Güneş bir yıldızdır ve bir yıldız patladığında buna süpernova denir. Bu tür patlamalar çok parlak ve güçlüdür. Bu patlamalardan sonra uzaya tozlar salınmaktadır. Bu tozlardan ise daha fazla yıldız ve gezegen oluşmaktadır. Güneş sistemimiz, bu patlamalar sayesinde ortaya çıkan maddelerden oluşmuştur. Hatta bazı teorilere göre insanlar bile yıldızlardan yapılmıştır. Peki güneş patlarsa ne olur? Güneş aniden patlasaydı, tüm güneş sistemi yok olurdu. Yine de endişelenmenize gerek yok. Çünkü sadece güneşimizin on katı büyüklüğünde veya daha büyük yıldızlar bu şekilde patlar. Bizim güneşimiz ömrünü farklı bir şekilde sonlandıracak. Bir süpernova, bir balonu patlatmak gibidir. Ancak bizim güneşimiz, tıpkı bir balonun içindeki havanın yavaş yavaş boşaltılması gibi yavaş yavaş ölecek. Siz uzay meraklıları için güneş patlarsa ne olur anlattık.
Güneş, yaklaşık 5.000.000.000 yıl içinde (yani beş milyar yıl) yakıtı bittiğinde ölmeye başlayacak. Bu, Tyrannosaurus-Rex’in neslinin tükenmesinden 77 kat daha uzun bir süredir. Güneş ölmeye başladığında daha da büyüyecek ve soğuyacak. Böylece gökbilimcilerin “kırmızı dev” dedikleri şeye dönüşecek. O kadar büyüyecek ki Merkür’ü, Venüs’ü ve hatta Dünya’yı bile yiyecek.
Güneş, kırmızı deve dönüştüğünde, büyük ve şişkin olacak. Daha sonra dış katmanlarını güneş sistemine püskürtmeye başlayacak. Gittikçe küçülecek ve sonunda beyaz cüce denilen şeye dönüşecek.
Güneşimiz, beyaz cüce olduğunda neler gerçekleşecek?
Beyaz cüce, ölü bir yıldızın çekirdeğidir. Beyaz cüceler, güneş kütlesinin %60’ı kütlesinde olmasına karşılık hacmen dünya büyüklüğündedir. Bir çay kaşığı beyaz cüce, yaklaşık 6.000 kilogram ağırlığındadır, yani yetişkin bir fil kadar ağırdır!
Güneşimiz, beyaz cüce olduğunda güneş sisteminin çoğu hala etrafta olacak. Merkür, Venüs ve Dünya gitmiş olacak, ancak Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün hayatta kalacak ve güneşin etrafında dönmeye devam edecek.
Beyaz cüce küçük olduğu için fazla ışık üretmez. Çünkü beyaz cücenin ona enerji verecek yakıtı yoktur, bu yüzden zamanla daha da soğur. Uzun zaman sonra bir beyaz cüce soğudukça materyali kristalize olmaya başlayacaktır. Yıldızın düşük sıcaklığı artık çok fazla ışık ve ısı yaymayacağı anlamına gelir ve yavaşça soğuk bir kara cüceye dönüşür. Fakat yapılan hesaplamalara göre bir beyaz cücenin bir kara cüceye dönüşme süresi evrenin yaşından daha büyüktür.
Güneş patlarsa ne olur öğrendiğimize göre güneşimiz ölmeye başladıktan sonra hayat nasıl olur ondan bahsedelim…
Güneşten sonra hayat
Güneşten gelen ışık gezegenimizi sıcak tutmaktadır. Onsuz, güneş sistemindeki gezegenler çok soğur. Bu, güneş sistemimizde yaşamayı çok zorlaştıracaktır. Beyaz cüce fazla ışık üretmez. Ancak gelecekte insanlar, Dünya’dan ayrılmamıza izin verecek uzay gemileri veya Dünya’yı hareket ettirecek bir şeyler inşa edebilirler. Bu, gezegenin, kırmızı dev olan güneş tarafından yenmesini ve böylece hayatta kalmasını sağlayacaktır.
Güneş, milyarlarca yıl içinde önce kırmızı dev, sonra da beyaz cüce olacak. Bu çok ama çok uzun bir süreç. Bir yıldızın tüm bunları yapmasını izleyemeyiz, ancak Samanyolu’ndaki yıldızlara bakarak yıldızların nasıl doğup öldüklerini öğrenebiliriz. Samanyolu’nda her yaştan yıldız var ve zamanla gökbilimciler hangilerinin genç, yaşlı veya ölü olduğunu buldular. Kim bilir, belki bir gün bizim güneşimize tam olarak ne olacağını öğrenebiliriz.
Güneş patlarsa ne olur konusunu hemen kısaca özetleyelim. Bizim güneşimizden minimum 10 kat daha büyük güneşler patladığında süpernova meydana gelir. Ancak bizim güneşimiz 5 milyar yıl içinde yakıtı bittiğinde ölmeye başlayacak. Güneşimiz önce kırmızı dev, sonra beyaz cüce ve en nihayetinde de kara cüce olacak.
Adım Caner Cem Martı, 1996 yılında Bartın'da doğdum. 2010 yılında geçirdiğim kaza sonucunda vücudumun %99'u felç kaldı. 2015'ten bu yana bazı cihazlar yardımıyla internet ortamında çalışabiliyorum. İçerik editörlüğü ve sosyal medya uzmanlığı gibi alanlarda tecrübe sahibiyim, ancak asıl uzmanlık alanım SEO uyumlu makale yazmak. Ayrıca front-end tasarımlar yapıyorum. Sinema, spor ve tarih gibi konular çok dikkatimi çekiyor. Özellikle sinema tutkunuyum.
