Efsanevi yaratıklar, dünya çapında ve tarih boyunca halkların kültürlerinde hikaye anlatımının merkezinde yer aldı. Dilden dile aktarılan efsanelerin ana konusu oldu. Her kültürde değişik şekillerde karşımıza çıkan efsanevi yaratıklar ve hikayelerde anlatılanlara göre oluşturulan muhtemel görünümlerini sizler için derledik.
1. Brownie
Sevilen Harry Potter karakteri Dobby the House Elf’in sözde ilham kaynağı olan Brownie, İngiliz-İskoç folklor geleneğinden gelen alacalı, kahverengi tenli ve son derece kısa boylu olan bir yaratık. Ev sahiplerinin ev işlerine yardımcı olur. Onlar uyurken, yiyecekler yapar. Ancak onlara hakaret ederseniz, kolayca kırılırlar. Vaftiz ederseniz veya kıyafet verirseniz ise hizmetlerini sunmayı bırakır. Bazı durumlarda ise rahatsız edilirlerse farklı bir yaratığa dönüşebilirler.
2. Domovoy
Slav Yerli İnancı veya Rodnovery’den, “Domovoy” adanmış ve çalışkanların evlerinde kalacak bir ev ruhudur. Rodnovery, kendi benzersiz kültürlerini ve miraslarını korumaya çalışan Slav halkı tarafından kurulan nispeten genç bir din.
Domovoy, fırın arkası veya şömine gibi evin etrafındaki çeşitli yerlerde yaşayan ve ev işlerine yardımcı olan ve hayvanlarla ilgilenen erkeksi yaratıklar olarak tasvir ediliyor. Geceleri sesler çıkardıklarını duyarsınız ve onları mutlu etmek için küçük yiyecekler sunmanız gerekir. Domovoy, çalışkan erdemli insanları evin etrafında bir miktar yardımla ödüllendirir, bu davranışsal gereksinimleri karşılamamaya başlarsanız, domovoy sizi kendi başınızın çaresine bakmaya bırakır.
3. Baku
Kabus görme ve onları önlemeye çalışma fikri binlerce yıl öncesine dayanıyor. Yerli Amerikan rüya yakalayıcılarına aşina olabilirsiniz ancak Japon folklorundan rüya yiyen Bakü’yi biliyor muydunuz? Bakü, bir filin başı, gergedan gözleri, kaplan bacakları, bir öküzün kuyruğu ve bir ayı gövdesiyle bir kimeradır. Bakü kabuslarınızı yer ve gece çağrılabilir. Japon çocuklar Bakü’yü üç kez ‘Bakü-san gel hayalim ye’ diyerek çağırabilirler. Ancak bu iki ucu keskin bir kılıç olabilir. Kabusunuz Bakü’nün açlığını tatmin etmeyebilir ve hayallerinizin geri kalanını yemeye karar verebilir, size hiçbir umut veya özlem bırakmaz. Aslında bu açıdan biraz Harry Potter’daki ruh emicilere benziyor diyebiliriz.
4. Matagot
Kara kediler dünya çapında batıl inançlarla ilişkilendirilmiştir. Avrupa’nın bazı bölgelerinde kara kedi hayırlı bir işarettir, dünyanın başka yerlerinde ise kötü bir alâmettir ve hatta bazı durumlarda ölüm alâmetidir.
Fransız folklorunda matagot olarak bilinen yaratık ise, çoğunlukla kara kedi şeklinde olmakla birlikte kedi, köpek, tilki, sıçan veya inek şeklinde olabilir. Bir matagotu tuzağa düşürüp evinize getirmeyi başarırsanız, ona her öğünün ilk ısırık ve içkisini vermelisiniz. Matagot ise size bunun karşılığında her gün bir altın para sunarak evinize refah ve zenginlik getirir.
5. Banshee
Banshee, İrlanda kültürünün bir parçası. Eski bir gelenekten doğan Banshee, kan donduran çığlıkları ve feryatları ile tanınan, unutulmaz ruh. Banshee’nin doğduğu gelenek Keening ise, yasla ilişkili bir gelenekti. Bansheelerin doğum sırasında ölen annelerin hayaletleri olduğu söylenir, yaşlı, dağınık saçlı bir cadı ya da kızıl saçlı genç, bakire kadınlar olarak görünebilirler. Efsaneye göre, Banshee’nin çığlığı, bir aile üyesinin ölümünün habercisi anlamına gelir. Ailelerin sevdiklerinden biri ölmeden hemen önce, yüce bir çığlık ve feryat duyacakları söylenir.
6. Nisse
Norveç kültüründeki Nisse, daha çok Norveç dışındaki Noel elfleri olarak biliniyor. Bahçe cüceleri tasvirine çok benzeyen Nisse, uzun süredir Norveç kültürünün bir parçası. Tıpkı diğer efsanelerdeki yaratıklar gibi o da ev işlerine yardımcı olan ve hayvanlarla ilgilenen başka bir ev yaratığı. Hizmetlerinin karşılığında tek istedikleri güven ve saygı. Ayrıca Noel arifesinde tereyağlı bir kase yulaf lapası da istiyorlar. Tabii tüm bunlar efsaneden ibaret. İskandinav Avrupası Hıristiyanlığı kucaklamaya başladığında, sahte putlara tapmak olarak yorumlanabileceği için Nisse inancı da azalmaya başladı.
7. Zashiki Warashi
Onlarla temasa geçecek kadar şanslı olan herkes tarafından sevilen dost canlısı bir ev ruhu olan Zashiki Warashi, hayaalet çocuklar olarak tanımlıyorlar. Kulağa son derece korkunç geldiğini biliyoruz ancak Japon kültüründe korkunç olarak görülmüyorlar. Geleneksel Japon kıyafetleri ve elbiseleriyle Zashiki Warashi, ailenizin bir parçası gibi. Oyun oynamayı ve şarkı söylemeyi seven bu ruhların her eve bereket ve refah getirdikleri söyleniyor. Tabii onlara ara sıra bazı hediyeler ve ikramlar sunmalısınız. Efsaneye göre bu ruh evinizi terk ederse, refah seviyeniz de düşüşe geçer.
8. Boggart
Boggart, İngiliz kültüründe efsanevi bir yaratık. Bogeyman olarak da bilinen boggart, evin etrafında birtakım olaylara neden olduğu bilinen bir yaratık. Yiyecek çalmaktan, eşyaların yerlerini değiştirmeye ve hatta çocuk kaçırmaya kadar farklı şeyler yaptığı söyleniyor. Kalın tüylü saçları, çirkin bir görünümü ve derin bir yuvarlak benzeri gözleri olduğu söylenen boggart, aslında çocukları korkutmak amacıyla kullanılıyordu. Bizim kültürümüzde yer alan “öcü” gibi düşünebilirsiniz.
Bonus: Van Gölü Canavarı
Bildiğiniz gibi bizim kültürümüzde de bazı efsanevi yaratıklar yer alıyor. Bunlardan biri de Van Gölü Canavarı. Van Gölü Canavarı, Van ve Bitlis illeri arasında yer alan Van Gölü”nde yaşadığı ileri sürülen efsanevi bir yaratık. Aslında Van Gölü Canavarı ile ilgili ilk söylentiler 1889 yılında ortaya çıktı. Ancak 1993 yılına dek kaynaklarda adından hiç söz edilmedi. Nitekim doğruluğu ispatlanamasa ve efsane olarak kalsa da Van Gölü Canavarı’nı, bugüne dek gördüğünü iddia eden çok sayıda kişi var.
Kaynak: 1
