Bilim ve teknoloji hızla ilerlerken insanlığın geçmişi ve tarihi önemini kaybetmeye devam ediyor. Artık neler olduğunu değil neler olacağını merak eder olduk. Hayatımızın tam ortasında duran teknolojinin nasıl şekillendiğini ve teknolojinin bugünkü haline geliş sürecini önemsemiyoruz. Bunun iyi ve kötü yanları tartışmaya açık olsa da hala hatırlanmaya değer birileri olduğunu düşünüyoruz. Onlardan biri de Henry Moseley…
Tam adı Henry Gwyn Jeffreys Moseley olan bilim adamı 23 Kasım 1887’de İngiltere’nin güney sahillerinde Weymouth kentinde doğdu.
Babası Oxford Üniversitesi’nde anatomi profesörüydü. Moseley de aynı üniversitenin Fizik Bölümüne kaydoldu ve 1910 yılında, 23 yaşında doktora derecesini aldı.
Nobel Kimya ödüllü saygın fizikçi Ernest Rutherford’un öğrencisi oldu. Rutherford, çevresinde gelecek vadeden gençleri topluyor ve onları atom fiziğinin yanıt bekleyen acil sorunları üzerinde yönlendiriyordu.
(En alt sıra, soldan ikinci-Henry Moleney)
1910-1914 yılları arasında atom numarası, atom ağırlığı ve atom çekirdeği kavramlarını, ilk kez deneysel bulgular temelinde açıklayarak, temel Modern Fizik ders kitaplarında yer bulacak önemli bulgulara imza attı.
Bazı elementlerin yayımladığı X ışınlarının spektrumlarını fotoğraflayarak, bu ışınların dalga boylarıyla elementlerin atom numaraları arasında ilişki bulunduğunu ve elementlerin özelliklerinin atom ağırlıklarına değil atom numaralarına bağlı olduğunu deneysel olarak göstermiştir.
Bulgularının yayımlanmasının ardından 1. Dünya Savaşı’na gönüllü katılmaya ve araştırma yaşamına ara vermeye karar verdi. Prof. Rutherford’un, onu önce savaşa katılmaktan caydırma, daha sonra da sıcak çarpışma alanlarından uzak tutma gayretleri sonuç vermedi.
(Prof. Rutherford)
8 aylık bir eğitimden sonra muhabere subayı olarak I. Dünya Savaşı’nda Çanakkale’ye gitti. 10 Ağustos 1915’te Gelibolu’da savaş esnasında telefonla emir aktarırken Türk keskin nişancı tarafından başından vuruldu ve çatışmada hayatını kaybetti.
