Okulların açılmasının belki de en güzel yanı masaya yeni kırtasiye ürünlerinin dizilmeye başlaması. Yazı yazma görevi her ne kadar dokunmatik ekranlara kayıyorsa da, ele tam oturan bir kurşun kalemin dokusu ya da saat gibi işleyen bir mekanik kalemin ritmi yazıya mutlaka farklı bir ruh katıyor.
Mürekkepbalığı Dergisi‘nde karşımıza çıkan bir derleme elimizi klavyeden yavaşça uzaklaştırdı, gözlerimiz masadaki kalemlere doğru kaydı. Reha Akşener’in ayrıntılı anlatımı yazı kültürünün önemli bir parçası olan kalemlere olan aşkımızı yeniden canlandırdı. Huzurlarınızda mis gibi yeni kırtasiye kokulu bir kalem yazısı.
***
En iyi 10 mekanik kurşun kalemi yazma işinin bu kadar zor olacağını tahmin edememiştim. Kalem kutularımı açıp da bir ön liste hazırlayayım dediğimde kendimi ancak 30’da durdurabildim. Baktım 10 kalem seçmek çok zor, ben de bazı kriterler koyayım kendime dedim: Bir kere listedeki kalemler gerçekten farklı olmalıydı, teknolojik ve faydalı yenilikler getirmeliydiler, şık olmalıydılar ve en önemlisi kolay erişilebilir olmalıydılar. En iyi 10 mekanik kurşun kalem listesi de bu kriterlere dayanarak hazırlandı. Kendi içindeki sıralama ise alfabetiktir.
Caran d’Ache 844
Caran d’Ache eski ve çok özel bir İsviçre markası. Hatta o kadar eski ki, Rusya’da ilk kurulan kalem fabrikalarından birisi olduğu için Rusça’da “karandash” kurşun kalem anlamına geliyor. Caran D’ache’ın kendi içinde nispeten mütevazi bir modeli olan 844 Metal, aluminyum gövdesi ve metal iç mekanizması ile diğer çoğu mekanik kurşun kaleme göre biraz daha kısa ve biraz da ağır. Bu da oldukça dengeli bir tutuş ve rahat bir yazım sağlıyor.
Gövdesi yekpare, yani önde vidalı bir uç kısmı yok. Sadece uç kısmında gizlenebilir ve kısa bir uç yönlendiricisi var. Bu da istendiğinde içe girebildiği için kalemin ucunun kırılmasını engelliyor.
Kalemin değişik tasarımlı klipsi, markanın klipsin altında yazdırılmış olması, Made In Swiss damgası dikkat çekici detaylar.
Oldukça geniş bir renk skalası var 844’ün, her zevke uygun bir renk bulunabilir. Fosforlu sarıdan klasik bir maviye, siyahtan nefis bir kırmızıya kadar.
0.5’ciler üzülebilir ama sadece 0.7 uçlu modeli mevcut bu kalemin.
Kaweco Special 0,7
Kaweco,1883’ten beri süregelen bir marka ve işin doğrusu diğer tüm Avrupalı kırtasiye firmaları gibi özellikle internet siteleriyle ürünlerine bağımlılık yaratmayı çok iyi biliyorlar.
Kaweco Special 0,7’nin gövdesi alüminyum ve sekizgen bir yapıda. Mat siyah gövdeyi pirinç aksesuarlar(kapak ve iç mekanizma) tamamlıyor.Tamamıyla metal parçalar sayesinde kalemin çok muhteşem bir sesi var. Klipsi yok, bu da farklı görünümünü oluşturan bir detay.
Basma kapağındaki pirinç Kaweco amblemi çok şık, kaleme de çok yakışıyor.
Kalemin ucunda ayrı bir uç yönlendirici parça yok, monoblok uç kısmından çıkıyor 0.7 ucu. Bu da kalemin teknik çizimden daha çok yazı yazmaya yönelik bir kalem olduğunu gösteriyor.
Serinin 0.5, 0.7, 0.9 ve 2.0 uçlu versiyonları mevcut. Aynı zamanda bu kalem 140 mm iken aynı gövdenin aynı uçlarda 105 mm’lik kısa versiyonları da mevcut
Ohto Horizon
Ohto, 1929 yılında kurulmuş fakat adını 1949 yılında Japonya’nın ilk tükenmez kalemini imal etmesiyle duyurmuş bir marka. Şu andaki ürün yelpazesine de bakıldığında çoğunlukla yenilikçi, farklı ürünler gözüküyor. Horizon serisi de kalemin uç kısmının çok farklı bir şekilde gizlendiği yenilikçi bir model. Ohto bu mekanizmaya Double Knock adını vermiş, üstteki basma düğmesine hafif şekilde bir sefer basıldığında kalemin tüm uç kısmı gövdeden dışarı çıkıyor ve kalem kullanmaya hazır hale geliyor. Daha sonra yine basıldığında min dışarı çıkmaya başlıyor. Arka tarafa doğru, Horizon yazısının yanındaki küçük düğmelere basılınca da mekanizma tekrar iç kısma dönüyor.
Ohto Horizon’un dış gövdesi tamamıyla aluminyumdan imal edilmiş, iç gövdesi de plastik. Böylece oldukça hafif bir kalem ortaya çıkmış.
Ohto Horizon’u diğer kalemlerden ayıran bir özellik de gövdenin arka kısmında altıgen bir formdayken öne doğru tutmayı kolaylaştırmak için silinirik bir şekle dönüşmesi. Bu geçiş o kadar şık bir şekilde yapılmış ki, insan farketmekte zorluk çekiyor ve kaleme oldukça güzel bir hava verdiği gözüküyor.
Kalemin bir diğer özelliği de diğer Ohto kalemlerde de görülen ve Otomatik uç Çıkarma mekanizması diye adlandırabileceğimiz Auto Lead release sistemi. Aslında teknik olarak anlaması da anlatması da zor olsa da kalemin ucu bittikçe yazmaya devam ediyorsanız otomatik olarak uç kendi kendini çıkarmaya devam ediyor, yazınız kesintiye uğramıyor. Güzel bir özellik.
Kalemin tek bir kötü özelliği var, uç kısmında tırtık olmaması. Bu yüzden elde kayma yapabilir, tutması zorlaşabilir.
Pentel Kerry
Kerry, tasarım olarak diğer mekanik kurşun kalemlerden oldukça farklı bir kalem. Kırtasiyelere gittiğimde defalarca elime alıp baktığım, daha sonra biraz tasarımından ve belki de biraz da fiyatından dolayı yerine geri koyduğum, sonra tekrar aldığım, sonra tekrar bıraktığım bir kalem olmuştur hep. Ama en sonunda aldığımda, bunca zaman neden tereddüt etmişim diye de pişman ettirmiş bir kalemdir.
Kerry’yi özel kılan unsur, bir dolmakalem gibi kapağı olması. Bu kapak, orta kısmındaki retro havalı parlak kısım, klasik klipsi ve dalgalı-damarlı bir yapısı olan gövde plastiğiyle aslında Kerry (üzerinde de belirtildiği gibi ilk olarak 1971’de piyasaya çıkmış bir kalem kendisi) 70’lerden günümüze kalmış bir kalem gibi gözüküyor.
Kapak, mekanik bir kurşun kalem için bulunmaz bir nimet. Hele bizler gibi kalemlerine gözü gibi bakan, cebine kalem koyduğunda onu çizmesin diye anahtarları başka cebe koyan, kalemin ucu azıcık yamulduğunda üzülen insanlar için kalemi koruyacak bir kapak olması gerçekten çok rahatlatıcı.
Kerry’nin aluminyum uç kısmı çok güzel ve şık bir tasarıma sahip ve şimdiye kadar kullandığım, yazması en zevkli uçlardan birisi .
Pentel P200
Pentel’in klasik fakat hala güzelliğini, güncelliğini koruyan mekanik kurşun kalem modellerinden P200 serisi, uç kalınlığına göre P205, P207 ve P209 olarak adlandırılan bu seri, yıllardır piyasada. Mekanik kurşun kalem camiasının Tina Turner’ı diyebiliriz kendisine.
Üniversite yıllarımızdayken bile vardı bu kalem, nerden baksanız 25 senelik bir mazisi vardır yani. O zamanlar İTÜ’de mühendislik okumanın da etkisiyle Alman kalemleri peşinde koştuğumuzdan kelli, pek ilgilenemedik diye hatırlıyorum bu kalemle.
Fakat sonraki dönemlerde ince uzun ucu, güvenilir mekanizmasının ve rahat tutuşunun farkına varmamla, en sevdiğim kalemlerin başında gelir oldu P200 serisi. Ekstra teknik bir özelliği yok kalemin, sade, basit ve güvenilir bir model. Çok uzun zamandır üretilen bir model olması sebebiyle her an üretimden kaldırılabilir korkusunu hep taşırım içimde. Bu sebeple, siz ilgili okuyuculara da tavsiyemdir, yakında bu kalem üretimden kaldırıldığında vay efendim biz hiç almamışız, 0.7’sinden var mı sende diye sormayın, vermem, tedbirinizi şimdiden alın.
P200 serisinin klasik renkleri 0,5 siyah, 0,7 mavi ve 0,9 sarı olmak üzere üç adet. Fakat son zamanlarda Limited Edition diyerek Aluminyum renk etkili 5 farklı rengi daha çıktı piyasaya. En son olarak da sadece Japonya’da olduğu iddia edilerek Carbon Black desenli çok harika bir desen daha çıkardılar.
Platinum Pro-Use MSD-1500
Pro-Use MSD-1500, Sirkeci’de, kırtasiyeci vitrinlerinin önünde ciğerci kedisi gibi dolaştığım sırada, diğer kalemlerin arasından kafasını uzatıp “pışt abi, bana bir baksana, beni bir denesene” deyivermişti sıcak bir yaz günü, tanışmamız böyle gerçekleşti.
Platinum çok şık kalemleri olan bir Japon kalem markası. Fuji dağı, Golden Fish, ejderha gibi geleneksel Japon desenlerini çok sık kullanan bir marka olan Platinum’un MSD-1500 modeli ise modern bir tasarımları. Kısa ve kalın bir kalem aslında. İşin doğrusu, şeklini vitrinde beğenmiş olsam da girip içeride kalemin tutuşunu denememiş olsam örneğin bir internet sitesinde görmüş olsam bu kalemi, kalındır diye, tutuşu rahatsızdır diye almazdım ama hiç de öyle olmadığını gördüm deneyince. Özellikle kalemin gövdesine bütünleşik tırtıklı tutmaç yeri çok rahat bir tutuş sağlıyor.
Mat aluminyum gövdesi, kalemin ön kısmının bir anda incelerek uç haline gelmesi ve uç kısmındaki çok güzel bir mavi renkli aluminyum halka kalemin dikkat çeken özellikleri. Uç kısımdaki mavi halka çok şık görünmesinin yanısıra aynı zamanda kalemin uç sertlik derecesini göstermek gibi bir göreve de sahip.
Pilot The Shaker H1010
Vintage mı dersiniz, retro mu dersiniz, klasik tasarım mı dersiniz, ona karışmam ama yıllara meydan okuyan bir kalem, Pilot TheShaker H1010.
Uzunca bir uç kısmı, içeri gizlenebilir bir 0,5 uç, sert ve kaliteli bir plastik gövde, kalemi 50 metreden bile görseniz tanımanıza yarayacak biri gövdenin tam ortasında biri basma düğmesinde olmak üzere iki sarı halka, gövdeyle bütünleşik nefis tutmaç tırtıkları, en aşağı 30 sene öncenin tasarımı taş gibi bir klips gibi özellikler bu kalemi tanımlamaya yeter sanırım.
The Shaker yani Sallamalı ifadesi, ucu çıkarmak için kalemi aşağı yukarı sallamanızın yeterli olması anlamına geliyor. Kalemin içindeki ağır metal boru, kalemin iç mekanizmasının çevresinde duruyor ve kalem sallandığında aşağı yukarı hareket ederek kalemin ucunun çıkmasını sağlıyor. Sallamalı kalemler hızlı yazıma olumlu etkisi olan kalemler. Uzun uzun not alırken, basmalı mekanik kurşun kalemlerde yazıma ara verip ucu çıkartmak için arka düğmesine basıyor ve zaman kaybediyorken, bunda öyle bir sorun yok, hızlıca ufak bir sallayıp yazıya devam edebiliyorsunuz.
Staedtler 925 Reg 85-07
Staedtler 925 Reg, Good Design Award almış bir mekanik kurşun kalem. Aluminyum gövdesi, şık marka baskıları, Staedler’in logosu olan antik miğfer kabartmalı klipsi, uçtaki tırtıklı kısım ve en uçtaki çift çizgi deseniyle tasarım ödülünü hakkediyor. Bütün gövdesi pirinç ve aluminyum parçalardan oluşuyor, uçtaki parlak krom parça dışında bütün gövde mat bir şekilde cilalanmış. Eli rahatsız etmeyecek seviyede tırtıklı olarak imal edilmiş tutmaç kısmı da çok rahat.
Kalemin teknik özelliklerine gelmek lazım bir an önce, asıl numara orada çünkü: Adındaki Regulator ifadesi boşu boşuna oraya konmuş bir ifade değil. Klipsinin hemen üzerindeki mekanizmayı çevirdiğinizde kalemin düğmesine her basıldığında ne kadar uzunlukta uç çıkarmasını istediğinize kendiniz karar verebiliyorsunuz. Bu benzersiz teknolojik özellik sayesinde her basışta kalemin ucunu, sizin yazma karakterinize göre, keyfinize göre, ucun sertliğine göre istediğiniz uzunlukta 0.1 mm’den 2 mm’ye kadar çıkarma ayarı sizin elinizde.
Bu özellik sayesinde, eğer çok bastırmadan yazı yazan, pek uç kırmayan bir insansanız, çıkan uç miktarını artırıp uzun süreler basma düğmesine basmanız gerekmeden aralıksız yazı yazabilirsiniz artık. Ya da sert uç kullanıyorsanız, ucu az az açarak ucu kırmadan kaleminizi kullanabilirsiniz.
Uni Kurutoga M7-450T
Uni Kurutoga gerçek bir Japon harikası. Japonca’da Kuru, dönmekle ilgili bir söz, toga da keskinleştirilmek/sivrileştirmek anlamına gelen Togaru’nun kısaltılmışı imiş. Yani kısaca “dönerek sivrileşen” anlamına geliyor kalemin adı. Aslında uç kısmındaki kendi ifadeleriyle Kuru Toga Engine(Motoru) olmasa, basit, plastik bir mekanik kurşun kalem gibi gözükecek. Amma velakin o motor öyle bir harika ki, insan “bunu da nasıl düşünmüşler, vallahi bravo” diyor.
Kalemin asıl olayını kısaca anlatayım: Kurutoga, uç kısmındaki dişlilerden oluşmuş mekanizma sayesinde yazı yazarken kalemin kağıttan her ayrılışında ucu biraz döndürerek her zaman ucun eşit şekilde aşınmasını ve her zaman sivri kalmasını sağlıyor. Olay bu. Kalem bu döndürme işlemi için sizin kağıda yaptığınız baskıyı kullanıyor. Bu oldukça yavaş bir döndürme, üşenmedim saydım, yaklaşık 45 seferde uç bir tur dönmüş oluyor. Bu sayede yazınız hep aynı incelikte kalıyor, kalemin ucu çıtır çıtır kırılmıyor.
Bu teknoloji Uni’nin birçok modelinde kullanılmış durumda, Kurutoga motoru bu resimlerdeki modelin yanısıra daha da ucuz modellerle birlikte High Grade ve Roulette adındaki daha pahalı metal gövdeli modeller içinde de mevcut.
Uni Shift
Uni’nin yeni model kalemlerinden birisi olan Shift modeli 0.3’ten 0.9’a kadar bir uç yelpazesine sahip.
Kalemin temel özelliği yeni bir teknolojik uç koruma mekanizmasına sahip olması. Uç kısmı gövdenin içine giren mekanik kalem modelleri kalemi gömlek cebinde taşıyan ama ucunun oraya buraya saplanmasını sevmeyen, kalemini sık sık yere düşürüp de ucunu zedeleyen, çantasından kalemi çıkarmaya çalışırken ucunu bir fermuara takıp yamultan tüm kullanıcılar için çok uygun modeller. Fakat genellikle sadece uç kısmı hareketli olup da gövdenin içine giren modellerden farklı olarak Uni Shift modelinde değişik bir sistem kullanılmış. Kalemin sadece uç kısmı hareket etmiyor da, tutmaç kısmı gövdenin içine kayarak hareketli hale getirilmiş ve bu sayede uç kısmı gizleniyor. Daha dayanıklı ve kullanışlı bir sistem bu.
Herbir uç kalınlığının orta kısmındaki renkli bölüm farklı renkte. 0,7 ‘nin bakır rengi, metal rengi plastik gövde ve tırtıklı tutmaç bölümünün ortasında çok şık duruyor.
***
Reha Akşener’in kalem dünyası ile ilgili blogunu takip etmek için adresimiz: Kalemmalem.
Tombo efsanedir