ListeList
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
ListeList
Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle

Ana sayfa » Teknoloji - Bilim » Liken: Toprağın ve Yaşamın Oluşmasında Kilit Rol Oynayan Organizma

Liken: Toprağın ve Yaşamın Oluşmasında Kilit Rol Oynayan Organizma

Likenler dünyadaki birçok farklı kültürde yiyecek olarak tüketilir. Bazı likenler sadece kıtlık zamanlarında yenmesine rağmen, bazıları temel bir besin kaynağı olarak kabul edilir.

Cansu Saçı Yazar: Cansu Saçı
16 Mart 2021
Kategori: Teknoloji - Bilim
Google Haberler'de ListeList'e Abone OlGoogle Haberler'de ListeList'e Abone Ol
0
Share on FacebookShare on Twitter

Hepimiz doğada yosunlara benzeyen köksüz ve gövdesiz organizmalar görmüşüzdür. İşte bu organizmalar yer kabuğunun oluşmasında kilit rol oynayan likenlerdir. Likenler aslında başlı başına tek bir organizma değildir. Likenlerin alg ve mantarın bir araya gelmesiyle oluşan kompleks bir yapısı bulunur. Birbirinden çok farklı iki organizma yan yana geldiğinde tamamen farklı bir bütünlük meydana getirirler. Bilim insanlarının teorilerine göre liken, canlı yaşamının başlamasına öncülük eden organizmalardandır. Gelin, bu eşsiz organizmalara biraz yakından bakalım.

Dünyanın hemen her bölgesine yayılan likenler, kutuplardan tropik bölgelere, sahillerden dağların zirvelerine kadar her iklim koşulunda yaşayabilirler
liken

Likenlerin çoğu ağaç ya da nemli kayaların üzerinde yaşar. Besin maddelerine neredeyse hiç ihtiyaç duymazlar. Dünya çapında yaklaşık 17.000 liken türü vardır. Dünya kara yüzeyinin %6-8’inin likenlerle kaplı olduğu tahmin edilmektedir.  Hepsi de birbirinden farklı özellikler gösterir. Likenler parazitik değildir ve üzerinde büyüdükleri bitkilere zarar vermezler. Aslında kuşlar için yuva, birçok omurgasız için yiyecek ve barınak sağlayarak diğer vahşi yaşamı desteklerler. 

Hepsi de birbirinden farklı özellikler gösterir. Likenler parazitik değildir ve üzerinde büyüdükleri bitkilere zarar vermezler. Aslında, kuşlar için yuva birçok omurgasız için yiyecek ve barınak sağlayarak diğer vahşi yaşamı desteklerler. 

Likenlerin ölümünden sonra liken kalıntıları ve kaya parçalarından kara yosunları oluşmaya başlar. Bu nedenle likenler öncül organizmalar olarak adlandırılır

Liken ortak yaşam formunun en iyi örneklerinden biridir. Likenlerin yapısı çoğunlukla mantar hiflerinden oluşur. Alt ve üst kısmı hif, orta kısmında ise miselyum örgüsü olarak adlandırılan ağ benzeri bir oluşum vardır. En üst tabakada ise algler yer alır. Liken üzerindeki alg ve mantar karşılıklı iş birliği içindedir. Mantarlar, yeşil pigment klorofil içermedikleri için fotosentez yapamaz. Yani mantarlar güneşten ışık enerjisi toplayamazlar ve karbonhidrat şeklinde kendi besinlerini üretemezler. Bunun yerine, dışarıdan yiyecek kaynakları aramaları gerekir. Organik maddelerden, yani karbonhidratlar, yağlar veya proteinler gibi karbon içeren bileşiklerden beslenirler. Öte yandan algler, bitkilere benzer şekilde fotosentez yapabilirler. Dolayısıyla bu ilişkide alg ve mantarın ikisi de baskın ortaktır.

Dış görünüşlerine göre; kabuksu, yapraksı ve dalsı likenler olarak kategorilere ayrılır. Likenler kuruduğunda kahverengi ya da donuk gri olabilir. Ancak ıslandıklarında tamamen dönüşürler. Özellikle yeşil ya da sarı rengine bürünürler.

Likenler çok yavaş gelişir. Avuç içi büyüklüğünde bir likenin oluşması için ortalama 50 sene geçmesi gerekir

Dalsı likenlerin birkaç santimetre uzunluğuna gelmesi 100-150 yıl kadar zaman alabilir. Bu bitkiler eşeysiz olarak ürer. Temelde tallasun alg hücrelerini sarmasıyla üreme gerçekleşir. Rüzgarın esmesiyle toz halinde çevreye dağılan parçalar ulaştıkları yerlere tutunarak yeni organizmalar oluşturur.

Dünyada geniş bir yayılım alanı bulunan likenler, üzerinde bulundukları kayayı parçalayarak toprak oluşumuna katkı sağlar

liken

Likenler, çeşitli çevresel süreçlerde kilit oyunculardır. Belirli kimyasallar üreterek kayaları parçalayabilir ve mineralleri serbest bırakabilirler. Bu nedenle toprak oluşumunda da önemli bir rol oynarlar. Toprak, çürümüş bitkiler ve mineraller gibi organik maddelerden oluşur. Kayaların üzerinde büyüyen türler, hem basınç hem de kimyasal hareketle kaya parçalarına sızar ve onları ayırır. Bu son derece yavaş bir süreçtir, çok uzun yıllar alabilir. Dünya üzerindeki toprak oluşum ve diğer çevresel süreçlerde oynadığı rol nedeniyle likenlere çok şey borçluyuz. Bunların dışında biyolojik ayrışma olarak bilinen fenomenin oluşmasına da katkıda bulunurlar.  Son olarak, likenler kirliliğin mükemmel göstergeleridir. Atmosferdeki herhangi bir ağır metal, karbon, kükürt veya diğer kirleticiler emerler. Bilim insanları likenlerin hapsettiği bu toksinleri çıkarabilir ve atmosferimizde bulunan seviyeleri belirleyebilir. Bu işlem liken biyo izleme olarak isimlendirilmektedir.

Kaynak: 1 2

PaylaşTweetleGönder
Cansu Saçı

Cansu Saçı

Fikrinden yansıyanları yazar.

İleri
Agresif ve Otoriter Kısa Adam Sendromu: Napolyon Kompleksi Nedir?

Agresif ve Otoriter Kısa Adam Sendromu: Napolyon Kompleksi Nedir?

Yorum yapabilmek için bir ListeList hesabınız olması gerekmektedir. Aşağıdaki bağlantı ile hemen bir hesap oluşturabilirsiniz.

Listelist'e üye ol

Lütfen tartışmaya katılmak için giriş yapın

İlgili İçerikler

Şık ve Güvenli: Her Cilt Tonuna Uyum Sağlayacak 9 Oje Rengi
Kadın

Şık ve Güvenli: Her Cilt Tonuna Uyum Sağlayacak 9 Oje Rengi

Öğrenme Hızımızı Doğrudan Etkileyen BDNF Proteini Nedir? BDNF Proteinini Doğal Yollarla Artırmanın 7 Yolu
Sağlıklı Yaşam

Öğrenme Hızımızı Doğrudan Etkileyen BDNF Proteini Nedir? BDNF Proteinini Doğal Yollarla Artırmanın 7 Yolu

Şarkı Söyleyen Kum Tepeleri: Çin’de Efsanelere Konu Olan Gizemli Fenomen Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Seyahat

Şarkı Söyleyen Kum Tepeleri: Çin’de Efsanelere Konu Olan Gizemli Fenomen Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Oumuamua: Güneş Sistemi’nin Dışından Geldiği Tespit Edilebilen İlk Yıldızlararası Nesne
Teknoloji - Bilim

Oumuamua: Güneş Sistemi’nin Dışından Geldiği Tespit Edilebilen İlk Yıldızlararası Nesne

Fermantasyon Mucizesi: Korsanların Favori İçeceği Rom Nedir, Nasıl Yapılır?
Yeme - İçme

Fermantasyon Mucizesi: Korsanların Favori İçeceği Rom Nedir, Nasıl Yapılır?

Görünce Gerçek Olduğuna İnanamayacaksınız! En Tuhaf Ağız Yapısına Sahip 9 Hayvan
Hayvansever

Görünce Gerçek Olduğuna İnanamayacaksınız! En Tuhaf Ağız Yapısına Sahip 9 Hayvan

Hem Sağlıklı Hem Lezzetli! Her Gün Zencefil ve Zerdeçal Tüketmeniz İçin 7 Neden
Yeme - İçme

Hem Sağlıklı Hem Lezzetli! Her Gün Zencefil ve Zerdeçal Tüketmeniz İçin 7 Neden

Yeni Flört Terimi! Fiziksel Olarak Çekici Bulmadığınız Biriyle Sevgili Olmayı Tanımlayan Shrekking Nedir?
Yaşam

Yeni Flört Terimi! Fiziksel Olarak Çekici Bulmadığınız Biriyle Sevgili Olmayı Tanımlayan Shrekking Nedir?

İkiye Ayrılan Deniz Mucizesi: Güney Kore’de Yılda Sadece İki Kez Ortaya Çıkan Jindo Denizi’ndeki Kara Parçası
Seyahat

İkiye Ayrılan Deniz Mucizesi: Güney Kore’de Yılda Sadece İki Kez Ortaya Çıkan Jindo Denizi’ndeki Kara Parçası

Araştırma: Sevgilinizin Kokusu Uyku Kalitesi Üzerinde Melatonin Takviyesi Kadar Etkili
Teknoloji - Bilim

Araştırma: Sevgilinizin Kokusu Uyku Kalitesi Üzerinde Melatonin Takviyesi Kadar Etkili

İnsanların Yaş Aldıkça Sevmeye Başladığı 14 Basit Şey
Yaşam

İnsanların Yaş Aldıkça Sevmeye Başladığı 14 Basit Şey

Haftalık Burç Yorumları: 8-14 Eylül Haftasında Sizi Neler Bekliyor?
Astroloji

Haftalık Burç Yorumları: 8-14 Eylül Haftasında Sizi Neler Bekliyor?

Masalsı Bir Yer! Ateş Böceklerinin Aynı Anda Yanıp Söndüğü Anamalai Tiger Koruma Alanı
Ekoloji

Masalsı Bir Yer! Ateş Böceklerinin Aynı Anda Yanıp Söndüğü Anamalai Tiger Koruma Alanı

Dünyanın En Küçük 3. Ülkesi Nauru Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Seyahat

Dünyanın En Küçük 3. Ülkesi Nauru Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Soru İşaretlerini Gideriyoruz! Umumi Tuvaletlerden Hastalık Bulaşır Mı?
Sağlıklı Yaşam

Soru İşaretlerini Gideriyoruz! Umumi Tuvaletlerden Hastalık Bulaşır Mı?

Gelirlerse İlk Durakları Burası Olacak! Kanada’daki Dünyanın İlk UFO Pisti
Seyahat

Gelirlerse İlk Durakları Burası Olacak! Kanada’daki Dünyanın İlk UFO Pisti

Popüler Filmlerle İlgili En Sıkı Takipçilerini Bile Şaşkına Çevirecek 9 Bilgi
Film

Popüler Filmlerle İlgili En Sıkı Takipçilerini Bile Şaşkına Çevirecek 9 Bilgi

Dünyada Sadece Bir Ülkede Yok! Sivrisineklerin Yaşayamadığı Ülke Hangisi?
Ekoloji

Dünyada Sadece Bir Ülkede Yok! Sivrisineklerin Yaşayamadığı Ülke Hangisi?

Aman Dikkat! Buzdolabı Kapağında Asla Saklamamanız Gereken 5 Besin
Yaşam

Aman Dikkat! Buzdolabı Kapağında Asla Saklamamanız Gereken 5 Besin

Hitler’in Polonya’daki Gizli Üssü “Kurt İni” Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Tarih

Hitler’in Polonya’daki Gizli Üssü “Kurt İni” Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri
ListeList Özel

Okurken Keyfinizi Yerine Getirecek Haftanın En Komik Tweetleri

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?
Astroloji

Toplanın Açıklıyoruz! Burcunuza Göre Hangi Klasik Tablosunuz?

1 Temmuz 2025
Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem
Sağlıklı Yaşam

Sivilcelere Elveda! Daha Sağlıklı Bir Cilt Görünümü İçin 6 Doğal Yöntem

16 Kasım 2021
Evde İngilizce öğrenmek
ListeList Özel

Evde İngilizcenizi Geliştirmek İçin Yapabileceğiniz 12 Şey

2 Ocak 2021
Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime
Edebiyat

Eski Türkçe Kelimeler: Kulağa Hoş Gelen ve Az Bilinen 53 Kelime

25 Şubat 2021
Şık ve Güvenli: Her Cilt Tonuna Uyum Sağlayacak 9 Oje Rengi
Kadın

Şık ve Güvenli: Her Cilt Tonuna Uyum Sağlayacak 9 Oje Rengi

11 Eylül 2025
Öğrenme Hızımızı Doğrudan Etkileyen BDNF Proteini Nedir? BDNF Proteinini Doğal Yollarla Artırmanın 7 Yolu
Sağlıklı Yaşam

Öğrenme Hızımızı Doğrudan Etkileyen BDNF Proteini Nedir? BDNF Proteinini Doğal Yollarla Artırmanın 7 Yolu

11 Eylül 2025
Şarkı Söyleyen Kum Tepeleri: Çin’de Efsanelere Konu Olan Gizemli Fenomen Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Seyahat

Şarkı Söyleyen Kum Tepeleri: Çin’de Efsanelere Konu Olan Gizemli Fenomen Hakkında Bilmeniz Gerekenler

10 Eylül 2025
Oumuamua: Güneş Sistemi’nin Dışından Geldiği Tespit Edilebilen İlk Yıldızlararası Nesne
Teknoloji - Bilim

Oumuamua: Güneş Sistemi’nin Dışından Geldiği Tespit Edilebilen İlk Yıldızlararası Nesne

10 Eylül 2025
Fermantasyon Mucizesi: Korsanların Favori İçeceği Rom Nedir, Nasıl Yapılır?
Yeme - İçme

Fermantasyon Mucizesi: Korsanların Favori İçeceği Rom Nedir, Nasıl Yapılır?

10 Eylül 2025
Görünce Gerçek Olduğuna İnanamayacaksınız! En Tuhaf Ağız Yapısına Sahip 9 Hayvan
Hayvansever

Görünce Gerçek Olduğuna İnanamayacaksınız! En Tuhaf Ağız Yapısına Sahip 9 Hayvan

9 Eylül 2025
Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi
Alışveriş

Kokusuyla Hafızalara Kazınan 16 Erkek Parfümü Önerisi

10 Şubat 2024
Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite
Alışveriş

Evde Canı Sıkılanlara Birbirinden Keyifli 18 Hobi ve Aktivite

25 Mart 2020
Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler
Alışveriş

Evde Hijyen Sağlamanın En Pratik Yolu: Buharlı Temizleyiciler

10 Nisan 2020

Sosyal Medya'da ListeList

  • Hakkımızda
  • Künye
  • Gizlilik Politikası
  • Muvafakatname
  • Yazı Gönder
  • Reklam
  • İletişim

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password? Sign Up

Create New Account!

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

Sonuç bulunamadı
Tüm sonuçları görüntüle
  • Ana Sayfa
  • Gündem
  • ListeList Özel
  • Alışveriş
  • Yaşam
  • Sinema
  • Seyahat
  • Diğer
    • Edebiyat
    • Sağlıklı Yaşam
    • Kadın
    • İş Yaşamı
    • Tiyatro
    • Hayvansever
    • Spor
    • İstanbul
    • Koronavirüs
    • Tarih
    • Müzik
    • Astroloji
    • Ekoloji
    • Tasarım
    • Dizi
    • Oyun
    • Teknoloji – Bilim
    • Yeme – İçme
    • Pürtelaş
    • Testler
    • Video
  • Yazı Gönder

© 2021 ListeList - Yeni Nesil Medya Platformu