldığı kurum, Marmara Üniversitesi’nin köklerini oluşturan bu ticaret okullarıdır.
5. İstanbul İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi
1959 yılında “Akademiler Kanunu”nun çıkarılmasıyla beraber kurum “İstanbul İktisadî ve Ticarî İlimler Akademisi” adını aldı. Eğitim süresi 3 yıl olan okul, 1969 yılında tüzel kişiliğe sahip, katma bütçeli tam özerk bir kuruluş hâline getirildi ve bünyesinde “Ekonomi”, “Siyasal Bilgiler” ve “İşletme” bölümleri açıldı.
6. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
1982 yılındaki düzenlemelerle birlikte, akademi bünyesindeki bölümler birleşerek “Marmara Üniversitesi İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi” adını aldı. Fakülte statüsü kazanan kurumda eğitim süresi 4 yıla çıktı.
Galatasaray İktisat ve İşletmecilik Yüksek Okulu, Aksaray Yüksek Ticaret Okulu ve Beyazıt Maliye Muhasebe Yüksek Okulu kanun çerçevesinde birleşerek Marmara Üniversitesi’nde tek bir fakülte hâlini aldı. Fakülte 2012 yılında; İktisat, İşletme ve Siyasal Bilgiler Fakülteleri olmak üzere üçe bölündü.
7. ‘Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane’den Haydarpaşa Kampüsü’ne
Kökü, Sultan II. Mahmud’un 1827’de açtığı Türkiye’nin ilk tıp fakültesi Tıphane’ye uzanır. Daha sonra “Mekteb-i Tıbbıye-i Adliye-i Şahane” ismiyle eğitim vermeye devam eder.
Zaman içinde ‘Haydarpaşa Tıp Fakültesi’ ismini alan kurum, Kurtuluş Savaşı’nda yedek hastane olarak görev yapmış, askeri hekimlik hizmetleri ve bulaşıcı hastalıklar konusunda ilerlemeler kaydetmiştir.
Günümüzde, kampüste Tıp Fakültesi’nin yanı sıra Hukuk, Eczacılık ve Hemşirelik bölümleri de bulunmaktadır.
8. Dünyanın dört bir yanından malzemeler getirtildi
Şimdilerde Marmara Üniversitesi Haydarpaşa Kampüsü olan binanın inşası sırasında; duvarlarında Bilecik ve Hereke ocaklarından özel olarak getirtilen renkli granitler kullanılırken, harçlar için ise Marsilya’dan su kireci getirtilmiş. Yapıda kullanılan metal malzemeler Belçika’dan, metal çerçeveler Viyana’dan, öğrenciler için bahçe olarak tasarlanan orta avluda bulunan bitki ve nadir ağaçlar ise Fransa’dan getirtilmiştir.
9. Marmara Üniversitesi Rektörlük Binası
İstanbul’da pek çok esere imza atmış olan mimar Raimondo D’Aronco tarafından, 1883 yılında “Art Nouveau” (Yeni Sanat) tarzında yapıldı. Üç katlı, geniş uzantılı ve kıvrımlı bir ahşapla sonlanan bu yapı, cephesindeki süslemeli taş işçiliği ile dikkat çeker.
Bina, inşa edildiği günden bu yana değişik isimlerle hizmet verse de her zaman bir eğitim kurumunun parçası oldu. İlk adı “Hamidiye Ticaret Mekteb-i Âlisi”, şimdi ise Marmara Üniversitesi Rektörlük Binası.
10. Kurumsal logo
Marmara Üniversitesi logosunun renk tonları, ebatları, duruşu ve parlaklığı farklı internet sitelerinde fazlaca değiştirilerek kullanılmaktadır. Fakat orijinal logo üstteki gibidir. Yazı karakteri “Trajan” ailesine aittir.
11. Türkiye’nin ilk ve tek çok dilli üniversitesi
Marmara Üniversitesi; Türkçe, İngilizce, Almanca, Fransızca ve Arapça dillerini eğitim dili olarak kullanan ilk eğitim kurumu olarak, Türkiye’nin ‘ilk ve tek çok dilli üniversitesi’ unvanını almıştır.
12. Sıralamalarda Marmara Üniversitesi
Tıp ve yaşam bilimlerinde Türkiye’de ilk 10’da bulunan Marmara Üniversitesi, dünya sıralamalarında da ilk 1000’e girmiştir.
URAP dünya sıralamasındaki altı bilim alanından en az birinde ilk 500’e giren 20 Türk üniversitesinden biri de Marmara Üniversitesi’dir.
Türkiye’de öğrenci sayısı ile 3. ve öğretim görevlisi sayısı ile 5. sırada yer alan Marmara Üniversitesi, ‘Erasmus Öğrenci Değişim Programı’nda da ülkemizde en çok tercih edilen üç üniversiteden biridir.
13. Göztepe Kampüsü ve 24 saat açık kütüphane
14 yerleşke ile Türkiye’deki ‘en çok kampüse sahip üniversite’ olarak gösterilen Marmara Üniversitesi’nin en bilinen kampüsleri Göztepe ve Haydarpaşa’dır. “Merkez kampüs” olarak da bilinen Göztepe Kampüsü’nde Merkez Kütüphane, yemekhane, konferans salonu, spor salonu ve birçok fakülte ile enstitüler yer alır.
2013-2014 eğitim yılından itibaren Göztepe Kampüsü’nde bulunan Merkez Kütüphane’nin 7/24 açık tutulmasıyla beraber, öğrenciler özellikle sınav dönemlerinde rahat bir çalışma ortamına sahip olmuşlar ve bu durumun sonucu olarak kütüphane bazen değişik manzaralara ev sahipliği yapmıştır.
14. Türkiye’de bir ilk: Marmara Medya Merkezi (MMM)
Hâlihazırda tüm üretim süreçleri öğrenciler tarafından gerçekleştirilen tek araştırma ve uygulama merkezidir. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencileri tarafından yürütülen bu projede 16 farklı birim bulunmaktadır. Merkez, üniversiteler tarafından yayımlanan ilk elektronik dergi olan E-Papirüs’ü ve Marmara İletişim’in ilk sinema dergisi Sinemarmara’yı çıkarmıştır.
Marmara Gazete, Marmara Radyo, Marmara TV gibi yazılı ve elektronik birçok farklı mecrada etkinlik gösteren MMM koordinatörlüğü, İKSV İstanbul Film Festivali’ne çeşitli katkılarda bulunmuş ve ayrıca animasyon birimi de bu sene dört ödül almıştır.
15. Cumhuriyet Müzesi ve Sanat Galerisi
Marmara Üniversitesi Cumhuriyet Müzesi Özgün Baskı Koleksiyonu, “Çağdaş Türk Gravür Sanatı” sergisine uzanmaktadır. Koleksiyon, sanatçı ve koleksiyoncuların yaptığı bağışlarla zenginleşmiş ve “Sanat-tır Projesi” ile Diyarbakır, Van, Erzurum, Bayburt illerini dolaşmıştır.
Resmi tatiller ve pazartesi günleri hariç 10.00-18.00 saatleri arasında ziyarete açıktır.
16. Türkiye’nin en gelişmiş sağlık merkezi geliyor: Marmara Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Kasım 2010’dan beri Pendik’te araştırma ve uygulamalarını sürdüren hastane, yapımı devam eden projenin tamamlanmasıyla beraber Maltepe’de bulunan Başıbüyük semtine taşınacak ve böylece Türkiye’nin en gelişmiş sağlık merkezi olacak.
17. Bonus I: Kemal Sunal: “4 senelik maratonu 27 senede bitirdim.”
Bizi hep güldüren adam, umarız sen de bir yerlerde gülüyorsundur.
18. Bonus II: F klavyenin mucidi İhsan Sıtkı Yener
Her birimizin bilgisayar veya telefonunda bulunan klavye ayarlarına girdiğimizde, orada iki seçenek görürüz: Q ve F. Birine alıştık mı da öbürüyle yazmak çile hâlini alır. Uzun yıllar yapılan çalışmalar sonucu, on parmak Türkçe yazabilmek için en ideal klavye olan F klavyeyi (“millî klavye” de diyebiliriz) bulan İhsan Sıtkı Yener, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi mezunudur.
