İstanbul, uzun yıllardır başta deprem olmak üzere pek çok ciddi tehlike ile karşı karşıya. Hızlı nüfus artışı ve bilinçsiz şehirleşme gelecek dönemde İstanbul’da ciddi sorunların yaşanmasına sebebiyet verebilecek unsurlar arasında yer alıyor. Ancak İstanbul yakın gelecekte çok daha ciddi bir sorunla karşılaşabilir: Susuzluk! Resmi veriler, İstanbul’daki su kaynaklarının son 10 yılın en düşük seviyesine gerilediğini ortaya koyuyor. Peki, İstanbul su sorunu yaşamaya devam eder mi, kriz hangi boyutlara ulaşabilir? İstanbul su kaynakları, tamamen tükenebilir mi? Detaylara birlikte bakalım.
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) verilerine göre İstanbul’daki baraj doluluk oranı 18,59’a geriledi
Bu, hem 2023’ün hem de son 10 yılın en düşük seviyesi. Yani İstanbul su krizi ile karşı karşıya kalabilir
İSKİ verilerine göre İstanbul’da kullanılan suyun büyük bölümü yüzeysel sulardan elde ediliyor. Yani İstanbul’un temel su kaynağı yağmur
Ancak İstanbul su sorunu ile karşılaştığı dönemlerde, su dağıtımını dengelemek için barajlarda biriken sulara başvuruluyor
Fakat İstanbul’daki barajların tamamı dahi şehirdeki yıllık su ihtiyacının ancak yüzde 80’ini karşılıyor. Yani İstanbul su krizi yaşamamak için dışarıdaki su kaynaklarına muhtaç
Bu doğrultuda Melen Çayı, Yeşilçay ve Istrancalar’daki doğal su havzalarında kurulan regülatörler de İstanbul’un su ihtiyacını karşılamak için kullanılıyor. Veriler, yağış miktarının yeterli olduğu dönemlerde bu dış kaynakların şehirdeki su ihtiyacını büyük oranda karşılayabildiğini gösteriyor. Yani İstanbul’da kitlesel bir su sorunu ile karılaşmamak için hem şehirdeki hem de Tekirdağ’dan Düzce’ye uzanan geniş bir coğrafyadaki yağış miktarı hayati önem taşıyor.
Ne var ki İstanbul’u besleyen su kaynaklarının yer aldığı bölgeler de ciddi bir kuraklık tehlikesi ile karşı karşıya
Öyle ki Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre temmuz-eylül 2023 arasında Marmara bölgesinde hafif, orta, şiddetli, çok şiddetli ve olağanüstü derecede kuraklık yaşandı.
Küresel ısınma, insan faktörü, havaalanı ve köprü gibi mega inşaat projeleri, orman tahribatı ve kaçak konutlar da İstanbul’daki yer üstü ve yer altı su kaynaklarının giderek daralmasına neden oluyor
Tüm bunlar ve özellikle de son dönemde yaşanan kuraklık ve baraj doluluk oranındaki sert düşüş, İstanbul’da yakın gelecekte ciddi bir su sorunu meydana gelir mi endişesi yaratıyor, İstanbul su kaynakları tamamen tükenir mi sorusunu akıllara getiriyor.
Bazı uzmanlara göre İstanbul su kaynakları uzun vadede tamamen tükenme tehlikesi ile karşı karşıya değil
Çünkü İstanbul’un susuz kalması için İstanbul’a su kaynağı sağlayan geniş bir bölgede hiç yağış gerçekleşmemesi gerektiği ifade ediliyor. Uzmanlar ise böyle bir öngörüye sahip değiller dolayısıyla İstanbul’un su kaynaklarının tamamen tükenme tehlikesi altında olmadığını dile getiriyorlar.
Ne var ki bu, İstanbul’un uzun vadede bir su krizi yaşamayacağı anlamına gelmiyor
Çünkü uzmanlar, dünyada ve ülkemizde küresel ısınmanın ve iklim değişikliğinin gün geçtikçe daha belirgin bir şekilde hissedileceği görünüşünde. Yani kısaca insanlığın önemli bir bölümünü daha kurak günler bekliyor. İstanbul da bu durumdan bağımsız değil. Uzmanlar İstanbul’da uzun vadede özellikle kış mevsiminin eskisinden çok daha kurak geçeceğini ifade ediyor. Bu ise doğal olarak kitlesel bir su sorununa sebep olabilir.
Uzmanlar, uzun vadede İstanbul’daki su kaynaklarının tamamen tükenmesini beklemiyor fakat uzun süreli kuraklık riskine karşı çalışma yapılması gerektiğini ifade ediyor
Kaynak: 1