ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Teknoloji - Bilim » Liken: Toprağın ve Yaşamın Oluşmasında Kilit Rol Oynayan Organizma

Liken: Toprağın ve Yaşamın Oluşmasında Kilit Rol Oynayan Organizma

Likenler dünyadaki birçok farklı kültürde yiyecek olarak tüketilir. Bazı likenler sadece kıtlık zamanlarında yenmesine rağmen, bazıları temel bir besin kaynağı olarak kabul edilir.

Cansu Saçı Yazar: Cansu Saçı
16 Mart 2021
Kategori: Teknoloji - Bilim
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Hepimiz doğada yosunlara benzeyen köksüz ve gövdesiz organizmalar görmüşüzdür. İşte bu organizmalar yer kabuğunun oluşmasında kilit rol oynayan likenlerdir. Likenler aslında başlı başına tek bir organizma değildir. Likenlerin alg ve mantarın bir araya gelmesiyle oluşan kompleks bir yapısı bulunur. Birbirinden çok farklı iki organizma yan yana geldiğinde tamamen farklı bir bütünlük meydana getirirler. Bilim insanlarının teorilerine göre liken, canlı yaşamının başlamasına öncülük eden organizmalardandır. Gelin, bu eşsiz organizmalara biraz yakından bakalım.

Dünyanın hemen her bölgesine yayılan likenler, kutuplardan tropik bölgelere, sahillerden dağların zirvelerine kadar her iklim koşulunda yaşayabilirler
liken

Likenlerin çoğu ağaç ya da nemli kayaların üzerinde yaşar. Besin maddelerine neredeyse hiç ihtiyaç duymazlar. Dünya çapında yaklaşık 17.000 liken türü vardır. Dünya kara yüzeyinin %6-8’inin likenlerle kaplı olduğu tahmin edilmektedir.  Hepsi de birbirinden farklı özellikler gösterir. Likenler parazitik değildir ve üzerinde büyüdükleri bitkilere zarar vermezler. Aslında kuşlar için yuva, birçok omurgasız için yiyecek ve barınak sağlayarak diğer vahşi yaşamı desteklerler. 

Hepsi de birbirinden farklı özellikler gösterir. Likenler parazitik değildir ve üzerinde büyüdükleri bitkilere zarar vermezler. Aslında, kuşlar için yuva birçok omurgasız için yiyecek ve barınak sağlayarak diğer vahşi yaşamı desteklerler. 

Likenlerin ölümünden sonra liken kalıntıları ve kaya parçalarından kara yosunları oluşmaya başlar. Bu nedenle likenler öncül organizmalar olarak adlandırılır

Liken ortak yaşam formunun en iyi örneklerinden biridir. Likenlerin yapısı çoğunlukla mantar hiflerinden oluşur. Alt ve üst kısmı hif, orta kısmında ise miselyum örgüsü olarak adlandırılan ağ benzeri bir oluşum vardır. En üst tabakada ise algler yer alır. Liken üzerindeki alg ve mantar karşılıklı iş birliği içindedir. Mantarlar, yeşil pigment klorofil içermedikleri için fotosentez yapamaz. Yani mantarlar güneşten ışık enerjisi toplayamazlar ve karbonhidrat şeklinde kendi besinlerini üretemezler. Bunun yerine, dışarıdan yiyecek kaynakları aramaları gerekir. Organik maddelerden, yani karbonhidratlar, yağlar veya proteinler gibi karbon içeren bileşiklerden beslenirler. Öte yandan algler, bitkilere benzer şekilde fotosentez yapabilirler. Dolayısıyla bu ilişkide alg ve mantarın ikisi de baskın ortaktır.

Dış görünüşlerine göre; kabuksu, yapraksı ve dalsı likenler olarak kategorilere ayrılır. Likenler kuruduğunda kahverengi ya da donuk gri olabilir. Ancak ıslandıklarında tamamen dönüşürler. Özellikle yeşil ya da sarı rengine bürünürler.

Likenler çok yavaş gelişir. Avuç içi büyüklüğünde bir likenin oluşması için ortalama 50 sene geçmesi gerekir

Dalsı likenlerin birkaç santimetre uzunluğuna gelmesi 100-150 yıl kadar zaman alabilir. Bu bitkiler eşeysiz olarak ürer. Temelde tallasun alg hücrelerini sarmasıyla üreme gerçekleşir. Rüzgarın esmesiyle toz halinde çevreye dağılan parçalar ulaştıkları yerlere tutunarak yeni organizmalar oluşturur.

Dünyada geniş bir yayılım alanı bulunan likenler, üzerinde bulundukları kayayı parçalayarak toprak oluşumuna katkı sağlar

liken

Likenler, çeşitli çevresel süreçlerde kilit oyunculardır. Belirli kimyasallar üreterek kayaları parçalayabilir ve mineralleri serbest bırakabilirler. Bu nedenle toprak oluşumunda da önemli bir rol oynarlar. Toprak, çürümüş bitkiler ve mineraller gibi organik maddelerden oluşur. Kayaların üzerinde büyüyen türler, hem basınç hem de kimyasal hareketle kaya parçalarına sızar ve onları ayırır. Bu son derece yavaş bir süreçtir, çok uzun yıllar alabilir. Dünya üzerindeki toprak oluşum ve diğer çevresel süreçlerde oynadığı rol nedeniyle likenlere çok şey borçluyuz. Bunların dışında biyolojik ayrışma olarak bilinen fenomenin oluşmasına da katkıda bulunurlar.  Son olarak, likenler kirliliğin mükemmel göstergeleridir. Atmosferdeki herhangi bir ağır metal, karbon, kükürt veya diğer kirleticiler emerler. Bilim insanları likenlerin hapsettiği bu toksinleri çıkarabilir ve atmosferimizde bulunan seviyeleri belirleyebilir. Bu işlem liken biyo izleme olarak isimlendirilmektedir.

Kaynak: 1 2

PaylaşTweetleGönder
Cansu Saçı

Cansu Saçı

Fikrinden yansıyanları yazar.

İleri
Agresif ve Otoriter Kısa Adam Sendromu: Napolyon Kompleksi Nedir?

Agresif ve Otoriter Kısa Adam Sendromu: Napolyon Kompleksi Nedir?

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları
Seyahat

Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi
ListeList Özel

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya
Tarih

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?
Yeme - İçme

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos
Yeme - İçme

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos

Yeni Başlayanlar İçin En Etkili Core (Merkez) Bölgesi Egzersizleri
Spor

Yeni Başlayanlar İçin En Etkili Core (Merkez) Bölgesi Egzersizleri

Aman Dikkat! Farklı Kültürlerde Kötü Şans Getirdiğine İnanılan 13 Şey
ListeList Özel

Aman Dikkat! Farklı Kültürlerde Kötü Şans Getirdiğine İnanılan 13 Şey

Tokyo’dan Paris’e: Popüler Video Oyunlarına İlham Veren Gerçek Yerler
Oyun

Tokyo’dan Paris’e: Popüler Video Oyunlarına İlham Veren Gerçek Yerler

Toplanın Açıklıyoruz! Sabun Mikropları Ve Kirleri Nasıl Temizler?
Teknoloji - Bilim

Toplanın Açıklıyoruz! Sabun Mikropları Ve Kirleri Nasıl Temizler?

İngiliz Heykeltıraş Robin Wight’ın Masal Kitaplarından Fırlamış Gibi Görünen Peri Heykelleri
Tasarım

İngiliz Heykeltıraş Robin Wight’ın Masal Kitaplarından Fırlamış Gibi Görünen Peri Heykelleri

Çiçek Desenlerinden Matcha Yeşiline: Yaz Aylarına Damgasını Vuracak 9 Pedikür Trendi
Kadın

Çiçek Desenlerinden Matcha Yeşiline: Yaz Aylarına Damgasını Vuracak 9 Pedikür Trendi

Saraylardan Köşklere: Dünya Liderlerinin Yaşadığı 15 Ünlü Başkanlık ve Kraliyet Konutu
ListeList Özel

Saraylardan Köşklere: Dünya Liderlerinin Yaşadığı 15 Ünlü Başkanlık ve Kraliyet Konutu

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Zihin Körlüğü Olarak da Tanımlanan Afantazya Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Sağlıklı Yaşam

Zihin Körlüğü Olarak da Tanımlanan Afantazya Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bilim Dünyası Açıklıyor! İnsan DNA’sının %60’ı Muzla Aynı Mı?
Teknoloji - Bilim

Bilim Dünyası Açıklıyor! İnsan DNA’sının %60’ı Muzla Aynı Mı?

Peru Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 20 İlginç Bilgi
Seyahat

Peru Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 20 İlginç Bilgi

Nörobilimciler Açıklıyor! İnsan Zihni Bilgisayara Yüklenebilir mi?
Teknoloji - Bilim

Nörobilimciler Açıklıyor! İnsan Zihni Bilgisayara Yüklenebilir mi?

Ekran Süresini Azaltmak İsteyenlerin Bilmesi Gereken 8 İpucu
Yaşam

Ekran Süresini Azaltmak İsteyenlerin Bilmesi Gereken 8 İpucu

Tükettikten Sonra Vücut Kokunuzun Değişmesine Neden Olabilecek 7 Besin
Yaşam

Tükettikten Sonra Vücut Kokunuzun Değişmesine Neden Olabilecek 7 Besin

İçinizi Isıtacak Resimler: Sanat Tarihinin Mutluluk Temalı En Ünlü 11 Tablosu
Tasarım

İçinizi Isıtacak Resimler: Sanat Tarihinin Mutluluk Temalı En Ünlü 11 Tablosu

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları
Teknoloji - Bilim

Bilmeniz Gereken Güvenilir Kripto Para Borsaları

22 Mart 2024
Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi
Teknoloji - Bilim

Binance’e Para Nasıl Yatırılır? Binance Para Yatırma İşlemi

29 Mart 2024
İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller
Sponsorlu İçerik

İstanbul’daki İş Otelleri: Evinizde Gibi Hissetmenizi Sağlayacak Oteller

6 Mart 2021
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları
Seyahat

Dune ve Yüzüklerin Efendisi Gibi Unutulmaz Filmlerin Çekildiği UNESCO Dünya Mirası Alanları

16 Haziran 2025
Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi
ListeList Özel

Fidye İçin Diri Diri Mezara Gömülen Barbara Mackle’ın Kan Donduran Kurtuluş Hikayesi

16 Haziran 2025
İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya
Tarih

İdeal Toplumda Yaşama Niyetiyle Kurulsalar da Sonunda Başarısız Olan 10 Ütopya

16 Haziran 2025
Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?
Yeme - İçme

Toplanın Açıklıyoruz! Çoğu İnsanın Kurtarıcısı Olan Kafeinsiz Kahve Nedir, Nasıl Üretilir?

16 Haziran 2025
Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 16-22 Haziran Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

15 Haziran 2025
Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos
Yeme - İçme

Kilerinizde Mutlaka Olması Gerekiyor! Asya Lezzetlerini Evinize Taşıyacak 8 Muhteşem Sos

15 Haziran 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın
Sponsorlu İçerik

Hepsiburada Premium İle Daha Fazla Ürünü Keşfedin, Avantajlarından Faydalanın

22 Ağustos 2023
Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu
ListeList Özel

Evde Verimli Vakit Geçirmek İçin Faydalanabileceğiniz 16 Online Eğitim Platformu

16 Mart 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu