Korkak insanlar için “tavuk” yakıştırması yapıldığını mutlaka duymuşsunuzdur. Yalnızca bizim kültürümüzde değil, pek çok kültürde çeşitli karakter özellikleri hayvanlarla ilişkilendiriliyor. Keçi gibi inatçı, tilki gibi kurnaz, kaz gibi saf… Bu liste böyle uzayıp gider. Yapılan pek çok yakıştırmanın nasıl ortaya çıktığını bilmiyoruz. Bildiğimiz tek şey yüzyıllardır kullanıldıkları! Korkak insanlara neden korkak tavuk dediğimizi sizler için araştırdık. İşte tavukların korkaklıkla ilişkilendirilmesinin ardında yatan gerçekler…
Cesur ve korkusuz insanlar “aslan” ya da “kaplan” olarak anılırken korkak insanlara “tavuk” yakıştırması yapılır
Aslanları ya da kaplanları cesaretle nasıl ilişkilendirdiğimiz hala gizemini korusa da korkaklara neden tavuk dediğimizle ilgili bazı açıklamalar var.
Oxford Sözlüğü’ne göre korkak anlamında “tavuk”, ilk olarak 1616 yılında William Shakespeare’in Cymbeline adlı eserinde karşımıza çıkıyor
Shakespeare bu eserinde savaştan kaçan askerleri anlatırken “Hemen uçarlar, tavuklar…” cümlesini kullanıyor.
Halbuki tavuklar, 17. yüzyıldan önce de korkaklıkla ilişkilendiriliyordu
1450’lerde karşımıza çıkan bir oyunda korkak insanlardan tavuk kalpli olarak bahsedildiğini görüyoruz. Horozlar genellikle cesaretle ilişkilendirilirken tavuklar, “omurgasız” insanları ifade ediyordu. 16. yüzyılda gözü pek, savaşçı ve baskın liderler için “horoz” yakıştırması yapılıyordu.
Örneğin Taylor’ın Ağıtı (Taylor’s Lamentation) olarak bilinen bir baladı ele alalım
17. yüzyıla ait olan baladın çevirisi şu şekilde:
“O zamandan beri öyle bir hakimiyete sahip ki, Onun kanunlarına uymaya zorlanıyorum. O horoz ve ben tavuk, Bu benim durumum, Ah! Acıyın bana o zaman.”
Orijinalini de ekleyelim ??
“Ever since then she bears such a sway, That I am forc’d her Laws to obey. She is the Cock and I am the Hen, This is my case, Oh! pity me then.”
Elbette burada cinsiyetçi bir gönderme var
Zira dişi tavuklar, tıpkı kadınlar gibi bastırılmış ve korkak resmediliyorlar. Oysa horozlar cesur ve güçlü erkekleri ifade ediyor. Kimi zaman tavuk yakıştırmasının farklı anlamlara geldiğini de görüyoruz. Örneğin korkaklıktan ziyade saflığı ya da aptallığı işaret ediyor.
Cesur ve korkusuz horozun karşısında itaatkâr bir rol üstlenen tavuk, bugün farklı anlamlar ifade edebiliyor
Örneğin çekingen insanlar için tavuk ciğerli denebiliyor. Verilmek istenen mesaj ne olursa olsun “tavuk” yakıştırmasının cinsiyetçi bir geçmişe sahip olduğunu söyleyebiliriz. Zira horoz cesaretiyle ödüllendirildikçe tavuğun sürekli olarak aşağılandığına şahit oluyoruz.
