Her yıl 31 Ekim’de kutlanan Cadılar Bayramı dini kökenli olsa da günümüzde seküler bir festival havasında geçiyor. Kutlamalar; ilginç kostümler, eğlenceli gösteriler ve bal kabağı dekorasyonlarıyla renklenirken yüzlerce yıllık ritüeller de devam ediyor. Amerikalıların çoğu Cadıları Bayramı’nı süslenerek ve eğlenerek geçiriyor. Ancak diğer ülkelerin de kendilerine has kutlama ritüelleri bulunuyor. İşte dünyanın dört bir yanından Cadılar Bayramı kutlamaları ve Cadılar Bayramına çok benzer gelenekler…
1. Samhain – İrlanda ve İskoçya
31 Ekim ve 1 Kasım günlerinde kutlanan Samhain, kış mevsiminin gelmesini simgeleyen bir festivaldir. Bu festival temelde Azizler Günü ile Cadılar Bayramı’nın kökenini oluşturan bir Kelt geleneğidir. Tarihsel olarak kutlama ritüelleri İrlanda’nın göçebe kültürüne dayanıyor. Samhain festivalinde büyük kamp ateşleri yakılıyor ve insanlar farklı kostümler giyerek evleri dolaşıyor. Samhain zamanında insanlar çoğunlukla şarkılar söyleyerek sokaklarda dolaşır ve kapısı çalınan evlerden yiyecek alınır. Bu yiyeceklerden en meşhuru İrlanda’nın geleneksel yiyeceği, bir tür meyveli kek olan barmbrack’tır.
2. Ölüler Günü – Meksika
Dia de los Mueryos adıyla da bilinen Ölüler Günü, 1 ve 2 Kasım günlerinde kutlanan geleneksel bir Mezoamerikan ritüelidir. O gün, gerçek dünya ve ruhlar dünyası arasındaki sınırların kalktığına inanılıyor. İnanışa göre, sınırlar ortadan kalktığı için ruhlar sevdiklerini dünyada ziyaret etmeye geliyor. Bu nedenle Ölüler Günü, Meksika ve diğer Latin Amerika ülkelerinde festival tadında geçiyor. O gün, insanlar ölen yakınları için yiyecekler hazırlar, müzik çalar ve dans eder. Cadılar Bayramı’ndan farklı olarak, Ölüler Gününde giyilen kostümler insanları korkutmak amacıyla kullanılmıyor.
3. Drakula Günü – Romanya
Muhtemelen Kazıklı Voyvoda olarak bilinen III. Vlad’ı duymayanımız yoktur. Kendisini özellikle Osmanlı askerlerini kazığa oturtarak öldürmesiyle tanıyoruz. Onun bu acımasız karakteri Kont Drakula efsanesine ilham oluyor. Günümüzde Romanya’da bulunan Bran Şatosu’nda bir zamanlar Kazıklı Voyvoda’nın yaşadığına inanılıyor. Kendisi hiçbir zaman bu şatoda yaşamasa da dünyanın dört bir yanından insanlar Cadılar Bayramı’nı kutlamak için buraya akın ediyor. Kale, günümüzde müze olarak hizmet veriyor. Turistler rehber eşliğinde ya da tek başlarına kaleyi gezebiliyor.
4. Kawasaki Cadılar Bayramı Geçit Töreni – Japonya
Japonya’da son 21 yıldır, Cadılar Bayramı meraklısı 4000 insan Tokyo’nun yanı başındaki Kawasaki’de toplanıyor. 31 Ekim günü düzenlenen bu etkinlik, oldukça katı kurallara sahip. Cadılar Bayramı geçit törenine herkes katılım sağlayamıyor. Bu nedenle etkinlik alanına giriş için başvuru yapmanız gerekiyor. Öte yandan geçit töreni başlamadan önce giriş ücreti alınıyor.
5. Pangangaluluwa – Filipinler
Filipinler’de her yıl 31 Ekim’de gerçekleşen Pangangaluluwa, insanların evleri ziyaret ederek hediye talep ettiği, festival havasından geçen bir halk geleneğidir. Bu geleneğin merkezi Banahaw Dağı’nın eteklerindeki bir kasaba. Cadılar Bayramı kutlamalarına çok benzeyen bu gelenekte, insanlar şarkı söyleyerek para toplar ve kapıları çalınan insanlardan yiyecekler alınır.
6. Aç Hayalet Festivali – Hong Kong
Her yıl ağustos ayının sonundan eylül ayının ortalarına kadar Hong Kong’da Aç Hayalet Festivali düzenlenmektedir. Tıpkı Latin Amerika’daki Ölüler Günü gibi bu festivalde de ruhların dünyaya geldiği inanışı hakimdir. İnanışa göre, karnı aç olan ruhlar, yiyecek ve eğlence için yer yüzüne inmektedir. Bu nedenle tam bir ay boyunca Hong Kong sokaklarında müzik, dans ve yiyecekler eksik olmuyor.
7. Pitru Paksha – Hindistan
Hindistan’daki Pitru Paksha geleneği de Cadılar Bayramı geleneklerine oldukça benziyor. Bhadrapada ayının ikinci Paksha’sına denk gelen 16 gün boyunca bu ritüel sürdürülüyor. Bu uygulama sırasında kısaca ruhların dünyaya döndüğüne ve ailesiyle birlikte zaman geçirdiğine inanılıyor.
8. Azizler Günü – Polonya
Polonya’nın dini bayramlarından bir tanesi olan All Saint’s Day ya da Azizler Günü, ülkede yaşayan insanlar için büyük bir önem taşır. Her sene 1 Kasım’da kutlanan bu günde; tüm azizler, şehit düşen askerler ve insanların ölen yakınları anılıyor. O gün ülkedeki her yer kapalıdır. Sokaklar çiçeklerle süslenir ve geceyi mumlar aydınlatır. İkinci gün neredeyse bütün halk ölen insanların ruhları için bir ağıt ayinine katılıyor.
9. Awuru Odo Festivali – Nijerya
Nijeya’nın en eski geleneklerinden biri olan Odo Festivali, Nisan ayında gerçekleşiyor. Bu festivalde insanlar ruhları taklit etmek için maske ve çeşitli kostümler kullanıyor. Festival sırasında arınma ritüelleri, kurban kesme ve geçit töreni gibi etkinlikler gerçekleşiyor.
10. Pchum Ben – Kamboçya
Pchum Ben, Kamboçyalıların 7 kuşak önce ve sonrasında ölen akrabalarını andığı dini bir bayramdır. Budist geleneği olan bu bayram, eylül ayının sonundan ekim ayının ortasına kadar devam ediyor. Geleneksel olarak insanlar çiçek sepetleri hazırlayarak tapınakları ziyaret ediyor. Öte yandan birçok tapınakta havaya pirinç taneleri fırlatılıyor. Bu geleneğin ölülerin ruhlarına iyi geldiğine inanılıyor.
11. Azizler Günü – İtalya
İtalya’da resmi tatil olan 1 Kasım, Azizler Günü olarak kutlanır. O gün tüm devlet daireleri, özel işletmeler ve okullar kapalıdır. 4. yüzyıldan kalma bir Hıristiyan geleneği olan Azizler Günü sadece İtalya’da değil dünyanın pek çok ülkesinde kutlanmaktadır. Ognissanti olarak da bilinen şenlikler genellikle birkaç gün önce başlıyor. İnsanlar sadece yakınlarının değil tanımadığı kişilerin mezarlarına da çiçekler bırakıyor. Aynı zamanda dünyaya gelmesini istedikleri ruhlar için yemek masalarında yer ayırıyorlar.
12. Kukeri – Bulgaristan
Kukeri belki de dünyanın en iyi kostüm festivallerinden biridir. Asırlık bir Trak geleneği olan bu festival, Ocak ayının son hafta sonu kutlanıyor. Bulgaristan’daki en büyük kutlamalar, başkent Sofya yakınlarında bulunan Pernik kent meydanında gerçekleşiyor. Ülkedeki her bir köyün ayrı bir canavar kostüm stili bulunuyor. O hafta sonu insanlar kostümlerini sergilemek ve kötü ruhları kovmak için meydana akın ediyorlar. Kostümler bazen ağaçtan bazen de hayvan derisinden yapılıyor. Oldukça ağır ve büyük olan bu kıyafetler çeşitli şekillerde süsleniyor. Geçit törenleri her grubun geçmesine imkan sağlamak için iki gün boyunca devam ediyor.
13. Gai Jatra – Nepal
Nepal’de yaşayan Hindular, ölen yakınları için her yıl festival düzenliyor. İnanışa göre, sevinç ve kahkaha ölülerin ve yaşayanların kederini hafifletiyor. Temmuz ya da ağustos ayında yapılan bu festivalde insanlar genellikle inek kostümleri giyiyor ya da inek maskeleri takıyor. Gai Jatra, Katmandu caddelerinde ineklerin geçit yapmasıyla başlıyor. Bu geçit aslında ruhların yolculuğunu kolaylaştırmak için yapılan bir ritüel. İneği olmayan insanlar, ineği temsilen kostümlerle bu geçide katılıyor.
14. Hayalet Festivali – Vietnam
Hayalet Festivali, Vietnam gibi Doğu Asya ülkelerinde düzenlenen geleneksel bir kutlamadır. Bu festival Çin takvimine göre düzenleniyor. Genellikle yedinci ayın on beşinci günü Hayalet Günü olarak adlandırılıyor. Bu dönemde ruhların cehennemden serbest bırakıldığına inanılıyor. İnsanlar bu hayaletlere yardım etmek için ayinlere yiyecek götürüyor ve tütsü yakıyor. Öbür dünyaya güvenli geçişi olmayan hayaletlerin işini kolaylaştırmak için sokaklara fener bırakılıyor. Festivalin kökeni, Bodhisattva Muc Kien Lien’in annesini hayaletlerden kurtarmasını konu olan eski bir Budist hikayesine dayanıyor.
15. Galungan – Endonezya
Galungan, Bali’deki Hindu topluluklarında ve Endonezya’nın bazı adalarında kutlanıyor. İki hafta süren festival oldukça renkli görüntülere sahne oluyor. Galungan döneminde ruhların eski evlerini ziyaret etmek için dünyaya geldiğine inanılıyor. Kutlamalar sırasında sokaklar çiçeklerle süsleniyor ve insanlar tanrılara kağıt para ve yiyecek sunuyor.
16. Radonitsa – Rusya
Radonitsa, Rusça’da sevinç günü anlamına geliyor. Her sene Paskalya’nın ikinci Salı günü gerçekleşen bu festivalde insanlar sevdiklerinin mezarlarına gidiyor. Yaklaşık bir gece süren anma etkinliklerinde paskalya yemekleri mezarlıkta yeniyor. Öte yandan bu kutlamalar sırasında çok fazla içki tüketiliyor. Bazı insanlar Radonitsa’nın parti yapmaya vesile olduğunu iddia ediyor.
17. Totensonntag – Almanya
Totensonntag, Almanya ve Hollanda’da ölüleri anmak için düzenlenen bir Protestan bayramıdır. Bu bayram resmi olarak ilk kez 1816 yılında Prusya Kralı Frederick William döneminde tanıyor. O günden beri ölen insanları anmak için çeşitli etkinlikler yapılıyor. 20 – 26 Kasım arasında gerçekleşen anma törenlerinde ülke genelinde büyük bir sessizlik hakim oluyor. Alman federal eyaletlerinin tatil yasalarında, Totensonntag anma günü olarak geçtiği için bayram boyunca müzik yasakları gündeme geliyor.
18. La Toussaint – Fransa
Güçlü Kelt kökenleri olan bu ölü festivalinde insanlar büyük ateşler yakarak ölen yakınlarını anıyor. İnsanlar geceyi çoğu zaman sevdikleri kişinin mezarı başında diz çökerek geçiriyor. Aynı zamanda mezar taşlarına kutsal su ya da süt dökülüyor. Geceyi evinde geçiren kişiler ise yatmadan önce ölen kişi için mutfak masasına bir tabak yemek bırakıyor.
19. Ölüler Günü – Malta
Malta’da Jum il-Mejtin olarak adlandırılan Ölüler Günü, geleneksel yemeklerin pişirildiği ve insanların birbirleriyle yardımlaştığı keyifli anlara sahne oluyor. Bu yemekler arasında üzeri beyaz krema ile süslenmiş tatlılar oldukça meşhur. Ülkenin bazı bölgelerinde yoksul insanlara akşam yemekleri servis ediliyor. Bununla birlikte Malta’da gece yatmadan mutfak masasına ruhlar için yemek bırakma geleneği bulunuyor.
Kaynak: 1