Türk tiyatrosunun usta ismi, televizyon ve sinema oyuncusu Ferhan Şensoy, tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Sahne denilince aklımıza ilk gelen isim olan Şensoy, ardında bazen kahkahalara boğan çoğu zaman da derin derin düşündüren ve hayranlık uyandıran pek çok eser bıraktı. Yer aldığı projelerle Türk sinema ve tiyatrosunun unutulmazları arasına giren Şensoy, “Ferhangi Şeyler” ile tek kişilik gösteri sanatının Türkiye’deki gelişimine katkı sağladı. Ferhan Şensoy, Türk tiyatrosunun geleneksel simgesi olan kavuğu, Münir Özkul’dan devralmış ve 30 yıl boyunca ustalık nişanını taşımaya devam etmişti. Ortaoyuncular Tiyatrosu’nun kurucusu olan Şensoy, kendine özgü bir tarz geliştirerek Türk tiyatrosunda yeni bir sayfa açtı. İşte unutulmayan Ferhan Şensoy tiyatro oyunları…
1. Nereye Gidiyor Lan Bu Gemi? (2017)
Ferhan Şensoy’un yazıp yönettiği “Nereye de Gidiyor Lan Bu Gemi?”nin tanıtım yazısı oldukça kısa ve öz: “Ülkemizin nereye gittiğine ayna tutan bir oyun.” Oyun her ne kadar komedi olarak tanımlansa da bu oyundaki gülüşler biraz buruk. Oyunun başlangıç repliği de bunu açık bir şekilde gösteriyor:
“-Nasılsın? -Ülke gibi…”
Ortaoyuncular Tiyatrosu’nda seyirciyle buluşan bu tiyatronun oyuncu kadrosunda; Ferhan Şensoy, Derya Şensoy, Müjgan Şensoy, Pınar Alsan, Elif Durdu, Serap Günaydın ve Ali Çatalbaş yer alıyordu. Oyunda göçmen sorunu, güvensiz şehirler, terör, çaresizlik, insanların mutsuzluğu gibi konu başlıklarına değinilmekteydi. Nereye de Gidiyor Lan Bu Gemi oyunu, “Geriye de gidiyor lan bu gemi” tespiti yapıldıktan son buluyor.
2. Nasri Hoca ve Muhalif Eşeği (2012)
Ferhan Şensoy tiyatro oyunları arasında belki de en fazla ses getireni Hasri Hoca ve Muhalif Eşeği’ydi. Uzun bir zaman diliminde yazılan bu oyun, hırsızlığın suç olmaktan çıkmasını savunan Nasri Hoca’nın hikayesine odaklanıyor. Hoca’nın siyaset sahnesindeki maceraları, oyunu izleyenler için hem komik hem tanıdık. Peki Nasri Hoca neden hırsızlığı suç olmaktan çıkarmak istiyor? Hoca soruyu şöyle yanıtlıyor: “Neyi savunacağız? Size refahı getireceğiz desek, halk getiremeyeceğimizi biliyor… Sittin yıldır söyleniyor, ortada refah yok… Al sana basit hırsızlık özgürlüğü desek bizim halkın gözü döner…” Kimin eşek, kimin hoca, kimin hırsız olduğuna karar vermek de seyircinin takdirine bırakılıyor. Şensoy’un yazıp, yönettiği bu oyunun kadrosunda yine Ortaoyuncular bulunuyor. Güldürürken düşündüren Nasri Hoca ve Muhalif Eşeği, 2012 yılında İsmet Küntay Tiyatro Ödülleri’nde “En İyi Oyun” ödülünü kazandı.
3. Uzun Donlu Kişot (2004 – 2005)
Ferhan Şensoy’un nevi şahsına münhasır kaleminden çıkan Uzun Donlu Kişot, Madrid’den çok büyük bir amaç için Trabzon’a yola çıkan orta halli bir adamın hikayesine odaklanır. Kişot’un amacı Trabzon’un başkanı olmak, hayali sevgilisi Dürdane’ye kavuşmak ve dünyadaki tüm kötülükleri yok etmektir. Bu uğurda yol çıkan Uzun Donlu Kişot (Ferhan Şensoy), yanına seyircisi Sanço’yu da alır. Ordulu bir şoförden dayak yedikleri için Trabzon’a vücutlarının çeşitli yerleri kırılmış olarak ulaşırlar. Ardından Teslimiyet Kahvesi’ne giderler. Kahvede; Temel, Teslim ve Tursun ile sohbet etmeye başlarlar. Ana kahramanımız Uzun Donlu Kişot, Trabzon’un bağımsız olması gerektiği fikrini ortaya atar ve kahkahaların eksik olmadığı oyun başlar. Erol Günaydın, Rasim Öztekin, Elif Durdu ve Ali Çatalbaş gibi usta oyuncuların sahne aldığı bu oyun, komedi düşkünü tiyatro severleri bir hayli mutlu etmişti.
4. Biri Bizi Dikizliyor (2002-2003)
Biri Bizi Gözetliyor isimli televizyon programını hatırlamayanımız yoktur. Usta oyuncu Ferhan Şensoy, Biri Bizi Dikizliyor isimli oyunuyla, bu program başta olmak üzere televizyon yayınlarının kalitesizliğini hicveder. Oyuna konu olan ailenin babası, maddi durumları kötü olduğu için bu yarışmaya başvurur. Baba; evdeki tartışmalar, zorluklar ve entrikalar son bulmadığı için özel hayatlarının reytinge dönüşeceğini düşünür. Özel hayatlarını bir televizyon programına satan aile, 1 trilyon kazanacaktır. Sonrasında yönetmenler eve gelir, kameralar döşenir ve oyun başlar. Yüksek zekanın ürünü olan bu oyun, esprileri ve hicivleriyle hala tiyatro severler için özel bir yere sahiptir.
5. Felek Bir Gün Salakken (1995)
Ferhan Şensoy tiyatro oyunları arasında iz bırakan bir diğer oyun da Felek Bir Gün Salakken. Şensoy bu oyunda evli ve üç çocuk babası kimliğiyle sahneye çıkar. Ferhangi Şeyler’in devamı niteliğinde olan bu oyunda, seyirciler de oyuna dahil edilir. 528 kez sahnelenen Felek Bir Gün Salakken, gündelik olayların esprili bir dille yorumlanmasını içerir.
6. Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı (1990-1991)
Mahallenin esnafı ve bakkal, mütevazi bir şekilde hayatlarına devam ederken, bir anda Amerika’nın süpermarketleri yaşamlarının ortasına düşer. Amerika’nın büyük buhran dönemi ekonomisi ve 90’ların Türkiye ekonomisinin karşılaştırıldığı bu oyun, temel bir ekonomi dersi mahiyetinde. Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı’da terbiyesiz şeref, ekonomist brayner ve bakkal abla gibi özgün karakterler bulunur. Dönemin güncel olaylarının da işlendiği bu politik güldürü, Ferhan Şensoy tiyatro oyunları dendiğinde akla ilk gelenlerden biri oluyor.
7. Ferhangi Şeyler (1987 – 2020 )
Ferhangi Şeyler, Ferhan Şensoy’un 1987 yılından beri aralıksız oynadığı tek kişilik dev gösterisidir. Usta oyuncu, bu oyunda gündelik olayları ve ülke siyasetini kendi görüşleri çerçevesinde mizahi bir dille değerlendirir. Oyunda; Orkinos Hanım, Avukat Tayfun ve bakkalın aptal çırağı gibi hayali karakterler bulunur. Şensoy’un keskin ironisi, toplumsal olaylar hakkında yaptığı sosyolojik yorumları ve tartışılmaz yeteneği sayesinde oyun hiçbir zaman güncelliğini yitirmemiştir. Türkiye dışında Hamburg, Amsterdam, New York, Londra ve Zurih gibi farklı şehirlerde de gösterime giren Ferhangi Şeyler, 2019 yılında 2400. kez seyirciyle buluşarak eşi benzeri görülmemiş bir başarıya imza attı.
8. Hayrola Karyola (1985-1986)
Ferhan Şensoy ve Ortaoyuncular’ın sahnelediği Hayrola Karyola, evli bir çiftin borçla karyola satın almasını sonra da tekrar onu satarak çocukların okul taksini ödemek istemeleriyle başlar. Ev kurmaya ekonomik gücü yetmeyen, sevdalarında sıkışıp kalan çiftin hikayesi “buluntu karyola” davası üzerinden anlatılır. Dönemin Turgut Özel hükümetine yönelik taşlamalar içeren bu oyun, güncel esprilerden oluştuğu için tiyatro severlerin büyük ilgisini çekmişti.
Ferhan Şensoy tiyatro oyunları
- 2017- Nereye de Gidiyor Lan Bu Gemi?
- 2013- Masal Müfettişi
- 2012- Nasri Hoca ve Muhalif Eşeği
- 2010- İşsizler Cennete Gider
- 2010- Ruhundan Tramvay Gecen Adam
- 2009- Bilimsiz, Kurgusal Güldürü
- 2008- Boşgezen ve Kalfası
- 2007- Fername
- 2007- Kötü Çocuk – Ali Çatalbaş
- 2006- Aşkımızın Son Durağı
- 2005- Kiralık Oyun
- 2004- Uzun Donlu Kişot
- 2003- Beni Ben mi Delirttim?
- 2002- Biri Bizi Dikizliyor
- 2002- Kahraman Osman
- 2001- Kökü Bitti Zıkkım Zulada
- 2001- Sahibinden Satılık 1. El Ortaoyunu
- 2000- Fişne Pahçesu
- 1999- Şu An Mutfaktayım
- 1999- Parasız Yaşamak Pahalı
- 1998- Çok Tuhaf Soruşturma
- 1997- Haldun Taner Kabare – Haldun Taner
- 1996- Aptallara Güzel Gelen Televizyon Dizileri – Anca Visdei, Ferhan Şensoy
- 1995- Felek Bir Gün Salakken
- 1995- Üç Kurşunluk Opera
- 1994- Şu Gogol Delisi
- 1994- Kırkambar-Gece Tiyatrosu
- 94- Seyircili Seyir Defteri
- 1993- Köhne Bizans Operası
- 1993- Parasız Yaşamak Pahalı
- 1992- Güle Güle Godot
- 1991- Aşkımızın Gemisi Fındık Kabuğu – Cihan Öksüz
- 1990- Yorgun Matador – Pierre-Henry
- 1990- Kahraman bakkal süpermarkete karşı
- 1989- Soyut Padişah
- 1988- Don Juan ile Madonna – Anca Vısdeı
- 1987- Ferhangi Şeyler
- 1986- Keşanlı Ali Destanı – Haldun Taner, Yönetmen: Ferhan Şensoy
- 86- İçinden Tramvay Geçen Şarkı – Karl Valentin, Ferhan Şensoy
- 1986- Muzır Müzikal
- 1986- Eşek Arıları
- 1985- Hayrola Karyola
- 1983- Fırıncı Şükrü, Deli Vahap, Nuri ve ötekiler
- 1983- Kiralık Oyun
- 83 – Eski Moda Komedya – Aleksiev Arbuzov
- 1983- Anna’nın 7 Günahı – Bertolt Brecht
- 1982- En Büyük Romülüs Başka Büyük Yok – Friedrich Dürrenmatt, Ferhan Şensoy
- 1981- Kahraman Bakkal Süpermarkete Karşı
- 1980- İstanbul’u Satıyorum
- 1980- Şahları da Vururlar
- 1979- Dedikodu Şov
Ferhan Şensoy Filmleri
- 2013- Muhalif Başkan
- 2008- Son Ders: Aşk ve Üniversite – Saffet Ercan Hoca
- 2004- Pardon – İbrahim
- 2004- Şans Kapıyı Kırınca – Presidente Carlos ve Kuddusi Yurdum
- 1989- Büyük Yalnızlık
- 1986- Bir Bilen
- 1986- Parasız Yaşamak Pahalı
- 1985- Köşedönücü – Köşedönücü
- 1977- Kızını Dövmeyen Dizini Döver
- 1976- Aşk Dediğin Laf Değildir
