6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ta meydana gelen iki büyük deprem, binlerce insanımızın yaşamını kaybetmesine neden oldu. Bununla birlikte depremden etkilenen 10 şehrimizde sayısız bina yıkıldı. Pek çok bina ise ortaya çıkan hasar nedeniyle kullanılamaz hale geldi. Kısacası deprem, ülkemizde korkunç sayıda bir can kaybıyla birlikte büyük bir fiziksel yıkıma neden oldu. Bu doğrultuda Dünya Bankası kısa süre önce, depremin neden olduğu fiziksel hasarın maliyetine dair dikkat çeken bir rapor yayınladı. “Küresel Hızlı Afet Sonrası Hasar Tahmini Raporu’na” göre depremin Türkiye’de meydana getirdiği fiziksel hasarın maliyeti 34,2 milyar dolar. Ancak bu tutar daha da artabilir! Detaylara birlikte bakalım.
Dünya Bankası, 6 Şubat’ta meydana gelen iki büyük depremin ülkemizde 34,2 milyar dolarlık fiziksel hasara neden olduğunu açıkladı
“Depremlerin neden olduğu doğrudan hasar maliyetlerine ilişkin erken ve ön bir tahmin sunmak” amacıyla hazırlandığı belirtilen Küresel Hızlı Afet Sonrası Hasar Tahmini Raporu’nda, depremlerin neden olduğu fiziksel hasarın maliyetine ilişkin çarpıcı veriler yer alıyor. Buna göre depremler ülkemizde 34,2 milyar dolarlık fiziksel hasara sebep oldu.
Depremin neden olduğu 34,2 milyar dolarlık fiziksel hasar, Türkiye’nin 2021 yılındaki gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) yüzde 4’üne karşılık geliyor
Öte yanan rapora göre deprem maliyeti, ilerleyen dönemde daha da artabilir. Deprem maliyetini artırabileceği ifade edilen gider kalemleri ise iyileştirme ve yeniden inşa süreçlerindeki harcamalar. Öte yandan deprem sonrası yaşanabilecek ekonomi aksamalar, devam eden artçı depremler ve GSYH kayıplarının da deprem maliyeti üzerinde etkili olabileceğine dikkat çekiliyor. Dünya Bankasına göre bütün bunlar göz önüne alındığında, deprem maliyeti 34,2 milyar doların iki katına kadar çıkabilir.
Küresel Hızlı Afet Sonrası Hasar Tahmini Raporu’na göre deprem bölgesi, Türkiye’deki yoksulluk oranının en yüksek olduğu şehirlerinden bazılarını da içeriyor
Bununla birlikte ülkemizdeki Suriyeli mülteci nüfusunun yaklaşık yarısının da deprem bölgesinde yaşadığı, afet bölgesinin 1,7 milyondan fazla Suriyeliye ev sahipliği yaptığı ifade ediliyor.
Dikkat çeken verilerin yer aldığı raporda, tamamıyla yıkılan veya orta-ağır derecede hasar gören binalar nedeniyle deprem bölgesindeki 1,25 milyon insanın geçici olarak evsiz hale geldiği belirtiliyor
Deprem bölgesinde hâlihazırda devam eden yoksulluk, fiziksel yıkımın boyutları ve bölgedeki mülteci nüfusun yoğunluğu da deprem maliyetini artıracak unsurlar arasında yer alabilir.
Dünya Bankası raporuna göre hasarın yüzde 81’i Hatay, Kahramanmaraş, Gaziantep, Malatya ve Adıyaman’da meydana geldi
Hasarın büyük bölümünün meydana geldiği bu şehirlerde yaklaşık 6,45 milyon kişinin yaşadığı ifade ediliyor. Bununla birlikte depremler sebebiyle oluşan fiziki hasarın boyutlarının tahmin edildiği raporda, hangi alanlarda ne kadarlık bir maddi hasar meydana geldiğine de yer veriliyor.
Konut binalarında meydana gelen doğrudan hasarlar, toplam hasarın yüzde 53’ünü oluşturuyor
Yani depremler nedeniyle kullanılamaz hale gelen konut binalarının sebep olduğu maddi zarar 18 milyar dolar tutarında. Toplam hasarın yüzde 28’i ise sağlık tesisleri, okullar, kamu binaları ve özel sektör binaları gibi konut dışı yapılarda oluşmuş durumda. Konut dışı binalarda meydana gelen hasarın maliyeti ise 9,7 milyar dolar.
Raporda, deprem nedeniyle altyapı tesislerinde ortaya çıkan hasarın boyutları da gözler önüne seriliyor
Buna göre elektrik, su, yol ve kanalizasyon gibi altyapı tesislerinde oluşan hasar, toplam hasarın yüzde 19’unu oluşturuyor. Altyapı tesislerinde meydana gelen hasar maliyetinin ise 6,4 milyar dolar olduğu ifade ediliyor.
Kaynak: 1
