ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Teknoloji - Bilim » Liken: Toprağın ve Yaşamın Oluşmasında Kilit Rol Oynayan Organizma

Liken: Toprağın ve Yaşamın Oluşmasında Kilit Rol Oynayan Organizma

Likenler dünyadaki birçok farklı kültürde yiyecek olarak tüketilir. Bazı likenler sadece kıtlık zamanlarında yenmesine rağmen, bazıları temel bir besin kaynağı olarak kabul edilir.

Cansu Saçı Yazar: Cansu Saçı
16 Mart 2021
Kategori: Teknoloji - Bilim
Google Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Liken: Toprağın ve Yaşamın Oluşmasında Kilit Rol Oynayan Organizma
Share on FacebookShare on Twitter

Hepimiz doğada yosunlara benzeyen köksüz ve gövdesiz organizmalar görmüşüzdür. İşte bu organizmalar yer kabuğunun oluşmasında kilit rol oynayan likenlerdir. Likenler aslında başlı başına tek bir organizma değildir. Likenlerin alg ve mantarın bir araya gelmesiyle oluşan kompleks bir yapısı bulunur. Birbirinden çok farklı iki organizma yan yana geldiğinde tamamen farklı bir bütünlük meydana getirirler. Bilim insanlarının teorilerine göre liken, canlı yaşamının başlamasına öncülük eden organizmalardandır. Gelin, bu eşsiz organizmalara biraz yakından bakalım.

Dünyanın hemen her bölgesine yayılan likenler, kutuplardan tropik bölgelere, sahillerden dağların zirvelerine kadar her iklim koşulunda yaşayabilirler

liken

Likenlerin çoğu ağaç ya da nemli kayaların üzerinde yaşar. Besin maddelerine neredeyse hiç ihtiyaç duymazlar. Dünya çapında yaklaşık 17.000 liken türü vardır. Dünya kara yüzeyinin %6-8’inin likenlerle kaplı olduğu tahmin edilmektedir.  Hepsi de birbirinden farklı özellikler gösterir. Likenler parazitik değildir ve üzerinde büyüdükleri bitkilere zarar vermezler. Aslında kuşlar için yuva, birçok omurgasız için yiyecek ve barınak sağlayarak diğer vahşi yaşamı desteklerler. 

Hepsi de birbirinden farklı özellikler gösterir. Likenler parazitik değildir ve üzerinde büyüdükleri bitkilere zarar vermezler. Aslında, kuşlar için yuva birçok omurgasız için yiyecek ve barınak sağlayarak diğer vahşi yaşamı desteklerler. 

Likenlerin ölümünden sonra liken kalıntıları ve kaya parçalarından kara yosunları oluşmaya başlar. Bu nedenle likenler öncül organizmalar olarak adlandırılır

Liken ortak yaşam formunun en iyi örneklerinden biridir. Likenlerin yapısı çoğunlukla mantar hiflerinden oluşur. Alt ve üst kısmı hif, orta kısmında ise miselyum örgüsü olarak adlandırılan ağ benzeri bir oluşum vardır. En üst tabakada ise algler yer alır. Liken üzerindeki alg ve mantar karşılıklı iş birliği içindedir. Mantarlar, yeşil pigment klorofil içermedikleri için fotosentez yapamaz. Yani mantarlar güneşten ışık enerjisi toplayamazlar ve karbonhidrat şeklinde kendi besinlerini üretemezler. Bunun yerine, dışarıdan yiyecek kaynakları aramaları gerekir. Organik maddelerden, yani karbonhidratlar, yağlar veya proteinler gibi karbon içeren bileşiklerden beslenirler. Öte yandan algler, bitkilere benzer şekilde fotosentez yapabilirler. Dolayısıyla bu ilişkide alg ve mantarın ikisi de baskın ortaktır.

Dış görünüşlerine göre; kabuksu, yapraksı ve dalsı likenler olarak kategorilere ayrılır. Likenler kuruduğunda kahverengi ya da donuk gri olabilir. Ancak ıslandıklarında tamamen dönüşürler. Özellikle yeşil ya da sarı rengine bürünürler.

Likenler çok yavaş gelişir. Avuç içi büyüklüğünde bir likenin oluşması için ortalama 50 sene geçmesi gerekir

Dalsı likenlerin birkaç santimetre uzunluğuna gelmesi 100-150 yıl kadar zaman alabilir. Bu bitkiler eşeysiz olarak ürer. Temelde tallasun alg hücrelerini sarmasıyla üreme gerçekleşir. Rüzgarın esmesiyle toz halinde çevreye dağılan parçalar ulaştıkları yerlere tutunarak yeni organizmalar oluşturur.

Dünyada geniş bir yayılım alanı bulunan likenler, üzerinde bulundukları kayayı parçalayarak toprak oluşumuna katkı sağlar

liken

Likenler, çeşitli çevresel süreçlerde kilit oyunculardır. Belirli kimyasallar üreterek kayaları parçalayabilir ve mineralleri serbest bırakabilirler. Bu nedenle toprak oluşumunda da önemli bir rol oynarlar. Toprak, çürümüş bitkiler ve mineraller gibi organik maddelerden oluşur. Kayaların üzerinde büyüyen türler, hem basınç hem de kimyasal hareketle kaya parçalarına sızar ve onları ayırır. Bu son derece yavaş bir süreçtir, çok uzun yıllar alabilir. Dünya üzerindeki toprak oluşum ve diğer çevresel süreçlerde oynadığı rol nedeniyle likenlere çok şey borçluyuz. Bunların dışında biyolojik ayrışma olarak bilinen fenomenin oluşmasına da katkıda bulunurlar.  Son olarak, likenler kirliliğin mükemmel göstergeleridir. Atmosferdeki herhangi bir ağır metal, karbon, kükürt veya diğer kirleticiler emerler. Bilim insanları likenlerin hapsettiği bu toksinleri çıkarabilir ve atmosferimizde bulunan seviyeleri belirleyebilir. Bu işlem liken biyo izleme olarak isimlendirilmektedir.

Kaynak: 1 2

PaylaşTweetleGönder
Cansu Saçı

Cansu Saçı

Fikrinden yansıyanları yazar.

İleri
Agresif ve Otoriter Kısa Adam Sendromu: Napolyon Kompleksi Nedir?

Agresif ve Otoriter Kısa Adam Sendromu: Napolyon Kompleksi Nedir?

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

İlgili İçerikler

Büyük Oksidasyon Olayı
Teknoloji - Bilim

Büyük Oksidasyon Olayı: Dünyamızda Oksijen Ne Zaman ve Nasıl Oluştu?

Dünya Hakkında Muhtemelen İlk Defa Duyacağınız 9 Şaşırtıcı Gerçek
Ekoloji

Dünya Hakkında Muhtemelen İlk Defa Duyacağınız 9 Şaşırtıcı Gerçek

Tıp Dünyasında Bir İlk! Deri Hücrelerini 30 Yıl Gençleştirmenin Yolu Bulundu
Teknoloji - Bilim

Tıp Dünyasında Bir İlk! Deri Hücrelerini 30 Yıl Gençleştirmenin Yolu Bulundu

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

8 Eylül 2021
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

24 Mayıs 2021
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Boğaza Yakın İstanbul Otelleri: Şehre Farklı Bir Açıdan Bakmanızı Sağlayacak 11 Otel
Seyahat

Boğaza Yakın İstanbul Otelleri: Şehre Farklı Bir Açıdan Bakmanızı Sağlayacak 11 Otel

7 Mart 2021
İstanbul’da Ailenizle Birlikte Güvenli Bir Şekilde Tatil Yapabileceğiniz 11 Harika Otel
Sponsorlu İçerik

İstanbul’da Ailenizle Birlikte Güvenli Bir Şekilde Tatil Yapabileceğiniz 11 Harika Otel

8 Mart 2021
Dünyanın En Kadim İnançlarından Biri Olan Budizm Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Tarih

Dünyanın En Kadim İnançlarından Biri Olan Budizm Hakkında Bilmeniz Gerekenler

29 Mayıs 2022
Hafife Almayın! Uyurgezerlik Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey
Sağlıklı Yaşam

Hafife Almayın! Uyurgezerlik Hakkında Bilmeniz Gereken 6 Şey

29 Mayıs 2022
Zaman yolculuğu hikayeleri
Tarih

Gerçek Olabilir Mi? Zamanda Yolculuk Yaptığını İddia Eden 12 İnsan ve Hikayeleri

28 Mayıs 2022
Tarzan’dan Winnie-the-Pooh’ya: İlginç Nedenlerden Dolayı Yasaklanan 7 Çocuk Kitabı
Edebiyat

Tarzan’dan Winnie-the-Pooh’ya: İlginç Nedenlerden Dolayı Yasaklanan 7 Çocuk Kitabı

28 Mayıs 2022
En eski evler
Tarih

Bazıları Binlerce Yıllık! Zamana Karşı Direnip Hala Ayakta Durmayı Başaran 15 Eski Ev

28 Mayıs 2022
Toplanın Açıklıyoruz! Narsist İnsanların İlgi Çekmek İçin Yaptığı 6 Şey
ListeList Özel

Toplanın Açıklıyoruz! Narsist İnsanların İlgi Çekmek İçin Yaptığı 6 Şey

28 Mayıs 2022
Pratik ve Lezzetli: Kısa Sürede Hazırlayabileceğiniz Soğuk Baklava Tarifi
Yeme - İçme

Pratik ve Lezzetli: Kısa Sürede Hazırlayabileceğiniz Soğuk Baklava Tarifi

28 Mayıs 2022
Kardeş sözleri
Edebiyat

Kardeşinize Veya Dostunuza Gönderebileceğiniz En Anlamlı Sözler

28 Mayıs 2022
Arkasında Gizemli Hikâyeler Barındıran Dünyanın En Korkunç 10 Tüneli
Tarih

Arkasında Gizemli Hikâyeler Barındıran Dünyanın En Korkunç 10 Tüneli

27 Mayıs 2022
Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel 34 Tweeti
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Güzel 34 Tweeti

27 Mayıs 2022
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 15 Erkek Parfümü Önerisi

9 Ağustos 2021
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020
Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 30 Tablet Modeli ve Özellikleri
Alışveriş

Tablet Fiyatları: En İyi Tabletler Hangileri? Çok Satan 30 Tablet Modeli ve Özellikleri

4 Ağustos 2021
Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?
Sağlıklı Yaşam

Tuzsuz Şampuan Ne İşe Yarar? Tuzsuz Şampuanı Neden Tercih Etmeliyiz?

10 Nisan 2019
Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi
Alışveriş

Kendi Saçını Kesmek İsteyen Erkeklere: Evde Saç Kesim Rehberi

8 Nisan 2020
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları
Alışveriş

Ruhunuzu Dinlendirin: Mandala Çizimi ve En İyi Mandala Boyama Kitapları

8 Nisan 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020
Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu
Gündem

Oyunlardan Uygulamalara: Çocuklara Evde İngilizce Öğretmenin 7 Etkili Yolu

9 Nisan 2020
“Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi
Gündem

“Çocuğum Tablet Başından Kalkmıyor” Diyenlere 8 Alanda 40 Etkinlik Önerisi

9 Nisan 2019
Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar
Teknoloji - Bilim

Hayat Yarışında Çocuğunuzu Bir Adım Öne Geçirecek Faydalı Uygulamalar

28 Eylül 2019
İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?
ListeList Özel

İngiltere’ye Vize Sağlayan Ankara Anlaşması Nedir? Şartları Nelerdir? Ne Zaman Bitecek?

7 Ekim 2020
  • Hakkımızda
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Koronavirüs
  • Sinema
  • Kadın
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Seyahat
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • +18
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Oturum süresi doldu

Lütfen tekrar giriş yapın. Giriş sayfası yeni bir pencerede açılacaktır. Giriş yaptıktan sonra pencereyi kapatıp bu sayfaya dönebilirsiniz.

>

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız.

Daha fazla bilgi ve hangi çerezleri kabul edip etmeyeceğinizi öğrenmek için ayarlara bir göz atabilirsiniz.

Gizlilik

ListeList'ten en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler (cookies) kullanmaktayız. Çerez bilgileri tarayıcınızda saklanmaktadır ve takip eden ziyaretlerinizde siz olduğunuzu bilebilmek, sitenin hangi alanlarını ilgi çekici bulduğunuzu incelemek gibi amaçlarla kullanılmaktadır.

Kullanılması gerekli çerezler

Kullanılması gerekli çerezler tercihlerinizi saklamak ve buna uygun hizmet verebilmek adına her zaman etkin durumdadır.

Eğer bu çerezi kapatırsanız, bu ekranda yapmış olduğunuz tercihleri de saklayamayız. Bu da siteye ger gelişinizde çerezleri etkinleştirip etkinleştirmeme işlemini tekrar yapmanız gerektiği anlamına geliyor.