Regl birçok toplumda hâlâ tabu sayılıyor. Oysa kadınlar tarihin başlangıcından beri adet oluyor. Bu normal, aylık döngü; hakkında konuşulmadıkça kadınlar da kendi bedenlerinden uzaklaşıyor. Sağlıklı bir regl demek, sağlıklı kadınlar, sağlıklı bebekler ve sonuçta da sağlıklı toplum demektir. Bu yazımızda, hem kadınların tarih boyunca kullandığı hijyen ürünlerinden bahsedeceğiz hem de regl ile ilgili tabuları biraz kırmaya çalışacağız.
Kadın hijyen ürünlerinden ilk defa eski Mısır tıbbi kayıtlarında söz edildi. O zamanlar bu ürünler, kağıt yapımında da kullanılan Papirüs’ten üretiliyordu
Bu konudan bahseden bir diğer kişi ise M.Ö. 5. yüzyılda Yunan doktor ve batı tıbbının babası Hipokrat’tı. Yunanistan’daki kadınlar bir parça ahşabın etrafına tiftik sarıyor ve bunu tampon olarak kullanıyordu. Japonya’da ise kadınlar, genellikle kanı emmesi için kağıt kullanıyordu. Amerikan yerlileri ise regl dönemlerinde bufalo derisi ve yosuna başvuruyordu.
Tek kullanımlık ürünler ilk defa 1800’lü yıllarda ortaya çıktı
Viktorya döneminde kadınlar, ped olarak paçavra kıyafetler tercih ediyordu. Bu “paçavralar” tekrar tekrar yıkanıp kullanılabiliyordu. Genellikle pazen veya dokuma kumaştan evde üretiliyordu. Yine aynı dönemde paçavranın sağlıksız olması ve bakteri üremesi konularında araştırmalar yapıldı. Böylece ilk tek kullanımlık ürünler ortaya çıktı.
Hijyenik önlükler
Vajinal bölgeyi temiz ve kokusuz tutmak için hijyenik önlükler icat edildi. Bu ürün normal bir önlük gibi görünüyordu ancak iç tarafında bacak arasından geçen bir parça kumaş vardı. Kadınlar bunu koltuk ve kıyafetlerini kan lekelerinden korumak için kullanıyordu. Ancak çok kötü koktuğu ve terlettiği için pek de iyi bir seçenek değildi.
Lister havluları
İlk ticari pedler; Listerine, Neutrogena, Le Petit Marseillais gibi markaların çatı markası olan Johnson & Johnson, tarafından üretildi. Bu pedler, “kadınlar için hijyenik peçeteler” olarak biliniyordu. Gazlı bez ve pamuktan üretilmişti, ayrıca tek kullanımlıktı. Bu yüzden diğer alternatiflere göre çok daha sağlıklıydı. Bu peçeteler, bele takılan bir çeşit ip ile yerinde duruyordu. Hijyen ürünleri gelişiyordu ancak, regl hâlâ tabu sayıldığı için bu ürünlerin çoğu pazara giremiyor ya da başarılı olamıyordu. Birçok kadın bunları satın alırken görünmek istemiyordu. Bu yüzden genelde regl ürünlerini posta ile sipariş veriyorlardı, fakat bunlar da oldukça pahalıydı.
1920 yılında en bilinen ped markalarından Kotex kuruldu. Sadece bir sene sonra Kotex’in hijyenik pedleri pazarda büyük bir başarı yakaladı
Bu başarıdan haberdar olan Johnson & Johnson, Lister’s Towels’ın markasını Nupak olarak değiştirdi. Pedler, pazarda büyük bir başarı yakalasa da regl hâlâ tabuydu. Kadınlar adet olduklarını saklamak istiyordu. Bunun üzerine 1931 yılında ilk modern tampon icat edildi. Ancak eski tamponlar sızdırıyordu, ayrıca takılması da zordu. Earle Haas, bir kadın arkadaşının da yardımıyla, ürünün vajinaya dokunmadan yerleştirilmesine izin veren aplikatörlü bir tampon üretmeyi başardı. Haas’ın icadıyla bu ürünlerin popülaritesi de arttı.
Adet kapları
İlk ticari adet kabı 1937’de Amerikalı aktris Leona Chalmers tarafından üretildi. Bu kaplar vulkanize kauçuktan yapılmış ve özel olarak tasarlanmıştı. O zamanlar adı Tassette’ydi. Ürünü popülerleştirmek için yapılan birçok reklama rağmen, kadınlar daha çok tampon ve ped kullanmayı tercih ediyordu. Adet kapları 21. yüzyılda yaygınlaştı.
Tek kullanımlık pedler ve tamponlar hâlâ pazarda büyük bir yere sahip, ancak artık birçok kişi adet kapları, regl iç çamaşırları gibi yeniden kullanılabilir ürünlere yöneliyor
İnsanlar satın aldıkları ürünlerin çevre ve sağlık üzerindeki zararlarını fark etmeye başladı. Bununla birlikte artık ülkemizde de rahatça adet kapları, adet külotları, organik pedler ve tamponlar bulunabiliyor.
Kültürel ve toplumsal olarak yüzyıllardır regl dönemlerinden utançla bahsediliyor. Hızla büyüyen sosyal medya platformları sayesinde artık regl üzerindeki tabular kalkıyor. Artık bu normal döngülerimizden daha rahat bahsediyoruz. Başlangıçta bu ürünler regl dönemlerini gizlemek için üretilmişti. Şimdi ise sağlık ve rahatlık en önemli kriter.
İlginizi çekebilir:
Dünyanın Dört Bir Yanından Reglinin Utanılacak Bir Şey Olmadığını Kanıtlayan İlk Regl Ritüelleri
Kaynak: 1
