Evliliğe dair yasal süreçlerin de düzenlendiği Medeni Kanun’un, 187. maddesinde yer alan “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir.” hükmü, “eşitliğe aykırı” bulunarak Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildi. Kadınlar, Anayasa Mahkemesinin iptal kararıyla birlikte evlenmeden önceki soyadlarını, evlendikten sonra da tek soyadı olarak kullanılabilecek. Bugün (28 Nisan) Resmi Gazete’de yayımlanan karar, 9 ay sonra yürürlüğe girecek. Detaylara birlikte bakalım.
İstanbul 8. Aile Mahkemesi, Medeni Kanun’un 187. maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesine başvurmuştu
Mahkeme tarafından yapılan iptal başvurusunda ilgili Medeni Kanun maddesinin Anayasa’nın 2, 10, 17, 90 ve 153. maddelerine aykırı olduğu belirtiliyordu. İstanbul 8. Aile Mahkemesi, “Erkeğin doğumla kazandığı soyadını ömrü boyunca kullanması mümkünken, aynı hakkın kadına tanınmamasının eşitlik ilkesi ile bağdaşmadığı” gerekçesiyle “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir.” hükmünün yer aldığı 187. maddenin iptali talebiyle Anayasa Mahkemesine başvurmuştu.
Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan değerlendirmenin ardından Medeni Kanun’un 187. maddesi, eşitliğe aykırı bulunarak iptal edildi
Böylece kadınlar, evlendikten sonra da evlenmeden önceki soyadlarını kullanabilecek. Bununla birlikte yalnızca kendi soyadlarını kullanmak isteyen kadınların ayrıca bir dava açmalarına da gerek kalmayacak.
Anayasa Mahkemesinin iptal kararında, Anayasa’ya göre kadın ve erkeğin eşit haklara sahip olduğu, ailenin de eşler arasında eşitliğe dayandığı belirtildi
Kadınların, evlendikten sonra kendi soyadlarını ancak eşlerinin soyadlarının önünde kullanabilmelerine izin verilmesi, eşler arasında cinsiyet temelli farklı muamele olarak değerlendirildi
Öte yandan Anayasa Mahkemesinin iptal kararında, yürürlükte olan maddenin “nüfus kayıtlarındaki karışıklığın önlenmesi ve soy bağının sağlıklı bir şekilde tespit edilmesinde kamu yararı sağladığına” ancak nüfus hizmetlerinin bilişim teknolojilerinden faydalanılarak sunulduğuna dikkat çekildi.
Bugün (28 Nisan) Resmi Gazete’de yayımlanan karar, 9 ay sonra yürürlüğe girecek
İptal kararının yürürlüğe girmesinin ardından isteyen kadınlar herhangi bir hukuki süreç başlatmaksızın, evlendikten sonra da yalnızca kendi soyadını kullanmaya devam edebilecek.
Kaynak: 1
